Tην επίσπευση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Δωδεκανήσων με τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία ως το 2026 και όχι αργότερα κατά την περίοδο 2027-2030, ζητεί ο ΕΣΑΗ, ο σύνδεσμος που εκπροσωπεί τους ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρισμού.

Το αίτημα περιλαμβάνεται στο κείμενο που έχει καταθέσει ο Σύνδεσμος στη δημόσια διαβούλευση της ΡΑΕ επί της εισήγησης του ΑΔΜΗΕ για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), περιόδου  2020-2029

Το Πρόγραμμα  προβλέπει ότι η  διασύνδεση θα λειτουργήσει κάποια χρονιά μεταξύ μεταξύ του 2027 και του 2030, αλλά ο ΕΣΑΗ εκτιμά ότι είναι εφικτή η σύνδεση της Δωδεκανήσου και των νησιών του Βορείου Αιγαίου με το ηπειρωτικό Σύστημα μέχρι το 2026. Προς τον σκοπό αυτό επικαλείται τη διεθνή εμπειρία σε αντίστοιχα έργα,  όπως για παράδειγμα  η διασύνδεση της Ιρλανδίας με τη Γαλλία . Η μελέτη για το εν λόγω καλώδιο, μήκους 575 χλμ και 700 MW, ξεκίνησε το 2009-2010, όταν περίπου άρχισε η μελέτη και για τις δύο αυτές ελληνικές διασυνδέσεις. Το γαλλο-ιρλανδικό καλώδιο θα τεθεί σε λειτουργία το 2026. Παρόμοια είναι και η διασύνδεση Viking Ling, η γραμμή μεταφοράς ηλεκτρισμού που θα ενώσει τη Δανία με τη Βρετανία, μήκους 760 χλμ και 1.400 MW.Οι μελέτες σκοπιμότητας του έργου ξεκίνησαν το 2012 και η γραμμή θα τεθεί σε λειτουργία το 2024. Νωρίτερα, το 2021, θα ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Διασυνδεδεμένο Σύστημα η γραμμή North Sea Link μεταξύ Νορβηγίας και Βρετανίας, μήκους 720 χλμ  και 1.400 MW). Η μελέτη σκοπιμότητας για το έργο αυτό είχε ξεκινήσει  το 2010.

 Η  διασύνδεση  των νησιών του Αιγαίου μπορεί να επιταχυνθεί σημαντικά, όπως τονίζει ο ΕΣΑΗ, καθώς είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα κονδύλια από την ΕΕ της τάξης των 600-700 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονται  από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής CO2 από το ευρωπαϊκό απόθεμα.

Στην επιστολή του ο Σύνδεσμος δεν παραλείπει να στηλιτεύσει το γεγονός ότι η διαβούλευση αφορά στο δεκαετές πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2020-2029, το  “οποίο προφανώς είναι παρωχημένο αφού ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη εκπονήσει το σχέδιο Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2030”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Η σύγχυση επιτείνεται ακόμα περισσότερο αφού το σχέδιο ΔΠΑ για την περίοδο που 2020-2029 που έθεσε σε διαβούλευση η ΡΑΕ, έχει ημερομηνία Απρίλιος 2020 και περιέχει κείμενα που χρονολογούνται από το 2019, για τα οποία είχε γίνει διαβούλευση, ο ΕΣΑΗ είχε καταθέσει απόψεις και μάλιστα συμμετείχε σε διαβουλεύσεις του ΑΔΜΗΕ για το πρόγραμμα 2021-30.

Εξάλλου, ο ΕΣΑΗ ζητά:

1. Να εκπονείται ανά διετία το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και όχι ανά έτος.  Αυτή η πρακτική άλλωστε ακολουθείται και από τον Ευρωπαϊκό Διαχειριστή ENTSO-E ,ο οποίος επεξεργάζεται και συντάσσει ανά διετία το Ten Year Network Development Plan (TYNDP). H μετάβαση από το ετήσιο στο  ανά διετία Πρόγραμμα Ανάπτυξης έχει υιοθετηθεί επίσης και από τους τέσσερις Διαχειριστές Συστήματος στη Γερμανία, ενώ στην Ισπανία η Red Eléctrica εκπονεί το αντίστοιχο Πρόγραμμα ανά τετραετία.

