Aνεπαρκείς για να στηρίξουν την κατάργηση του άνθρακα και του λιγνίτη από την ηλεκτροπαραγωγή  κρίνει η Eurelectic, o φορέας που εκπροσωπεί τις εταιρίες ηλεκτρισμού της Ευρώπης, τους πόρους αλλά και την πρόταση της Επιτροπής για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, στο οποίο η ελληνική πλευρά “ποντάρει” για να χρηματοδοτήσει ένα σημαντικό μέρος του κόστους της απολιγνιτοποίησης, όποτε το σχέδιο αυτό προχωρήσει.

Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της η Eurelectric τονίζει ότι η πρόταση που παρουσίασε η Κομισιόν δεν παρέχει επαρκή στήριξη στις χώρες- μέλη για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση που συνιστά ο μετασχηματισμός της βιομηχανίας ηλεκτρισμού για την επίτευξη της  ανθρακικής ουδετερότητας.

Τα “φρέσκα κεφάλαια” των 7,5  δισ. ευρώ που υπόσχεται η ΕΕ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες των εταιριών ηλεκτρισμού, αναφέρει το έγγραφο της Eurelectric. Επιπρόσθετα, ο προτεινόμενος υποχρεωτικός μηχανισμός μετάβασης μπορεί να οδηγήσει σε αντιπαραγωγικά αποτελέσματα και να αποθαρρύνει τις χώρες μέλη από το να ζητήσουν τους πόρους του Ταμείου. Και τούτο γιατί η κάθε χώρα- μέλος, προκειμένου να επωφεληθεί του Ταμείου, είναι πολύ πιθανόν να αναγκαστεί  να καταβάλει από 1,5 ως 3 ευρώ για κάθε ένα ευρώ που θα εισπράττει από το Ταμείο.

Για όλους αυτούς του λόγους  θα πρέπει  κατ’ αρχήν να αυξηθεί το ύψος των κεφαλαίων του Ταμείου, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θα υπάρξει η οροφή των 2 δισ. ευρώ όσον αφορά το ποσό που θα μπορεί να λάβει η κάθε χώρα- μέλος. Εξ ίσου σημαντικό είναι να μπορεί να ενισχύσει ως το 75% των επενδύσεων/δαπανών,  υιοθετώντας  πρακτικές, όπως αυτές που χρησιμοποιεί για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με το Πακέτο Ενεργειακής Μετάβασης.

Παράλληλα, οι δραστηριότητες που θα ενισχυθούν από το Ταμείο θα πρέπει να καλύπτουν  κριτήρια όπως η συμβολή :

• Στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
• Στη μείωση του CO 2
• Στη διατήρηση της ασφάλειας εφοδιασμού
• Στη κυκλική οικονομία, την ποιότητα της ατμόσφαιρας, την αποκατάσταση του περιβάλλοντος στις λιγνιτοπαραγωγές περιοχές, στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζόμενων και την επανακατάρτιση

Τέλος το Ταμείο θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις περιοχές που εξαρτώνται από τον λιγνίτη/άνθρακα, πλήττονται από την μετάβαση και έχουν κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω του μέσου κοινοτικού, καθώς και στις απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά, όπου η ηλεκτροπαραγωγή  συχνά εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου