Το ισχυρό πλήγμα που δέχτηκε ο ελληνικός τουρισμός από την επέλαση της πανδημίας του κορωνοϊού αποτυπώνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χρονιάς που ολοκληρώθηκε. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν μόλις στα 4,28 δισ. ευρώ, στο 23,5% των εσόδων του 2019, με τις απώλειες για τον κλάδο να διαμορφώνονται στα 13,9 δισ. ευρώ, καθώς η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 76,5%. 

Αναλυτικότερα, τον Δεκέμβριο του 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 654 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 82 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2019. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από την επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, που αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς οι συνολικές εξαγωγές αυξήθηκαν, ενώ οι συνολικές εισαγωγές μειώθηκαν. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,0% σε τρέχουσες τιμές (18,6% σε σταθερές τιμές) και οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,1% σε τρέχουσες τιμές (σε σταθερές τιμές αυξήθηκαν κατά 10,3%). Επισημαίνεται ότι οι εξελίξεις των εξαγωγών και των εισαγωγών σε τρέχουσες τιμές έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις μεταβολές στην αξία των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκε περισσότερο από το ήμισυ συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, λόγω της επιδείνωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες και η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκαν κατά 88,6% και 86,0% αντίστοιχα σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2019. Επίσης, οι εισπράξεις από θαλάσσιες μεταφορές μειώθηκαν κατά 29,0%.

Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων βελτιώθηκε κυρίως λόγω της μείωσης των πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων περιορίστηκε κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης.

Το 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σημείωσε έλλειμμα 11,2 δισ. ευρώ, κατά 8,4 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του 2019. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε κυρίως από τον περιορισμό (κατά 4,3 δισ. ευρώ) του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και δευτερευόντως από τη βελτίωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων.

Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών προέρχεται από τη μεγαλύτερη σε απόλυτο μέγεθος και με ταχύτερο ρυθμό μείωση των εισαγωγών σε σχέση με εκείνη των εξαγωγών. Οι μεταβολές αυτές οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις εξελίξεις στην αξία των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων. Ειδικότερα, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 10,9% σε τρέχουσες τιμές, ενώ σε σταθερές τιμές σημείωσαν άνοδο κατά 5,5%. Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 14,2% σε τρέχουσες τιμές ( 3,8% σε σταθερές τιμές).

Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου μεταφορών, ενώ το ισοζύγιο των λοιπών υπηρεσιών βελτιώθηκε. Τόσο οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 76,5% σε σχέση με το 2019. Οι εισπράξεις από θαλάσσιες μεταφορές μειώθηκαν κατά 15,3%.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων περιορίστηκε κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, αλλά και της αύξησης των καθαρών εισπράξεων από τα λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε μικρή μείωση σε σχέση με το 2019.