Έξι μνηστήρες για τη ΛΑΡΚΟ, μία παράταση στην προθεσμία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος όσον αφορά στο διαγωνισμό για την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ και άλλη μία μικρή μετατόπιση της άτυπης προθεσμίας για τη ΔΕΠΑ Εμπορείας, από τον Μάρτιο στο τέλος Απριλίου είναι ο απολογισμός της διαδικασίας των ενεργειακών αποκρατιποιήσεων το τελευταίο χρονικό διάστημα και εν αναμονή της τοποθέτησης νέου προέδρου στο ΤΑΙΠΕΔ, που χειρίζεται τις περισσότερες από αυτές.

Οι αισιόδοξες προβλέψεις για την ΛΑΡΚΟ προς ώρας επαληθεύτηκαν, καθώς στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους δύο μεγάλοι εγχώριοι όμιλοι, η Mytilineos και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε συνεργασία με την ελβετική εταιρία χαρτοφυλακίου AD Holdings, o επίσης ελβετικός μεταλλευτικός και μεταλλουργικός όμιλος Solway, που θεωρείται από τους μεγαλύτερους νικελοπαραγωγούς στον κόσμο, η Tharisa ένας καθετοποιημένος όμιλος ορυκτών πόρων, εισηγμένος στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου με κεντρικά γραφεία στην Κύπρο, ο όμιλος trading μετάλλων και πετρελαίου Trafigura Group Pte Ltd., με έδρα τη Σιγκαπούρη και η Commodity & Mining insight Ireland Ltd, εταιρία συνδεδεμένη με την Commodity & Mining insight UK Ltd, που έχει ως αντικείμενο την παροχή συμβουλών και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, ειδικά στους τομείς των μετάλλων και των ορυκτών.

Πωλείται

Η προβληματική ΛΑΡΚΟ πωλείται απαλλαγμένη χρεών και άλλων βαρών, ακόμα και χωρίς δεσμεύσεις για τον αριθμό των εργαζομένων, μετά από μία διαδικασία ειδικής διαχείρισης σε ένα σχετικό καλό timing, αφού οι τιμές του νικελίου βρίσκονται σε άνοδο τους τελευταίους μήνες. Τη θετική τάση των τιμών τροφοδοτεί το γεγονός ότι ορισμένοι τύποι νικελίου χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και αποθήκευσης ενέργειας, δύο προϊόντα από τα πιο «hot» της εποχής, λόγω της πράσινης πολιτικής της ΕΕ και της μαζικής στροφής στα ηλεκτρικά οχήματα και τις μπαταρίες αποθήκευσης ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η ΛΑΡΚΟ δεν διαθέτει το μετάλλευμα από το οποίο παράγεται ο συγκεκριμένος τύπος νικελίου, που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες αυτές, αλλά επωφελείται από το θετικό μομέντουμ για το νικέλιο.

Προβλήματα

Υπάρχουν όμως και προβλήματα που δεν έχουν λυθεί. Το κυριότερο είναι το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες είχε καταστήσει τη ΛΑΡΚΟ προβληματική και υπερχρεωμένη επί χρόνια, λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής, το οποίο πολλές φορές οδηγεί την εταιρία να πουλά σε τιμές κάτω του κόστους Ας σημειωθεί ότι οι τιμές πώλησης του νικελίου διαμορφώνονται διεθνώς με βάση τις τιμές στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Λονδίνου (LME) και κατά κανόνα κινούνται κυκλικά, με περιόδους ανόδου και καθόδου.

Τι γινόταν στο παρελθόν

H ΛΑΡΚΟ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας με το ενεργειακό κόστος να αποτελεί σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού κόστους παραγωγής της εταιρίας. Στο παρελθόν υπήρξαν ειδικοί διακανονισμοί με τη ΔΕΗ για την τιμή του ρεύματος και την εξόφληση των οφειλών της -άνω των 350 εκατ. ευρώ συνολικά-, τους οποίους πολλές φορές η εταιρία δεν κατάφερνε να τηρήσει.

