Για φαινόμενα κερδοσκοπίας στην αγορά ρύπων της ΕΕ, όπου χθες οι τιμές σημείωσαν άνοδο σε επίπεδο ρεκόρ, φθάνοντας στα 41,04 ευρώ/τόνο μιλούν πλέον ανοικτά πολιτικοί αλλά και στελέχη της αγοράς.
Μέσα στο τελευταίο εξάμηνο οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 έχουν αυξηθεί κατά 50%, καθώς η προοπτική της επ’ αυστηρότερο αναμόρφωση του όλου μηχανισμού εμπορίας των δικαιωμάτων ρύπων έχει προσελκύσει στη αγορά νέους χρηματοοικονομικούς παίκτες και πολλά hedge fund.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Κλίματος της Δανίας Dan Jorgensen κάλεσε χθες την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλύσει τον αντίκτυπο της κερδοσκοπίας των επενδυτών στη μεγαλύτερη αγορά άνθρακα στον κόσμο, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του μηχανισμού εμπορίας ρύπων. Η Κομισιόν σκοπεύει να παρουσιάσει το σχέδιό της για τη μεταρρύθμιση του συστήματος τον Ιούνιο.
Εν τω μεταξύ χθες το Ευρωκοινοβούλιο ψήφισε κατά της σταδιακής κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων CO2 για τις βιομηχανίες που καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS), παρότι η ΕΕ σχεδιάζει να αντικαταστήσει προοδευτικά το σύστημα αυτό με τον φόρο άνθρακα στα σύνορα.
Η αναθεώρηση του συστήματος των ETS επιδιώκει την εναρμόνισή του με τον αυστηρότερο στόχο μείωσης των εκπομπών ρύπων του 2030. Η μεταρρύθμιση, που θα προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο, εκτιμάται ότι θα μειώσει το σύνολο των διαθέσιμων δικαιωμάτων ρύπων για τις περίπου 12.000 εταιρίες, που είναι υπόχρεες σε αυτό.
Η προοπτική αυτή άλλωστε είναι και ένας από τους κινητήριους μοχλούς της αλματώδους ανόδου που παρουσιάζει η τιμή των ETS τους τελευταίους μήνες.
Ο περιορισμός της κερδοσκοπίας «σίγουρα θα ήταν μέρος μιας απαραίτητης ανάλυσης προτού προβούμε σε προσαρμογές στο σύστημά μας, αυτό είναι αυτονόητο», δήλωσε ο υπουργός Κλίματος της Δανίας.
Η αγορά δικαιωμάτων εκπομπής CO2 της ΕΕ, που ξεκίνησε πριν από 16 χρόνια, έχει αναδειχθεί σε ένα από τα κορυφαία εργαλεία πολιτικής για το κλίμα και καλύπτει περίπου το 45% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επιβάλλει σταδιακά φθίνοντα όρια ρύπανσης στις επιχειρήσεις ηλεκτρισμού και στις βιομηχανίες και καλύπτει επίσης τις εκπομπές CO2 από τις αεροπορικές εταιρείες.
Η χρέωση του CO 2, ωστόσο, οδηγεί πολλές από τις ενεργοβόρες και ρυπογόνες βιομηχανίες της Ευρώπης σε μετεγκατάσταση σε τρίτες χώρες με πιο χαλαρούς περιβαλλοντικούς όρους, για να αποφύγουν το έξτρα κόστος (carbon leakage-διαρροή άνθρακα). Η ΕΕ για να αποτρέψει τη μετεγκατάσταση σχεδιάζει ένα νέο μέτρο, τον φόρο άνθρακα στα σύνορα.
Την Τρίτη 9 Μαρτίου οι ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ των σχεδίων για την επιβολή φόρου άνθρακα στα αγαθά που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως τρόπο προστασίας των βιομηχανιών της ΕΕ από το περιβαλλοντικό ντάμπινγκ.
Η ψηφοφορία αυτή δεν εισάγει νέες νομικές υποχρεώσεις για τις εταιρείες, σε πολλές πτυχές της όμως αντανακλά τον βαθύ διχασμό στους κόλπους της ΕΕ σχετικά με τους επερχόμενους χειρισμούς
Είναι χαρακτηριστική η ισχνή πλειοψηφία με την οποία απορρίφθηκε η πρόταση για τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων που διατίθενται στη βιομηχανία όταν εφαρμοστεί ο φόρος άνθρακα στα σύνορα. Υπέρ της διατήρησης των δωρεάν δικαιωμάτων ψήφισαν 334 ευρωβουλευτές, ενώ 329 ψήφισαν κατά και 23 απείχαν.
«Είναι θέμα επιβίωσης» για τη βιομηχανία της ΕΕ, δήλωσε ο Frans Timmermans, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κλίμα, ο οποίος προειδοποίησε για τον κίνδυνο «διαρροής άνθρακα» εάν οι βιομηχανίες εγκαταλείψουν την Ευρώπη για να αποφύγουν το κόστος των πολιτικών για τη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.