Παράθυρο ευκαιρίας για την τροφοδοσία με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) της Βουλγαρίας και άλλων χωρών μέσω του ελληνικού συστήματος ανοίγει, όσο συνεχίζεται η εκκρεμότητα σχετικά με τις ποσότητες ρωσικού αερίου που θα περνούν προς τη ΝΑ Ευρώπη μέσω του τράνζιτ δικτύου της Ουκρανίας.
Οπως είναι ήδη γνωστό, η ισχύουσα συμφωνία Ρωσίας- Ουκρανίας για τη μεταφορά ρωσικού αερίου λήγει στο τέλος του 2019, με τη Μόσχα εδώ και χρόνια να δηλώνει ότι δεν θέλει να ανανεώσει τη συμφωνία και τις όποιες διαπραγματεύσεις έχουν γίνει μέχρι σήμερα με το Κίεβο για το μέλλον της τράνζιτ μεταφοράς να μην έχουν καταλήξει.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη από τον ΔΕΣΦΑ εξετάζεται η δυνατότητα επαύξησης των ποσοτήτων αερίου που μπορούν να μεταφερθούν προς τη Βουλγαρία με ανάστροφη ροή. Ας σημειωθεί ότι τον Ιούνιο του 2019 στο αναβαθμισμένο τερματικό LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα εκφορτώθηκαν για πρώτη φορά ποσότητες αμερικανικού LNG με προορισμό τη Βουλγαρία, και αναμένεται να ακολουθήσει με τον ίδιο τρόπο και δεύτερο αμερικανικό φορτίο LNG για τη Βουλγαρία.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν, ότι ο νέος αγωγός Ρωσίας- Τουρκίας, ο TurkishStream 1, που έχει ήδη ολοκληρωθεί, μπορεί να μεταφέρει στην Τουρκία, το σύνολο του ρωσικού αερίου, που μέχρι σήμερα η γειτονική χώρα προμηθεύεται μέσω της ουκρανικής διαδρομής, μία ποσότητα της τάξης των 14 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως. Ας σημειωθεί ότι η χωρητικότητα της γραμμής 1 του Turkish Stream φθάνει στα 15,75 δισ κμ/ετησίως.
Σε περίπτωση που η Ρωσία αποφασίσει τελικώς να ανακατευθύνει στον Turkish Stream όλη την ποσότητα του αερίου που μέχρι τώρα φθάνει στην Τουρκία μέσω Ουκρανίας, Ρουμανία και Βουλγαρίας, τότε το μεγαλύτερο μέρος της χωρητικότητας του εν λόγω αγωγού θα μείνει αχρησιμοποίητο. Η Ελλάδα από τον αγωγό αυτό, τον επονομαζόμενο Διαβαλκανικό λαμβάνει περί τα 3 δισ κμ αερίου ετησίως, ενώ παρεμφερής είναι και η ποσότητα που προμηθεύεται η Βουλγαρία.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία θα μπορούσε να στέλνει ένα μέρος της ποσότητας προς Ελλάδα μέσω της Τουρκίας και του υφιστάμενου ελληνο-τουρκικού αγωγού. Το ανάλογο μπορεί να πράξει και με τη Βουλγαρία, με ανάστροφη ροή του υπάρχοντος βουλγαρο-τουρκικού αγωγού και να μειώσει ακόμα περισσότερο τις ποσότητες που μεταφέρει μέσω του Διαβαλκανικού αγωγού. Μάλιστα η Άγκυρα προωθεί την περίοδο αυτή την υπογραφή συμφωνίας με τη Σόφια για τη διασύνδεση των συστημάτων , πράγμα που θα επιτρέψει τις εξαγωγές αερίου από την Τουρκία, όπου τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί και υψηλό δυναμικό αποθήκευσης/ επεξεργασίας LNG.
Αλλωστε, η Ρωσία προωθεί τη γραμμή 2 του Turkish Stream, ο οποίος σχεδιάζεται για τη μεταφορά ρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας- Βουλγαρίας. Μέχρι στιγμής οι Βρυξέλλες δεν έχουν δώσει το πράσινο φως για τον αγωγό αυτό, ο οποίος, με βάση τον σχεδιασμό, επί ευρωπαϊκού εδάφους θα αποτελεί ουσιαστικά σύστημα διασύνδεσης υφιστάμενων αγωγών με την προσθήκη κάποιων νέων τμημάτων μέχρι τη Ρουμανία και την Ουκρανία
Η χρήση του Τurkish Stream αφήνει το περιθώριο για τη πρόσβαση τρίτων στον υφιστάμενο Διαβαλκανικό αγωγό, ο οποίος ξεκινά από το κέντρο διαμετακόμισης αερίου της Ουκρανίας και φτάνει μέσω Ρουμανίας στα ελληνο-βουλγαρικά και στα στα βουλγαρο-τουρκικά σύνορα.
Παρότι σε τεχνικό επίπεδο, οι εργασίες που απαιτούνται για την αναστροφή ροής, την τοποθέτηση συμπιεστών κλπ δεν είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες ή δαπανηρές, πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες κάθε χώρας απ’ όπου περνά ο αγωγός, θα μπορούσαν να θέσουν εμπόδια και να καθυστερήσουν τη χρήση του από τρίτους.
Τέλος, όσον αφορά στον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB, του οποίου η κατασκευή έχει καθυστερήσει, η ολοκλήρωσή του τοποθετείται πλέον στο τέλος του 2020 ή ατο πρώτο τρίμηνο του 2021.