2. Όλα τα σενάρια που θα επιλεγούν για να διερευνηθούν, στο πλαίσιο του ΔΠΑ, θα πρέπει να επιτυγχάνουν το βασικό στόχο που θέτει το ΕΣΕΚ 2020-2030 για τον τομέα ηλεκτρισμού, δηλαδή οι ΑΠΕ να καλύπτουν το 61%-65% της ζήτησης ηλεκτρισμού το 2030. Τα σενάρια θα πρέπει να διαμορφωθούν σε στενή συνεργασία του ΑΔΜΗΕ με τη ΡΑΕ και τους φορείς της αγοράς, με μια διαδικασία παρόμοια με αυτή που ακολουθεί ο  ENTSO-E και οι άλλοι  Διαχειριστές.

3.  Ο ΕΣΑΗ πιστεύει ότι ο ποιοτικός εκσυγχρονισμός (ψηφιοποίηση), η χωρική επέκταση και η ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας του Συστήματος Μεταφοράς είναι εκ των ων ουκ άνευ για την εύρυθμη λειτουργία των ανοικτών και ανταγωνιστικών αγορών ηλεκτρισμού, αλλά και γενικότερα για την επίτευξη των φιλόδοξων ενεργειακών και κλιματικών στόχων που έχει θέσει η Ελλάδα με το ΕΣΕΚ.

Το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης θα πρέπει να περιλαμβάνει σενάρια διείσδυσης των ΑΠΕ με χρονική και χωρική διαφοροποίηση μεταξύ τους. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναπτύσσει σενάρια (συνδυαστικά πιθανώς με αυτά των ΑΠΕ) για την ένταξη/απόσυρση κατανεμόμενων πηγών ισχύος (μονάδων παραγωγής, αποθήκευσης και απόκρισης ζήτησης). Χρήσιμο είναι εξάλλου να εξετάζεται και  ένα σενάριο ταχείας ανάπτυξης τεχνολογικών καινοτομιών που αφορούν στην παραγωγή/αποθήκευση/μεταφορά κλιματικά ουδέτερης ενέργειας. Βασικό στοιχείο κατά τη διερεύνηση των σεναρίων που θα επιλεγούν είναι ότι θα πρέπει να τίθεται και ένα χαμηλόόριογια τεχνικούς και μόνον λόγους, στην ενέργεια περικοπής από ΑΠΕ. Όλα τα σενάρια θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη  το ευρωπαϊκό πλαίσιο,  εντός του οποίου θα πρέπει να υλοποιηθεί το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρισμού

4.. Ο ΑΔΜΗΕ, σε συνεργασία και με τον ΔΕΔΔΗΕ, θα πρέπει να συμπεριλάβει στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης  ειδικό κεφάλαιο (ή ξεχωριστή μελέτη) που θα αποτυπώνει ποσοτικά την κατάσταση του Συστήματος,  όσον αφορά στην ικανότητα   ενσωμάτωσης έργων ΑΠΕ, καθώς και τα απαραίτητα έργα χωρικής και ψηφιακής αναβάθμισης, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι διείσδυσης των ΑΠΕ, που θέτει το ΕΣΕΚ για το 2030.

5. Το τελικό ΔΠΑ θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ξεχωριστή ενότητα σχετικά με την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του Διαχειριστή Συστήματος στην αγορά ηλεκτρισμού. Η ενότητα αυτή θα πρέπει επιπλέον να περιλαμβάνει τον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ για την μελλοντική ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του στην Αγορά Εξισορρόπησης στην Ελλάδα,  καθώς και την ενσωμάτωσή της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά,  ώστε η σύζευξη των αγορών να επιτευχθεί και στο επίπεδο της εξισορρόπησης. Στο πλαίσιο αυτό το  τελικό Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης θα πρέπει να περιλαμβάνει χρονοδιαγράμματα για τις ευρωπαϊκές πλατφόρμες συνεργασίας TERRE (εφεδρείες αντικατάστασης), MARΙ (χειροκίνητη εφεδρεία αποκατάστασης συχνότητας), PICASSO (χειροκίνητη εφεδρεία αποκατάστασης συχνότητας) και IGCC (συμψηφισμός αποκλίσεων).