Τις επιπτώσεις της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού που συνεχίστηκαν τον Μάιο αποτυπώνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. 

Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Tράπεζα της Ελλάδος, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο σχεδόν μηδενίστηκε, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 97,7% και 99,2% αντίστοιχα. 

Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν μόλις σε 13 εκατ. ευρώ τον Μάιο (!) από 1,56 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Λίγο καλύτερη εμφανίζεται η εικόνα στο πεντάμηνο, με τις εισπράξεις να διαμορφώνονται στα 613 εκατ. ευρώ από 2,8 δισ. το 2019. 

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της TτE, τον Μάιο του 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 914 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 270 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2019, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση στα ισοζύγια αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, δεδομένου ότι οι εισαγωγές μειώθηκαν περισσότερο από τις εξαγωγές. Η μείωση τόσο των εξαγωγών όσο και των εισαγωγών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, στην οποία συνέβαλε και η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 18,7% σε τρέχουσες τιμές (18,1% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό, κατά 27,8% (27,1% σε σταθερές τιμές).

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε σημαντικά, πρωτίστως λόγω της συρρίκνωσης του πλεονάσματος του ταξιδιωτικού ισοζυγίου, το οποίο σχεδόν μηδενίστηκε, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 97,7% και 99,2% αντίστοιχα. Παράλληλα, μείωση κατά 98,2% σημείωσαν και οι αντίστοιχες πληρωμές. Μείωση κατά 20,6% καταγράφηκε και στο ισοζύγιο μεταφορών, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων των θαλάσσιων και των αεροπορικών μεταφορών.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων αυξήθηκε, ενώ το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον αντίστοιχο μήνα του 2019, το οποίο οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP), το Μάιο του 2019. Η σχετική καταβολή για το 2020 θα καταγραφεί τον Ιούλιο του 2020.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 5,6 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 706 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019, καθώς η επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων υπεραντιστάθμισε τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς οι εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από τις εξαγωγές. Οι εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων αντίστοιχα, όπως προαναφέρθηκε. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 4,1% σε τρέχουσες τιμές (3,6% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 11,6% (11,1% σε σταθερές τιμές).

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά το ήμισυ, λόγω της επιδείνωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων και κυρίως του ταξιδιωτικού. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 63,8% και 78,5% αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο μεταφορών, το πλεόνασμά του περιορίστηκε κατά 20,4%.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Τον Μάιο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 203 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 24 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2019, λόγω κυρίως της αύξησης των εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης. Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 594 εκατ. ευρώ, κατά 403 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Τον Μάιο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 711 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 246 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2019. Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 5,0 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 303 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Μάιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 218 εκατ. ευρώ και οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 81 εκατ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση (κατά 4,1 δισ. ευρώ), των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 2,1 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού είναι αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης κατά 489 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, θεσμικών επενδυτών και επιχειρήσεων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση χαρτονομισμάτων. Η αύξηση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση (κατά 6,4 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).

Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 14,7 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 7,4 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (κατά 2,4 δισ. ευρώ) οφείλεται κυρίως στη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 20,3 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση (κατά 7,2 δισ. ευρώ) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.

Στο τέλος Μαΐου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 8,7 δισ. ευρώ, έναντι 6,5 δισ. ευρώ στο τέλος Μαΐου του 2019.