Ισχυρές πιέσεις στα έσοδα από τον τουρισμό τον Ιούλιο, πρώτο μήνα που άνοιξαν αεροδρόμια και ξενοδοχεία στην πλειονότητά τους, καταγράφει η έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.  

Ειδικότερα, τον Ιούλιο του 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 875 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1,3 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019, λόγω της σημαντικής επιδείνωσης του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς μόνο από τη βελτίωση που παρουσίασαν τα ισοζύγια αγαθών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.

Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών κατά 414 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των εισαγωγών (κατά 15,8% σε τρέχουσες και 5,2% σε σταθερές τιμές) υπερέβη τη μείωση των εξαγωγών (κατά 12,6% σε τρέχουσες τιμές), οι οποίες ωστόσο σε σταθερές τιμές σημείωσαν άνοδο κατά 4%.

Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 3,2 δισ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Επίσης, μειώθηκαν και οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές, ενώ αυξήθηκε και το έλλειμμα του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 84,4%, ενώ οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 85,4% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019. Οι εισπράξεις από μεταφορές, κυρίως θαλάσσιες, σημείωσαν πτώση κατά 26,2%.

Ειδικότερα, τον Ιούλιο, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν μόλις σε 577 εκατ. ευρώ από 3,7 δισ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. 

Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους-μερίσματα-κέρδη. Πλεόνασμα έναντι ελλείμματος σημειώθηκε στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP).

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 7,9 δισ. ευρώ, κατά 5,2 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, αλλά και εκείνου των δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη σημαντική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, καθώς και τη μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων.

Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών, σε απόλυτο μέγεθος, από εκείνη των εξαγωγών. Ειδικότερα, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών παρουσίασαν μείωση κατά 13,3% σε τρέχουσες τιμές (αλλά αύξηση 2,4% σε σταθερές τιμές). Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 15,7% σε τρέχουσες τιμές (-5,3% σε σταθερές τιμές). Επισημαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό η μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών αντανακλά τη μείωση της αξίας των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων αντίστοιχα, ως αποτέλεσμα της πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου.

Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση κυρίως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και των άλλων επιμέρους ισοζυγίων. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 86,2% και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 80,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ενώ οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 12,2%.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Τον Ιούλιο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων κατέγραψε μικρή αύξηση του ελλείμματος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, ενώ την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020 το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων παρουσίασε άνοδο.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Τον Ιούλιο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 898 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1,3 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019. Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων παρουσίασε έλλειμμα 7,3 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 2,5 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Ιούλιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, αύξηση κατέγραψαν τόσο οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) κατά 365 εκατ. ευρώ όσο και οι αντίστοιχες απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 42 εκατ. ευρώ, χωρίς να καταγραφούν αξιόλογες συναλλαγές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην αύξηση (κατά 8,2 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού, η οποία συνδέεται κυρίως με τιτλοποίηση δανείων συστημικού πιστωτικού ιδρύματος. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 738 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 943 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των υποχρεώσεων αντανακλά στο μεγαλύτερο μέρος της την αύξηση (κατά 8,8 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET), συμπεριλαμβανόμενης και της συναλλαγής που συνδέεται με την προαναφερθείσα τιτλοποίηση δανείων.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 325 εκατ. ευρώ και οι καθαρές υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 1,9 δισ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση (κατά 27,8 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η καθαρή μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 8,7 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 1,9 δισ. ευρώ) της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση χαρτονομισμάτων. Η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 36,7 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση (κατά 6,3 δισ. ευρώ) των δανειακών υποχρεώσεων προς μη κατοίκους.

Στο τέλος Ιουλίου 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9,4 δισ. ευρώ, έναντι 7,0 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου του 2019, κυρίως λόγω μεταβολής της αποτίμησής τους.