Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρόκειται να κοινοποιήσει σύντομα στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ το νέο σχέδιο για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τη βιομηχανία, το οποίο χθες συζητήθηκε με την εκτελεστική αντιπρόεδρο της Κομισιόν Μαργκρέτε Βεστάγκερ κατά τη τηλεδιάσκεψη με τον υπουργό Κώστα Σκρέκα.
Το υφιστάμενο σχήμα έληξε στα τέλη του 2020 και από 1/1/21 ισχύουν νέες κατευθυντήριες οδηγίες.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις ενισχύσεις, που θα λαμβάνει η βιομηχανία μέσω της αντιστάθμισης ρύπων, στοχεύουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους, προκειμένου να αποτραπεί η λεγόμενη «διαρροή άνθρακα», δηλαδή η μετεγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων από την ΕΕ σε τρίτες χώρες με χαλαρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, που συνεπάγονται και χαμηλότερο κόστος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις για τις ελληνικές βιομηχανίες οι νέες κατευθυντήριες γραμμές που θα εφαρμοστούν από το 2021 θα σημάνουν έσοδα από την αντιστάθμιση ρύπων της τάξης των 60 εκατ. ευρώ, ενώ διευρύνονται οι επιχειρήσεις που θα λαμβάνουν αντιστάθμιση, καθώς στον κατάλογο εντάσσονται οι επιχειρήσεις επεξεργασίας χαλκού και παραγωγής ορισμένων πολυαιθυλενίων, καθώς και το υδρογόνο.
Πάντως, οι κλάδοι που θα δικαιούνται αντιστάθμισης μειώνονται σε 10 από 14 που είναι ενταγμένοι στο μηχανισμό σήμερα. Μεταξύ αυτών είναι το αλουμίνιο, το χαρτί, ο χαλκός, ο σίδηρος, ο χάλυβας, ορισμένα πολυαιθυλένια, οι υάλινες ίνες, όπως και για πρώτη φορά το υδρογόνο.
Οι κλάδοι αυτοί ενισχύονται για να αντιμετωπίσουν το αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες όπως η Κίνα και στόχος της Ε.Ε. είναι να αποφύγει τη μετεγκατάσταση των βιομηχανιών σε τρίτες χώρες. Ο νέος μηχανισμός προβλέπει να υποχωρήσει το κατώφλι αποζημίωσης από το 85% στο 75% του κόστους ώστε να διατηρηθεί η πίεση προς τις βιομηχανίες για εξοικονόμηση ενέργειας.
Ωστόσο προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν να χορηγούν περαιτέρω ενισχύσεις σε επίπεδο επιχείρησης (ενδεχομένως έως και 100% του δείκτη αναφοράς), ώστε οι έμμεσες δαπάνες που βαρύνουν τους δικαιούχους να περιορίζονται στο 1,5% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας τους. Πρόκειται για μηχανισμό παρόμοιο με αυτόν που επιτρέπουν για τις ΑΠΕ οι Κατευθυντήριες Γραμμές για το Περιβάλλον και την Ενέργειας
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι καθώς η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών εκτιμάται ότι αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, θα αυξάνεται παράλληλα και το συνολικό ποσό των αποζημιώσεων.
Από την άλλη πλευρά ο μηχανισμός αναμόρφωσης του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων, που αναμένεται να ανακοινώσει η Επιτροπή τον Ιούνιο, ενδέχεται να μειώσει τον αριθμό των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων που θα λαμβάνει κάθε χώρα.
Η νέα ρύθμιση για την αντιστάθμιση της βιομηχανίας τέθηκε σε ισχύ σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τις αρχές του 2021. Για να εφαρμοστεί στην Ελλάδα και να συνεχίσει να παίρνει η βιομηχανία αντιστάθμιση από 1.1.2021 θα πρέπει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να κοινοποιήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το νέο μηχανισμό αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους εκπομπών CO2, με θεσμοθέτηση της δυνατότητας επιπλέον περιορισμού της επιβάρυνσης σε συνάρτηση με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία.