Διαπραγμάτευση

Η περίοδος πώλησης της ΛΑΡΚΟ συμπίπτει με τη μεγάλη διαπραγμάτευση των ενεργοβόρων βιομηχανιών με τη ΔΕΗ για τις νέες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές έληξαν άδοξα στο τέλος του 2020, χωρίς να υπάρξει συμφωνία, καθώς οι βιομηχανίες δεν αποδέχθηκαν τις προτάσεις της εταιρίας ηλεκτρισμού κρίνοντας ότι υποκρύπτουν μεγάλες αυξήσεις της τάξης του 40%.

Η ΔΕΗ και οι βιομηχανίες

Η ΔΕΗ έδωσε δίμηνη παράταση, ως το τέλος Φεβρουαρίου στην ισχύ των παλαιών συμβάσεων, διαμηνύοντας ότι αν μέχρι τότε οι βιομηχανίες δεν υπογράψουν τις νέες, θα πάψει να τις εκπροσωπεί. Στο πλαίσιο αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το τι μέλλει γενέσθαι με το νέο τιμολόγιο της ΛΑΡΚΟ, καθώς από αυτό μπορεί να κριθεί όχι μόνον η έκβαση της ίδιας της ιδιωτικοποίησης αλλά και η όλη διαπραγμάτευση για τις νέες συμβάσεις προμήθειας ρεύματος στην Υψηλή Τάση που τροφοδοτεί τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας.

Ζήτημα

Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ΛΑΡΚΟ, το οποίο είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο λόγω των αποθέσεων λάσπης κλπ. Υπολογίζεται ότι η βιομηχανία θα χρειαστεί σημαντικού ύψους επενδύσεις για να ανταποκριθεί στα σύγχρονα περιβαλλοντικά στάνταρ.

Άλλες μέθοδοι

Από την άλλη πλευρά πάντως ενδιαφέρον θα έχουν και οι προτάσεις των υποψηφίων, καθώς υπάρχουν μέθοδοι παραγωγής λιγότερο ενεργοβόρες, όπως η υδρομεταλλουργία κλπ, οι οποίες με το κατάλληλο επενδυτικό πλάνο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν.

Ο διαγωνισμός, ο οποίος διενεργείται από το ΤΑΙΠΕΔ, αφορά στη μίσθωση του μεταλλευτικού εργοστασίου στη Λάρυμνα, των μεταλλείων στη Λάρυμνα και το Λούτσι, καθώς και των μεταλλευτικών δικαιωμάτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου.

Οι εκδηλώσεις ενδιαφέροντος θα αξιολογηθούν από τους συμβούλους αξιοποίησης του Ταμείου, οι οποίοι στη συνέχεια θα εισηγηθούν τη λίστα με τους υποψηφίους που πληρούν τα κριτήρια για να περάσουν στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, με την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών.

Ας σημειωθεί ότι με βάση το άρθρο 21 Ν. 4664/2020, στις 23/11/2020 τρέχει και ο διαγωνισμός που προκήρυξε ο ειδικός διαχειριστής της ΛΑΡΚΟ με σκοπό τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στη ΛΑΡΚΟ.

ΔΕΠΑ – Εμπορίας, αναβολές και δίκες

Τα ερωτήματα για την έγκαιρη ολοκλήρωση του διαγωνισμού πώλησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας, μίας διαδικασίας που έχει ξεκινήσει πριν από το καλοκαίρι του 2020, παραμένουν. Οι φήμες περί νέας καθυστέρησης αναζωπυρώθηκαν μετά την ...εν πολλοίς αναμενόμενη, αναβολή για τον Σεπτέμβριο της εκδίκασης της υπόθεσης ΔΕΠΑ-ELFE, η οποία επρόκειτο να συζητηθεί στο Εφετείο στα τέλη Ιανουαρίου.

