Επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής για την παραγωγή πράσινης ενέργειας, όπως η κατασκευή μονάδας υδρογόνου, η εγκατάσταση συστοιχίας μπαταριών για την αποθήκευση ενέργειας αλλά και η παραγωγή μπαταριών για εξειδικευμένα ηλεκτρικά οχήματα περιλαμβάνονται ανάμεσα στις 16 εμβληματικές επενδύσεις του master plan για τη μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας στη μεταλιγνιτική εποχή.

Το master plan της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών (Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη), που ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο,  παρουσιάστηκε χθες από τον υπουργό Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργικό συμβούλιο. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει 80 ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια, από τα οποία ξεχωρίζουν οι 16 εμβληματικές επενδύσεις, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ. ευρώ. Η υλοποίησή τους ωστόσο θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εξειδίκευση των κινήτρων και της χρηματοδότησης, καθώς για να τρέξει το όλο πρόγραμμα χρειάζεται πρώτα η έγκριση της ΕΕ, ανά έργο και ανά ενότητα. Ας σημειωθεί ότι το master plan θα αποτελέσει ξεχωριστό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021-27και σχεδιάζεται κατά τρόπο που να ακολουθεί τις κατευθύνσεις της ΕΕ, όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ σε σχετική ανακοίνωσή του.

Το πράσινο υδρογόνο

Πρόκειται για το πρότζεκτ “΅White Dragon” , της Solaris Bus & Coach, προϋπολογισμού 2,5 δισ. ευρώ για την κατασκευή μονάδας υδρογόνου, που θα παράγεται  από φωτοβολταϊκά, ισχύος 1,15 GW. To έργο σύμφωνα με παρουσίαση που είχε γίνει σε ειδική εκδήλωση της ΕΕ από τον κ. Αθαν. Στούμπο του Δημόκριτου και τον κ. Olivier Bucheli θα περιλαμβάνει ηλεκτρολύτες ισχύος 670 MW και θα παράγει κυψέλες καυσίμου (fuel cell) ισχύος 167 MW και θερμότητα 90 MW, ποσότητα ικανή για την τηλεθέρμανση 120.000 κατοίκων της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας. Στηρίζεται από τέσσερις χώρες, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γερμανία και το Βέλγιο ανταγωνίζεται όμως για να επιτύχει χρηματοδότηση άλλα 7 παρεμφερή πρότζεκτ (…με παρεμφερείς ονομασίες όπως Green Octopus, Green Spider κλπ), στο πλαίσιο του προγράμματος Hydrogen Europe. Το υδρογόνο που θα παράγεται, εκτός από τη τηλεθέρμανση, θα μπορεί να εξαχθεί μέσω του αγωγού ΤΑΡ , να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για βαρέα οχήματα, όπως φορτηγά, λεωφορεία, απορριμματοφόρακ.λπ. 

Η  Solaris Bus & Coach είναι πολωνική εταιρία, που ανήκει στον ισπανικό όμιλο Gruppo CAF και θεωρείται από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές λεωφορείων και τρόλεϊ στην Ευρώπη. Εχει ήδη παρουσιάζει λεωφορείο που κινείται με κυψέλες υδρογόνου, το SolarisUrbino 12, συζητά  με την ελληνική κυβέρνηση την προοπτική ανάπτυξης  γραμμής συναρμολόγησης αστικών λεωφορείων στη χώρα, σχέδιο που μάλλον είναι συνυφασμένο με το διαγωνισμό του δημοσίου για την αγορά 700 και πλέον λεωφορείων.  Η παραγωγή λεωφορείων μηδενικού άνθρακα (ηλεκτροκίνητα και υδρογόνου) αποτελεί πλέον έναν από τους βασικούς στόχους της εταιρίας.

Αποθήκευση ενέργειας σε μπαταρίες λιθίου

Η ελληνική ιδιωτική εταιρία Eunice Energy Group σχεδιάζει να κατασκευάσει σε έκταση του λιγνιτωρυχείου Αμυνταίου μονάδα αποθήκευσης ενέργειας, ισχύος 250 MW, με  μεγάλης κλίμακας συστοιχία μπαταριών  λιθίου.Το πρότζεκτ αφορά σε συνολική επένδυση 285 εκατ. ευρώ και προβλέπει και την κατασκευή υποσταθμού για τη διασύνδεση με το δίκτυο υπερυψηλής τάσης του  ΑΔΜΗΕ. 

Η εταιρία τον  Αύγουστο του 2020 υπέβαλε στη ΡΑΕ αίτηση με πλήρη φάκελο μελετών και δικαιολογητικών για τη λήψη της άδειας παραγωγής και αποθήκευσης. Έχει ζητήσει να συμπεριληφθεί στην επόμενη αναθεώρηση του Δεκαετούς Πλάνου Ανάπτυξης Ευρωπαϊκών Δικτύων (TYNDP)  2020 του ENTSO-e (ήδη βρίσκεται  στην προκαταρκτική λίστα έργων), ενώ ο φάκελος θα υποβληθεί στα προς ένταξη έργα της λίστας των ‘Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) 2021 της Ε.Ε. Ωστόσο, η τελική επενδυτική απόφαση της εταιρίας θα ληφθεί αφού ξεκαθαρίσει το ρυθμιστικό και νομοθετικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας και την τιμή, στην οποία η η ενέργεια αυτή θα εγχέεται στο σύστημα και όταν οριστικοποιηθούν τα κίνητρα.   

Μονάδα παραγωγής μπαταριών

Η εταιρεία Sunlight του ομίλου Οlympia σχεδιάζει την εγκατάσταση μονάδας παραγωγής μπαταριών λιθίου για ηλεκτρικά οχήματα στη Δ. Μακεδονία. Πρόκειται για το Βιομηχανικό Πάρκο Ηλεκτροκίνησης, μία  επένδυση ύψους 200 εκατ. ευρώ, που θα μπορούσε να ολοκληρωθεί το 2026

Η μέγιστη παραγωγική δυναμικότητα της μονάδας, που θα εγκατασταθεί σε έκταση 50 στρεμμάτων στην Κοζάνη ή την Πτολεμαϊδα (ακόμα δεν έχει αποφασιστεί) θα φθάνει τα  2GWh ανά έτος. Οι μπαταρίες που θα παράγονται θα αφορούν σε εξειδικευμένες εφαρμογές ηλεκτροκίνησης όπως   περονοφόρα οχήματα, ρομποτικές μηχανές, ναυτιλία, αποθήκευση ενέργειας κ.λπ.), με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και απαιτήσεις και διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό. Η μονάδα θα έχει έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό.