Επτά βιομηχανικοί τομείς, μεταξύ των οποίων τα λιπάσματα και η εξόρυξη σιδηρούχων μεταλλευμάτων αναμένεται να διαγραφούν από τη λίστα της ΕΕ με τους επιλέξιμους κλάδους για την αντιστάθμιση ρύπων, δηλαδή εκείνους που αποζημιώνονται για το κόστος του διοξειδίου του άνθρακα.
Πάντως η παραγωγή αλουμινίου, χάλυβα και σιδήρου παραμένει στη λίστα, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν.
Πρόκειται για το σχέδιο αναθεώρησης της λίστας με τις βιομηχανικές δραστηριότητες, οι οποίες είναι επιλέξιμες αποζημίωσης για το κόστος του CO 2, το οποίο τις επιβαρύνει είτε άμεσα μέσω της υποχρέωσης αγοράς δικαιωμάτων ρύπων , είτε έμμεσα μέσω των τιμολογίων ηλεκτρισμού με διακριτή και μετακυλιόμενη στους καταναλωτές τη χρέωση για το CO 2.
Η Kομισιόν πρότεινε οι βιομηχανίες εξόρυξης και παραγωγής λιπασμάτων να βγουν από τις λίστα των βαρέων βιομηχανιών που είναι επιλέξιμες για κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να αντισταθμίσουν το κόστος του διοξειδίου του άνθρακα, υποστηρίζοντας ότι οι πολιτικές της ΕΕ για το Κλίμα δεν τις θέτουν πλέον σε κίνδυνο μετεγκατάστασης εκτός Ευρώπης.
Η σχετική πρόβλεψη περιέχεται στο σχέδιο αναθεώρησης των Κατευθυντήριων Γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις . Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι οι επιλέξιμοι για αποζημίωση κλάδοι θα πρέπει να περιοριστούν σε 7 από 14, προκειμένου το μέτρο να επικεντρωθεί στις δραστηριότητες εκείνες που κινδυνεύουν περισσότερο από το λεγόμενο «carbon leakage», δηλαδή τη μετεγκατάσταση σε τρίτες χώρες, όπου το κόστος παραγωγής είναι πιο ανταγωνιστικό, αφού δεν επιβαρύνεται από το κόστος ρύπων.
Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν επίσης να μειώσουν το ποσοστό αποζημίωσης από 85% σε 75%, να καταργήσουν την αποζημίωση για μη αποδοτικές τεχνολογίες και να συναρτήσουν το ύψος της αποζημίωσης από τις προσπάθειες μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες".
Το σχέδιο της Κομισιόν υπόκειται ακόμη σε αλλαγές και τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να υποβάλουν παρατηρήσεις μέχρι τις 10 Μαρτίου.
Σήμερα, οι Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις καλύπτουν 14 τομείς δραστηριότητας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το αλουμίνιο, ο σίδηρος και ο χάλυβας, οι οποίοι παραμένουν και στην αναθεωρημένη λίστα, καθώς θεωρούνται στρατηγικοί τομείς.
Ας σημειωθεί ότι οι Ευρωπαίοι παραγωγοί αλουμινίου, σιδήρου και χάλυβα έχουν επανειλημμένα καταγγείλει όλα τα ομοειδή κινεζικά προϊόντα χαμηλού κόστους, ότι αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ στις ευρωπαϊκές αγορές.
‘Αλλοι όμως κλάδοι, όπως η εξόρυξη μεταλλευμάτων σιδήρου και η εξόρυξη μετάλλων για λιπάσματα και χημικά δεν εμφανίζονται πλέον στον αναθεωρημένο κατάλογο. Σύμφωνα με πληροφορίες του EURACTIV, οι τομείς που δεν θα είναι πλέον επιλέξιμοι είναι:
Εξόρυξη σιδηρομεταλλευμάτων (iron ore)
Κατασκευή συνθετικών ή τεχνητών ινών
Παραγωγή χαλκού
Προετοιμασία και κλώση υφαντικών ινών
Παραγωγή άλλων χημικών οργανικής βάσης
Παραγωγή λιπασμάτων και αζωτούχων ενώσεων
Εξόρυξη χημικών ορυκτών καθώς και ορυκτών λιπασμάτων.
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξόρυξης αντέδρασε με απογοήτευση στην ανακοίνωση, η οποία συνόδευσε το Green Deal, εκτιμώντας ότι ο κίνδυνος μετεγκατάστασης σε τρίτες χώρες αυξάνεται για τις βιομηχανίες αυτές.
Η γενική γραμματέας της Euromines, της ένωσης που εκπροσωπεί τις εξορυκτικές βιομηχανίες της Ευρώπης, κα CorinaHebestreit, χαρακτήρισε την κλιματική πολιτική της ΕΕ αντιπαραγωγική στη συγκεκριμένη περίπτωση. Επικαλέστηκε μάλιστα τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, επισημαίνοντας την αντίφαση από τη μία οι Βρυξέλλες να προωθούν την ηλεκτροκίνηση και από την άλλη να «καταδικάζουν» σε μαρασμό της ευρωπαϊκές βιομηχσανίες που ασχολούνται με την παραγωγή ορυκτών, απαραίτητων για την ηλεκτροκίνηση.
Ας σημειωθεί ότι η Euromines έχει ζητήσει από την Κομισιόν να συμπεριληφθεί ο γραφίτης στους επιλέξιμους τομείς για κρατική ενίσχυση, υποστηρίζοντας ότι ο γραφίτης θεωρείται ως κρίσιμη πρώτη ύλη για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μία αγορά που σήμερα κυριαρχείται από την Κίνα.
Απογοήτευση για τις προθέσεις της Κομισιόν έχει εκφράσει και η ευρωπαϊκή λιπσσματοβιομηχανία. Εκπρόσωπός της ένωσης των βιομηχανιών του κλάδου- Fertilizers Europe- δήλωσε ότι αυξάνεται ο κίνδυνος μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων.
Πάντως, οι λιπασματοβιομηχανίες χρησιμοποιούν κυρίως φυσικό αέριο για την παραγωγή τους και έχουν κατά μέσον όρο σχετικά χαμηλή εξάρτηση από το ηλεκτρικό ρεύμα. Ισως αυτός να είναι και ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν αποφάσισε να διαγράψει τον κλάδο από τη λίστα. Υπάρχουν όμως και ορισμένες βιομηχανίες που είχαν αποφασίσει να εξηλεκτρίσουν την παραγωγή τους, θεωρώντας ότι ο ηλεκτρισμός είναι ο βασικός δρόμος για την απαλλαγή από τον άνθρακα. «Εάν κοπεί η αντιστάθμιση για τους παραγωγούς που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια, τότε δημιουργείται ένα μειονέκτημα σε σχέση με τους ομολόγους τους που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, το οποίο είναι ορυκτό καύσιμο» ανέφερε ο εκπρόσωπος της Fertilizers Europe, επισημαίνοντας ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο τιμωρούνται οι πρωτοπόροι της βιομηχανίας.
