Mε τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο πραγματοποιείται την Τετάρτη, 20 Μαρτίου, στην Ιερουσαλήμ η τριμερής συνάντηση Ελλάδος-Κύπρου- Ισραήλ για τον αγωγό EastMed, έναν αγωγό που σχεδιάζεται για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην ΕΕ, μέσω Κύπρου και Ελλάδος.
Η παρουσία του κ. Πομπέο στη συνάντηση υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδει η Ουάσινγκτον στο εν λόγω πρότζεκτ, το οποίο ενισχύει την ευρωπαϊκή αλλά και αμερικανική πολιτική για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Την άφιξη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ ανάρτησε στο twitter ο πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο, Σάμι Ρεβέλ. ‘Οπως έγραψε στον λογαριασμό του, ήταν ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου που ανακοίνωσε στο υπουργικό συμβούλιο ότι ο Αμερικανός υπουργός έρχεται στο Ισραήλ. “Μαζί με τον κ. Πομπέο, θα συναντηθώ με τον Πρόεδρο της Κύπρου και τον Έλληνα Πρωθυπουργό για να συζητήσουμε για τον αγωγό φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Ευρώπη”, ανέφερε ο κ. Νετανιάχου, σύμφωνα με το tweet του Ισραηλινού πρέσβη.
Ωστόσο η διακρατική συμφωνία για τον EastMed δεν υπογράφεται ακόμα, ενώ ο τέταρτος παίκτης, η Ιταλία, δείχνει ακόμα να αμφιταλαντεύεται για τη συμμετοχή της στον αγωγό και όπως όλα δείχνουν οι όποιες αποφάσεις έχουν παραπεμφθεί για μετά τις ευρωεκλογές. Και τούτο γιατί ο ένας εκ των κυβερνητικών εταίρων, ο Μάριο Σαλβίνι, έχει δηλώσει αντίθετος στον αγωγό για περιβαλλοντικούς λόγους.
Με βάση το κατ’αρχήν σχέδιο για τη διαδρομή του EastMed, από τα οffshore κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ ως την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα, ο τελικός προορισμός είναι η Ιταλία, μέσω της κατασκευής του ελληνο-ιταλικού αγωγού, τον οποίο προωθεί η εταιρία Poseidon (50% ΔΕΠΑ-50% Edison), που, μάλιστα, έχει λάβει από την ΕΕ συνολική χρηματοδότηση της τάξης των 100 εκατ. ευρώ για τη μελέτη βιωσιμότητας του έργου. Εναλλακτικά αλλά και συμπληρωματικά η Ελλάδα έχει προτείνει και αγωγούς προς Βόρεια Μακεδονία- Σερβία.
Ας σημειωθεί ακόμα ότι η τριμερής συνάντηση που πραγματοποιείται την Τετάρτη στην Ιερουσαλήμ, επρόκειτο αρχικώς να διεξαχθεί στην Κνωσό της Κρήτης, αλλά μεταφέρθηκε στο Ισραήλ, λόγω της προεκλογικής εκστρατείας του Βενιαμίν Νετανιάχου.
Η επίσημη ατζέντα της συνάντησης αφορά στην «Ενέργεια και τη Θαλάσσια Ασφάλεια», ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο, που εξηγεί και την αμερικανική συμμετοχή, αφού πέραν της ExxonMobil, της αμερικανικής πετρελαϊκής πολυεθνικής που συμμετέχει σε γεωτρήσεις και έρευνες υδρογονανθράκων στην Κύπρο και στην Ελλάδα, αναπτύσσοντας συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο, υπάρχει και η κλιμάκωση της κρίσης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, με αφορμή τους S 400, καθώς και η διαταραχή των σχέσεων Ισραήλ- Τουρκίας.
Ο προϋπολογισμός του EastMed σήμερα ανέρχεται σε 7 δισ. δολάρια και το μήκος του φθάνει τα 2.200 χλμ. Πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά δύσκολο από τεχνικής άποψης λόγω του μεγάλου βάθους και του ανάγλυφου βυθού, ενώ σε πρώτη φάση είχαν διατυπωθεί και έντονες επιφυλάξεις για την εμπορικότητά του, ειδικά στο μεγάλο και πολύ ακριβό τμήμα Κύπρου-Κρήτης. Η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες όμως αποφάσισαν, προς το παρόν τουλάχιστον, να στηρίξουν το έργο για γεωστρατηγικούς λόγους, καθώς θεωρούν ότι θα δώσει μόνιμο χαρακτήρα στη σύνδεση του Ισραήλ με την Ευρώπη, διασφαλίζοντας τροφοδοσία της ευρωπαϊκής αγοράς με «μη ρωσικό» αέριο. Αλλωστε, όπως δήλωσε πρόσφατα ο κ. Πομπέο σε διεθνές ενεργειακό συνέδριο στο Χιούστον του Τέξας, στρατηγικός πυλώνας της αμερικανικής πολιτικής είναι η χρήση της ενέργειας ως μέσου προώθησης και των πολιτικών στόχων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι προ της όξυνσης των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ο “δρόμος” που συγκέντρωνε τις προτιμήσεις Αμερικανών και Ευρωπαίων (πλην Κύπρου και Ελλάδος για προφανείς λόγους) για τη μεταφορά του αερίου της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη ήταν ένας αγωγός μέσω Τουρκίας