Το ΤΑΙΠΕΔ επιχειρεί να δώσει την αίσθηση ότι η αναβολή της δίκης δεν σημαίνει και αναβολή της διαδικασίας για τον εν εξελίξει διαγωνισμό. Όμως ενώ οι πληροφορίες μιλούσαν για κατάθεση δεσμευτικών προσφορών τον Μάρτιο, ήδη ακούγεται ότι η προθεσμία πάει για τέλος Απριλίου.

Λαυρεντιάδης

Δεν είναι λίγοι εξάλλου όσοι υποστηρίζουν ότι η δικαστική διένεξη ΔΕΠΑ-ELFE (Λαυρεντιάδης) μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό άλλοθι για την κυβέρνηση να καθυστερήσει τη διαδικασία : H πώληση της ΔΕΠΑ - Εμπορίας, η οποία έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων παικτών του τομέα ενέργειας της χώρας μπορεί να φέρει μεγάλη ανατροπή στην ισορροπία του εγχώριου ενεργειακού επιχειρείν, σε μία περίοδο μάλιστα που αρκετοί πολιτικοί αναλυτές, «βλέπουν» εκλογές στο βάθος του ορίζοντα.

Οι μνηστήρες

Τα επτά σχήματα που διεκδικούν την εταιρία είναι : η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η C.G GAS LIMITED (όμιλος Κοπελούζου), η κοινοπραξία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ - EDISON, το σχήμα MOTOR OIL – ΔΕΗ, η MYTILINEOS, καθώς και η MET Holdings, με έδρα την Ελβετία και η Shell Gas. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τέρνα συμμετείχε στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Optima Bank, συμφερόντων Βαρδινογιάννη, πράγμα που έδωσε λαβή για σχόλια περί ευρύτερης συνεργασίας και συμμαχιών των δύο ομίλων.

Περιμένοντας την απόφαση

Για το ενδεχόμενο να χάσει η ΔΕΠΑ- Εμπορίας την υπόθεση με τα ELFE, πράγμα που θα σημάνει σε πρώτη φάση την καταβολή αποζημίωσης, η εταιρία έχει λάβει σχετική πρόβλεψη στον ισολογισμό της, ενώ σε συνεργασία του ΤΑΙΠΕΔ με το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη συζητηθεί πρόβλεψη στη σύμβαση με τον αγοραστή, προκειμένου να αποζημιωθεί από τον πωλητή για τυχόν βάρη που θα προκύψουν από τη δικαστική απόφαση. Ωστόσο για να τελεσιδικήσει η υπόθεση και να καταβληθούν αποζημιώσεις μπορεί να περάσουν χρόνια. ‘Οποτε και αν ληφθεί η απόφαση του Εφετείου - ακόμα και αν εκδικαστεί τον Σεπτέμβριο του 2021- θα χρειαστεί τουλάχιστον 8-9 μήνες για να εκδοθεί η απόφαση- , ενώ στη συνέχεια υπάρχει και ο δρόμος για τον ‘Αρειο Πάγο.

Τι σημαίνει μία καταδίκη

Μία τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση για τη ΔΕΠΑ- Εμπορίας όμως είναι πιθανόν να ανοίξει πολύ μεγάλες περιπέτειες, καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δεδικασμένο από άλλες εταιρίες πελάτες, οι οποίες θα διεκδικήσουν επιστροφή χρημάτων για τις χρεώσεις που επέβαλε στο παρελθόν η εταιρία αερίου, με το ίδιο σκεπτικό με το οποίο έχουν προσφύγει τα ELFE. Ας σημειωθεί ότι τα ELFE (Ελληνικά Λιπάσματα, εταιρία συμφερόντων Λαυρεντιάδη) πρωτόδικα είχαν δικαιωθεί.

Στον εν λόγω διαγωνισμό, το δημόσιο διαθέτει το 65% των μετοχών. Τα ΕΛΠΕ, στα οποία ανήκει το υπόλοιπο 35%, έχουν δηλώσει ότι σε περίπτωση που δεν κερδίσουν, τότε θα διαθέσουν το μερίδιό τους σε όποια εταιρία/σχήμα πλειοδοτήσει.

