Φραγμούς στη τραπεζική δανειοδότηση παραδοσιακών επενδυτικών δραστηριοτήτων και ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με τον άνθρακα και τα ορυκτά καύσιμα θέτουν σταδιακά η μία μετά την άλλη οι διάφορες ευρωπαϊκές αρχές, στο πλαίσιο της προώθησης των πολιτικών για το Κλίμα.
Χθες, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) ανακοίνωσε μία νέα πρωτοβουλία, που αφορά στην ανάληψη δράσης για τη “βιώσιμη χρηματοδότηση”, προαναγγέλλοντας την ένταξη πράσινων δεικτών στην ανάλυση στάθμισης κινδύνου των κεφαλαίων των τραπεζών, ακόμα και διενέργεια στρες τεστ Κλιματικής Αλλαγής
Το πρόγραμμα της ΕΒΑ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση θα επικεντρωθεί πρώτα στη μέτρηση των βασικών μεγεθών και στη γνωστοποίηση στοιχείων, προκειμένου να στηριχθούν οι πράσινες στρατηγικές των τραπεζών και στη συνέχεια θα εξεταστούν οι ενδεχόμενες προσαρμογές των συντελεστών στάθμισης κινδύνου.
Το νέο βασικό κριτήριο που εισέρχεται στην αξιολόγηση των τραπεζών είναι τα πρότυπα ESG, δηλαδή η αξιολόγηση με βάση παράγοντες Περιβαλλοντικούς, Κοινωνικούς και Διακυβέρνησης ( Environment, Society, Governance). Στο πλαίσιο αυτό η ΕΒΑ ενθαρρύνει τα θεσμικά όργανα να προωθήσουν ενεργά τα κριτήρια ESG σε θέματα διαχείρισης κινδύνων και αξιολόγησης στρατηγικών, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού ενός δείκτη πράσινων περιουσιακών στοιχείων.
Το σχέδιο δράσης, που δημοσίευσε χθες η ΕΒΑ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, περιγράφει την προσέγγιση που θα ακολουθήσει η Αρχή και το χρονοδιάγραμμα σχετικά με την έκδοση των κανονισμών που σχετίζονται με τα ESG. Το Σχέδιο ξεκινά από τη μέτρηση των βασικών μεγεθών, τις στρατηγικές, τη διαχείριση κινδύνου και προχωρεί στην ανάλυση σεναρίων και στοιχείων για τυχόν, απαιτούμενες προσαρμογές των συντελεστών στάθμισης κινδύνου.
Σε αυτή τη φάση η ΕΒΑ επικοινωνεί προς τις τράπεζες και τους εποπτικούς τους φορείς το βασικό μήνυμα σχετικά με την κατεύθυνση της πολιτικής της από εδώ και πέρα αλλά και τις προσδοκίες της για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά στον προσδιορισμό των τομέων για τους οποίους απαιτείται από τώρα δράση, προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάβαση προς τη βιώσιμη χρηματοδότηση
Η κλιματική αλλαγή και η ανταπόκριση σε αυτήν από τον δημόσιο τομέα και την κοινωνία οδηγούν σε όλο και στενότερη σχέση τις χρηματοπιστωτικές αγορές με τους παράγοντες ESG. Είναι επομένως απαραίτητο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να είναι σε θέση να μετρούν και να παρακολουθούν τους κινδύνους ESG προκειμένου να αντιμετωπίσουν τόσο τους φυσικούς κινδύνους όσο και εκείνους που εγκυμονεί η μετάβαση προς την οικονομία χαμηλού άνθρακα.
Αλλωστε δεν είναι λίγα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διεθνώς που ήδη έχουν περιορίσει ή καταργήσει τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε καύσιμα όπως ο άνθρακας ή τα επενδυτικά fund που επενδύουν μόνον σε πράσινες δραστηριότητες ή μειώνουν σημαντικά την έκθεσή τους σε ρυπογόνους τομείς.
