Tην ακριβότερη τιμή ηλεκτρικού ρεύματος στη χονδρική αγορά, ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, είχε η Ελλάδα το πρώτο τρίμηνο του 2019, με 68 ευρώ/MWh, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της ΕΕ για την ηλεκτρική ενέργεια, που ανακοινώθηκε πρόσφατα.
Ακολουθούν η Ιρλανδία με 61,1 ευρώ/MWh, η Ιταλία με 59,4 ευρώ/MWh και η Βρετανία με 59,2 ευρώ//MWh. Κοινό χαρακτηριστικό των τεσσάρων χωρών με τις υψηλότερες τιμές χονδρικής είναι ότι είτε αποτελούν παραδοσιακά εισαγωγείς ηλεκτρικού ρεύματος και/ή αντιμετωπίζουν περιορισμούς στη διασυνοριακή δυναμικότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ στην περίπτωση της Βρετανίας ήταν ότι επιβαρύνονται με μεγαλύτερο κόστος για το CO2, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο πέραν των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων εφαρμόζει και φόρο άνθρακα.
Ο μέσος όρος των τιμών ηλεκτρισμού χονδρικής σε όλη την Ευρώπη διαμορφώθηκε στα 48,9 ευρώ /MWh, τιμή αυξημένη κατά 7,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2018 , αλλά και σημαντικά μειωμένη, κατά 20,7% σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2018. Η διαφορά στην τιμή χονδρικής μεταξύ της ακριβότερης χώρας, δηλαδή της Ελλάδας με τα 61,1 ευρώ κα της φθηνότερης, που δεν είναι άλλες από τη Γερμανία και το Λουξεμβούργο με 40,9 ευρώ//MWh φθάνει στα 27,1 ευρώ/MWh., όσο περίπου ήταν και πέρυσι. Τη τρίτη θέση όσον αφορά στις χώρες με το φθηνότερο ρεύμα κατέχει η Δανία με 42,9 ευρώ/MWh. Τόσο η Γερμανία, όσο και το Λουξεμβούργο και η Δανία είναι χώρες που επωφελήθηκαν είτε από τα άφθονα ορυκτά καύσιμα για ηλεκτροπαραγωγή είτε/και από υψηλό δυναμικό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Τη μεγαλύτερη άνοδο στην τιμή χονδρικής την παρουσίασε η Ρουμανία με αύξηση 54% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2018 , η Βουλγαρία με 40%, καθώς και η Ουγγαρία και η Ελλάδα, με 37%, η κάθε μία . Στον αντίποδα, οι χώρες με τη μεγαλύτερη μείωση τιμής χονδρικής ή τη μικρότερη αύξηση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019 σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο 2018 ήταν η Βρετανία με -1%, η Γαλλία με αύξηση 7%, καθώς και το Βέλγιο και η Ολλανδία με αύξηση 8% η κάθε μία.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ, οι μειωμένες τιμές spot του φυσικού αερίου οδήγησαν στην έντονη μετατόπιση από την ανθρακική παραγωγή στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019, καθώς ο άνθρακας ( και καθ’ημάς ο λιγνίτης) επιβαρύνθηκε από τις σχετικά υψηλές τιμές του CO2. Η αβεβαιότητα γύρω από το Brexit ήταν ο κύριος παράγοντας που επηρέασε τις τιμές του CO2, οι οποίες μειώθηκαν κατά 14,3% κατά τη διάρκεια του τριμήνου, παραμένοντας όμως σε διπλάσιο επίπεδο σε σχέση με το Μάρτιο του 2018. Οι χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν στις αρκετές αγορές της ΕΕ λόγω των ήπιων καιρικών συνθηκών τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, των χαμηλότερων τιμών των βασικών ενεργειακών προϊόντων και της καλής παραγωγής από ΑΠΕ.
Ο τομέας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνέχισε να αυξάνει το μερίδιό του στο μείγμα ενέργειας και έφτασε το 31%, κυρίως χάρη στην ισχυρή παραγωγή αιολικής ενέργειας. Η κατανάλωση ηλεκτρισμού σε επίπεδο ΕΕ σημείωσε μείωση στο πρώτο τρίμηνο 2019 κατά 2% σε ετήσια βάση, καθώς η χειμερινή ζήτηση υποχώρησε και η βιομηχανική παραγωγή έμεινε στάσιμη.
Μία βασική παράμετρος που έπληξε τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, οδηγώντας σε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές χονδρικής ήταν η μειωμένη παραγωγή των υδροηλεκτρικών, λόγω ανομβρίας. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία και Σερβία) τα στοιχεία έδειξαν ότι μετά από τρία τρίμηνα συνεχούς ανόδου οι τιμές ηλεκτρισμού στη χονδρική αγορά έφθασαν στα 75 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο, καθώς τα χαμηλά αποθέματα νερού στους υδροταμιευτήρες, που είχαν εξαντληθεί από τους θερινούς μήνες, περιόρισαν δραστικά την προσφορά υδροηλεκτρικής ενέργειας. Τον Φεβρουάριο οι συνθήκες σε Βουλγαρία και Ρουμανία άλλαξαν, χάρη στον ηπιότερο καιρό και τη σημαντική αύξηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής. Τα συμβόλαια βασικού φορτίου για το πρώτο τρίμηνο 2019 έφθασαν στα 67 ευρώ/MWh κατά μέσον όρο, αυξημένα κατά 35% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Από τον Φεβρουάριο τα φορτία βάσης (baseload) διατήρησαν ένα premium τιμής της τάξης του 1-2 ευρώ σε σχέση με τα φορτία αιχμής (peakload). Aυτή η συμπεριφορά των τιμών στη ΝΑ Ευρώπη προκλήθηκε κατά κύριο λόγο από τη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής στην Ελλάδα, η οποία τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο «αποσυνδέθηκε» από την υπόλοιπη περιοχή και παρέμεινε σε επίπεδα κατά 15-20 ευρώ/ MWh υψηλότερα από τις γειτονικές αγορές.
Συνολικά, η μέση τιμή ηλεκτρισμού για τα φορτία βάσης στη Βουλγαρία το πρώτο τρίμηνο του 2019 αυξήθηκε κατά 40% σε ετήσια βάση φθάνοντας στα 47 ευρώ/ MWh. Ανάλογη αύξηση, 39%, παρουσίασαν και οι αντίστοιχες τιμές στην Ελλάδα, όπου ένα μέσο συμβόλαιο βασικού φορτίου έφθασε στα 70 ευρώ/ MWh. Το αντίστοιχο σερβικό συμβόλαιο αυξήθηκε κατά 46% φθάνοντας στα 55 ευρώ/ MWh.
Αξίζει να σημειωθεί τέλος ότι στην ζώνη της ΝΑ Ευρώπης η Βουλγαρία είναι καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας προς τη Σερβία και την Ελλάδα , με 0,5 ΤWh σε κάθε μία από τις δύο χώρες.