ΔΕΠΑ Υποδομών

Σε καθεστώς αναμονής βρίσκεται και ο διαγωνισμός πώλησης του 100% της ΔΕΠΑ-Υποδομών. Η όλη διαδικασία προκηρύχθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο και ενώ από τον Ιούνιο του 2020 έχει ανακοινωθεί από το ΤΑΙΠΕΔ η ομάδα των 6 εταιριών που προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, οι υποψήφιο ακόμα δεν έχουν κληθεί για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Αλλά ούτε αναμένεται να κληθούν πολύ σύντομα καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν εκκρεμότητες σε σχέση με το ρυθμιστικό πλαίσιο, τις οποίες θα πρέπει να διευθετήσει η ΡΑΕ. Οι εξι εταιρίες που απαρτίζουν τη short list για τη ΔΕΠΑ Υποδομών είναι η ΕP Investment Advisors, η First State Investments, η Italgas , η KKR, η Macquarie και η κοινοπραξία Sino-CEE fund & Shanghai Dazhong Public Utilities. Οι περισσότερες είναι επενδυτικά κεφάλαια με εξειδίκευσης στις υποδομές.

ΔΕΔΔΗΕ

Το αγοραστικό ενδιαφέρον για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ άρχισε σταδιακά να εξανεμίζεται και από τις υπεραισιόδοξες αρχικές προβλέψεις περί 19 υποψηφίων, οι τελευταίες πληροφορίες μιλούν για 5-6 funds και εταιρίες να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους στις 19 Φεβρουαρίου, όπως ορίστηκε η νέα προθεσμία, καθώς η αρχική έληγε στις 29 Ιανουαρίου.

Πλαίσιο

Το νέο πλαίσιο για τον προσδιορισμό της ρυθμιζόμενης βάσης και των εσόδων του ΔΕΔΔΗΕσε ορίζοντα τετραετίας, σε συνδυασμό με τον προσδιορισμό του WACC (σταθμισμένη απόδοση κεφαλαίων), σε ένα ποσοστό γύρω στο 7% ή λίγο πιο κάτω αναμένεται να προσελκύσουν ενδιαφέρον. Ωστόσο, η οριστικοποίηση όλων των ρυθμιστικών παραμέτρων, συμπεριλαμβανομένου του ακριβούς ύψους του WACC έχουν καθυστερήσει ΡΑΕ και φαίνεται ότι θα χρειαστεί κάποιο πρόσθετο χρονικό διάστημα, απ’ ότι αρχικά είχε υπολογιστεί. Πάντως μία απόδοση γύρω στο 7%, που είναι σχεδόν διπλάσια από την αντίστοιχη στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, είναι λογικό να προσελκύει επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, ιδιαίτερα αυτών που έχουν ως αντικείμενο τις επενδύσεις σε υποδομές. Ωστόσο, η οριστικοποίηση όλων των παραμέτρων του νέου ρυθμιστικού πλαισίου έχει καθυστερήσει από τη

Funds

Πληροφορίες αναφέρουν ότι τους προηγούμενους μήνες υπήρξαν προσεγγίσεις από fund προς Ευρωπαίους Διαχειριστές Δικτύων για τη διαμόρφωση κοινών σχημάτων, οι περισσότερες όμως από τις προσπάθειες αυτές απέβησαν άκαρπες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί στον διαγωνισμό να κατέβει κάποιο σχήμα ή σχήματα που να περιλαμβάνουν και εταιρίες διαχείρισης.

Για τους Διαχειριστές ένα από τα κομβικά ζητούμενα είναι η απόκτηση των μετοχών να αντικατοπτρίζεται στο μάνατζμεντ της εταιρίας, κάτι όμως που δεν προκύπτει από τους όρους της προκήρυξης, η οποία μοιάζει να απευθύνεται περισσότερο σε funds παρά σε εταιρίες διαχείρισης δικτύων.

