Εντείνεται η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα, ένα πρόβλημα που έλαβε μεγάλες διαστάσεις κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης για να διογκωθεί εκ νέου στο περιβάλλον ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία. Η χώρα μας παρουσιάζει ήδη από τα υψηλότερα ποσοστά ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη, όπου επίσης το φαινόμενο δείχνει να αποκτά συστημική υπόσταση.
Μία ανάλυση της κατάστασης μαζί με προτάσεις για την αντιμετώπισή της επιχειρεί το πρώτο διαδικτυακό συνέδριο για την Ενεργειακή Φτώχεια που διοργανώνουν το ΕΜΠ σε συνεργασία με τη ΡΑΕ την Πέμπτη 19 Νοεμβρίου , στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος STEP-IN , το οποίο χρηματοδοτείται από το HORIZON 2020.
Στο Συνέδριο, μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, ερευνητές, εκπρόσωποι οργανώσεων προστασίας των καταναλωτών και υπεύθυνοι για τη χάραξη της ενεργειακής πολιτικής θα παρουσιάσουν πτυχές του προβλήματος και θα προτείνουν δράσεις και πολιτικές για την αντιμετώπισή του.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα η ευρωβουλευτής της ΝΔ-ΕΛΚ κα Μαρία Σπυράκη, το 2018 στην Ελλάδατο 22,7% του πληθυσμού δεν κατάφερε να διατηρήσει το σπίτι τους επαρκώς ζεστό κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ ήταν 7,3%. Επίσης, το 35,6% δεν ανταποκρίθηκε στις οικονομικές του υποχρεώσεις για τους λογαριασμούς ενέργειας λόγω οικονομικών δυσκολιών, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ ήταν 6,6%.
Πρόσφατη έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για την ενεργειακή φτώχεια κατά τους θερινούς μήνες, έδειξε ότι τα νοικοκυριά αδυνατούν να αναβαθμίσουν την ενεργειακή τους απόδοση. Ειδικότερα, ότι το 21% δεν καλύπτεται από το υφιστάμενο σύστημα ψύξης, το 17% δεν μπορεί να κρατήσει σταθερή τη θερμοκρασία εντός της κατοικίας του κατά τους θερινούς μήνες , ενώ μόνο το 36% έχει λάβει μέτρα ενεργειακής αναβάθμισης
Κοινή διαπίστωση στις χώρες της ΕΕ είναι ότι η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα οξύτατο και διογκούμενο κοινωνικό πρόβλημα, με επιπτώσεις τόσο στη σωματική και ψυχική υγεία τoυ ανθρώπου όσο και στο περιβάλλον.
Εκτιμάται ότι περισσότερο από το 10% των νοικοκυριών της Ε.Ε. βρίσκεται σε καθεστώς ενεργειακής φτώχειας. Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Ενεργειακή Φτώχεια, το 2018, περίπου 34 εκατ. πολίτες της Ε.Ε. αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στις πληρωμές των λογαριασμών ενέργειας, περισσότεροι από 37 εκατ. πολίτες ζούσαν σε κατοικίες με ανεπαρκή θέρμανση, 82 εκατ. δαπανούσαν ένα σημαντικό ποσοστό του εισοδήματός τους στην κάλυψη των ενεργειακών δαπανών – περικόπτοντας άλλες βασικές δαπάνες. Στον αντίποδα, 74 εκατ. πολίτες εμφάνιζαν πολύ χαμηλές ενεργειακές δαπάνες, απόρροια των πολύ χαμηλών εισοδημάτων τους.
Η πανδημία του κορωνοϊού Covid-19 αναμένεται να επιφέρει νέα έξαρση του φαινομένου.
Το έργο STEP-IN
Το STEP-IN είναι ένα έργο συντονισμού και στήριξης που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Horizon 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το έργο φιλοδοξεί να αναπτύξει μια καινοτόμο σφαιρική μεθοδολογία για την αποτελεσματική ανάλυση και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, ώστε να βοηθήσει τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά να μειώσουν τις ενεργειακές τους δαπάνες και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους όσον αφορά στη θερμική άνεση.
Το STEP-IN περιλαμβάνει ένα δίκτυο των Βιωματικών Εργαστηρίων σε τρεις Ευρωπαϊκές χώρες: την Ουγγαρία (Nyirbátor), το Ηνωμένο Βασίλειο (Manchester) και την Ελλάδα (Μέτσοβο). Μέσα από ένα ισχυρό Δίκτυο Ενδιαφέροντος, το STEP-IN εμπλέκει τοπικές, εθνικές και ευρωπαϊκές οργανώσεις και εμπειρογνώμονες για τον καθορισμό πολιτικών για τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας.
Η κοινοπραξία STEP-IN συγκεντρώνει εταίρους με ευρεία εμπειρία στον τομέα της ενεργειακής φτώχειας: ερευνητικά ινστιτούτα, πανεπιστήμια, δήμους, υπηρεσίες παροχής ενέργειας, φιλανθρωπικά ιδρύματα, ενώσεις καταναλωτών και ρυθμιστικές αρχές. Μαζί, αυτοί οι εταίροι είναι αφιερωμένοι να κάνουν τη διαφορά στις ζωές όσων έχουν ανάγκη.