Ο πρόεδρος της EBA, Jose Manuel Campa, υπογράμμισε τη σημασία που έχει για το τραπεζικό σύστημα η ενεργός δράση στον τομέα της βιώσιμης χρηματοδότησης "Η επείγουσα ανάγκη να δράσουμε εξηγεί το γιατί έχουμε καθορίσει τους πρώτους στόχους , τις πρώτες προσδοκίες για προσωρινά μέτρα, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού απλών καταγραφών και μετρήσεων μεγεθών που μπορούν να ενισχύσουν την πειθαρχία της αγοράς και να επιτρέψουν στις τράπεζες να αναπτύξουν σαφείς πράσινες στρατηγικές “, ανέφερε.
Το έργο της ΕΒΑ θα ξεκινήσει με επίκεντρο τη στρατηγική και τη διαχείριση κινδύνων, καθώς και τις συναφείς μετρήσεις μεγεθών και τη δημοσιοποίησή τους, στη βάση της αλληλουχίας των κινήσεων που αντικατοπτρίζονται στις νομικές εντολές, όπως καθορίζουνται στο θεσμικό πλαίσιο της Τραπεζικής Αρχής Στο δεύτερο στάδιο, η ΕΒΑ θα αναπτύξει ένα ειδικό στρες τεστ για την Κλιματική Αλλαγή. Το τρίτο στάδιο εξετάζει τα στοιχεία των τραπεζών σχετικά με την προληπτική αντιμετώπιση των "πράσινων" ανοιγμάτων. Το σκεπτικό αυτής της αλληλουχίας των τριών σταδίων είναι η ανάγκη κατανόησης του επιχειρηματικού μείγματος που έχουν σήμερα στα δανειακά τους χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες και η αξιολόγησή του από πλευράς βιωσιμότητας, προκειμένου αφενός να μετρηθεί και αφετέρου η διαχείρισή του να γίνει σε σχέση με τη στρατηγική που θα επιλέξουν οι τράπεζες. Στη συνέχεια η στρατηγική αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση σεναρίων και αργότερα για την αξιολόγηση της κατάλληλης προληπτικής αντιμετώπισης.
Οι "υγιείς και οι κερδοφόρες τράπεζες" αποτελούν προϋπόθεση για την πράσινη δανειοδότηση, είχε δηλώσει πρόσφατα ο πρόεδρος της ΕΒΑ κ. Campa.
"Αν οι χορηγήσεις δανείων στο “πράσινο” τμήμα της οικονομίας έχουν ένα συγκεκριμένο κίνδυνο, τότε οι τράπεζες χρειάζονται επαρκείς κεφαλαιακές προβλέψεις για τους κινδύνους αυτούς», είχε προσθέσει υπογραμμίζοντας ότι η “πράσινη δανειοδότηση” δεν μπορεί να περιλαμβάνει κίνητρα όπως η χαλάρωση των ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες.
Ας σημειωθεί ότι η χθεσινή πρωτοβουλία της ΕΒΑ έρχεται σε συνέχεια της απόφασης της EIB (Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων) να καταργήσει από το 2022 τη δανειοδότηση σε επενδύσεις ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, με μόνη εξαίρεση τα πρότζεκτ αερίου που περιλαμβάνονται ήδη στη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ. Παράλληλα η Κομισιόν προωθεί ένα νέο κανονισμό ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων με κριτήριο τη συμβολή τους στη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, βάσει της οποίας θα καθορίζεται στο μέλλον η επιλέξιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας για ευνοϊκή χρηματοδότηση, ένταξη σε προγράμματα κλπ.
Οι νέοι κανονισμοί που επεξεργάζεται η ΕΒΑ αποσκοπούν στη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου για την προώθηση της λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τους με βιώσιμο τρόπο καθώς και στην παροχή στις εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού συστήματος των κατάλληλων εργαλείων για την κατανόηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των κινδύνων ESG, εντάσσοντάς τους στις εποπτικές τους πρακτικές.
Στο πλαίσιο αυτό η ΕΒΑ θα καταρτίσει εκθέσεις, κατευθυντήριες γραμμές και τεχνικά πρότυπα και θα ενσωματώσει τα κριτήρια ESG στους δείκτες ανάλυσης κινδύνου.
