Oι πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Transadriatic Pipeline (TAP) στην Ιταλία θα αρχίσουν να ρέουν πριν το τέλος του 2020, όπως προβλέπει το 25ετές συμβόλαιο προμήθειας, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της SOCAR, της κρατικής εταιρίας αερίου του Αζερμπαϊτζάν κ. Vitaly Baylarbayov.

Οι παραδόσεις αερίου στην Ιταλία θα σημάνουν και την ολοκλήρωση του “Νοτίου Διαδρόμου”, του φιλόδοξου έργου ύψους 40 δισ.δολαρίων, που ξεκινά με την ανάπτυξη του κοιτάσματος  Σαχ Ντενίζ ΙΙ στη Μαύρη Θάλασσα, και συνεχίζεται με τρεις αγωγούς συνολικού μήκους περίπου 4.000 χλμ, Τον αγωγό του Νοτίου Καυκάσου (SCP) Αζερμπαϊτζάν -Γεωργία, τον αγωγό Trans-Anatolian (TANAP) στην Τουρκία και τον αγωγό TAP, που παραλαμβάνει τη σκυτάλη στον ‘Εβρο, διασχίζει τη Βόρειο Ελλάδα, περνά  στην Αλβανία και καταλήγει με υποθαλάσσια διασύνδεση στην Ιταλία.

Τα επίγεια έργα του “Nότιου Διαδρόμου”, όπως δήλωσε ο κ. Baylarbayov στο Euractiv, έχουν ολοκληρωθεί κατά 100% στο Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία,  ενώ στις 30 Νοεμβρίου εγκαινιάστηκε ο αγωγός TANAP, που διασχίζει το τουρκικό έδαφος ως τα σύνορα με την Ελλάδα.

Στο πεδίο του  Σαχ Ντενίζ έχουν διανοιχθεί 16 πηγάδια και είναι πλέον έτοιμα για λειτουργία. Μάλιστα 8 από τα πηγάδια αυτά παράγουν ήδη το αέριο που παραδίδεται στην Γεωργία και την Τουρκία. Τα υπόλοιπα θα τεθούν σταδιακά σε λειτουργία, φθάνοντας σε πλήρη δυναμικότητα όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού στην Ιταλία,  όπου απομένουν 8 χλμ αγωγού.

Πρόκειται για τα τελευταία αλλά και πιο “δύσκολα” χιλιόμετρα, εκείνα για τα οποία οι κάτοικοι αντιδρούν,  φοβούμενοι τις επιπτώσεις στον τουρισμό. Για να ελαχιστοποιηθούν οι όποιες συνέπειες στο περιβάλλον, κατασκευάστηκε  σήραγγα απ’ όπου περνά ο αγωγός, χωρίς να ενοχλεί την  τουριστική παραλία του San Foca.   

Οσον αφορά στον όγκο του αερίου που διοχετεύεται στις χώρες απ’ όπου διέρχεται ο “Νότιος Διάδρομος”  ο κ. Baylarbayov δήλωσε ότι η Τουρκία δέχεται ήδη αέριο από την 1η Ιουλίου 2018, χρονιά κατά την οποία προμηθεύτηκε  περίπου 2 bcm αζέρικου αερίου. Το 2019 εισήγαγε  περίπου 4 bcm και το 2020 οι προμήθειες εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 6 bcm, τα οποία θα προστεθούν στα περίπου 6 bcm που εισάγει ήδη η Τουρκία από το πρώτο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 1.

Επιπλέον, έχουν συμβολαιοποιηθεί 2 bcm για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, από 1 bcm για την κάθε χώρα. Οι ποσότητες θα παραδοθούν μόλις τεθεί σε λειτουργία ο ΤΑΡ και ολοκληρωθεί ο ελληνο-βουλγαρικός αγωγός, IGB, μέχρι το τέλος του 2020.

Για την Ιταλία, προορίζονται 8 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως.

Για την προοπτική μεταφοράς επιπλέον ποσότητας αερίου στην Ιταλία, ο αντιπρόεδρος της Socar δήλωσε ότι η χωρητικότητα του Νότιου Διαδρόμου και του  TAP επαρκούν για να καλύψουν τις ενδεχόμενες ανάγκες.

Το καλοκαίρι του 2019 ο ΤΑΡ ξεκίνησε market test, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη, για τις πρόσθετες ποσότητες. Ας σημειωθεί ότι ο σχεδιασμός του έργου προβλέπει δυνατότητα αναβάθμισης τους μεταφορικού δυναμικού στα  20 bcm αερίου ετησίως, από τα 10 bcm της πρώτης φάσης, που ολοκληρώνεται φέτος. Τα αποτελέσματα του  market test είναι αυτά που δείξουν πόση επιπλέον δυναμικότητα επιθυμούν διάφοροι προμηθευτές φυσικού αερίου και πότε, οπότε ανάλογα θα διαμορφωθούν και τα διάφορα   σενάρια μελλοντικής ανάπτυξης.