Ο ΔΕΔΔΗΕ είναι εταιρία 100% θυγατρική της ΔΕΗ και η διαδικασία αφορά στην πώληση του 49% των μετοχών.

Παραχώρηση και του μάνατζμεντ

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση της ΔΕΗ δεν ήταν διατεθειμένη να παραχωρήσει το μάνατζμεντ ή σοβαρό μέρος αυτού. Κατά τις ίδιες πηγές, στις εβδομάδες που έχουν μεσολαβήσει από την προκήρυξη ορισμένα από τα fund που αρχικώς είχαν προσεγγίσει οι σύμβουλοι (Goldman Sacks και Eurobank) έχουν γίνει πιο επιφυλακτικά, ενώ η πολιτική των Βρυξελλών απέναντι στις κινεζικές επενδύσεις σε ενεργειακά δίκτυα υποδομών, θέτει φραγμούς στη συμμετοχή κινεζικών εταιριών ως το τέλος της διαδρομής. Εξ ού και το «απαγορευτικό» της ΔΕΗ στην προσέγγιση της State Grid, της κινεζικής εταιρίας που είναι στρατηγικός επενδυτής στον ΑΔΜΗΕ και η οποία έχει οψιόν για εξαγορά επιπλέον μεριδίου στον Διαχειριστή Μεταφοράς, όποτε το δημόσιο θελήσει να πουλήσει.

State Grid

Ας σημειωθεί ότι οι κανονισμοί της ΕΕ δεν απαγορεύουν στους Διαχειριστές Μεταφοράς να είναι ή να συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο των Διαχειριστών Δικτύων Διανομής Ηλεκτρισμού. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η State Grid είναι αποφασισμένη να φέρει στην Κομισιόν το θέμα του ενδεχόμενου αποκλεισμού της συμμετοχής της, πράγμα το οποίο μπορεί να εμπλέξει τη διαδικασία.

Ας σημειωθεί ότι οι όροι της προκήρυξης για την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, εταιρίας 100% θυγατρικής της ΔΕΗ, είναι τέτοιοι που εμποδίζουν τη συμμετοχή της State Grid.

H παράταση στην προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος δόθηκε, όπως ανέφερε η ΔΕΗ, μετά από σχετικό αίτημα ενδιαφερόμενων επενδυτών για να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογιτικά. Η αναβολή των περίπου τριών εβδομάδων συμπαρέσυρε και άλλες προθεσμίες, όπως αυτή για την υποβολή ερωτήσεων και εκείνη για την υποβολή όλων των εγγράφων που πρέπει να συνοδεύουν την εκδήλωση ενδιαφέροντος, η οποία μετατοπίστηκε για τις ως την 26η Φεβρουαρίου.

Προσδοκίες

Η διοίκηση της ΔΕΗ πάντως προσδοκά έσοδα από την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, που θα την βοηθήσουν να βελτιώσει τη ρευστότητά της και να υλοποιήσει το επενδυτικό της πρόγραμμα. Μία καλή εξέλιξη σε αυτή τη φάση του διαγωνισμού μπορεί να τη βοηθήσει στην έξοδό της ΔΕΗ στις αγορές, την οποία σχεδιάζει ακόμα και για τον Φεβρουάριο αν το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Πέρα από το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο, που δημιουργεί συνθήκες επιχειρηματικής ορατότητας για τους επενδυτές σε ορίζοντα 4ετίας και ως ένα βαθμό και πέρα από αυτή, ο ΔΕΔΔΗΕ πρόκειται να διεκδικήσει και ένα σημαντικό ποσό από το Ταμείο Ανάκαμψης για την υλοποίηση του προγράμματος εγκατάστασης ηλεκτρονικών μετρητών ρεύματος, μίας επένδυσης της τάξης των 850 εκατ. ευρώ. Εκτός από τον εκσυγχρονισμό και τη συντήρηση του δικτύου της, η εταιρία σκοπεύει επίσης να επενδύσει ακόμα στην ανάπτυξη οπτικών ινών και σχετικών υπηρεσιών.