Με ένα κείμενο 15 σελίδων, όπου παρατίθενται 25 σημεία ουσιαστικής διαφωνίας συνεχίζεται η κόντρα του ΑΔΜΗΕ με τη ΡΑΕ για τη μεθοδολογία καθορισμού του επιτρεπόμενου εσόδου του Διαχειριστή, απ’ όπου θα προκύψουν και τα μελλοντικά τέλη χρήσης του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρισμού και θα διαμορφωθούν τα έσοδα και τα κέρδη του Διαχειριστή, αρχής γενομένης από το  2022

Σημεία - κλειδιά  της διαφωνίας, που “φωτίζουν” εν μέρει και τη σκληρή αντιπαράθεση που απασχόλησε την ενεργειακή επικαιρότητα πριν λίγες ημέρες, είναι μία σειρά από προτεινόμενες ρυθμίσεις της ΡΑΕ, οι οποίες  κατά τον ΑΔΜΗΕ, δεν επιτρέπουν την ικανοποιητική απόδοση της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης, περιορίζουν τα έσοδα από μη ρυθμιζόμενες δραστηριότητες και αντί για κίνητρα εισάγουν αντικίνητρα για τις επενδύσεις και αδικαιολόγητες ρήτρες και οικονομικές ποινές.

Αυτό τουλάχιστον είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα των θέσεων που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ στη δημόσια διαβούλευση της Αρχής σε σχέση  με το Σχέδιο Μεθοδολογίας Υπολογισμού του Επιτρεπόμενου & Απαιτούμενου Εσόδου ΕΣΜΗΕ (Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας)

Κατ’ αρχήν ο ΑΔΜΗΕ διαφωνεί κάθετα με την πρόταση για  την αφαίρεση ενός ποσοστού επί των καθαρών κερδών που προέρχονται από τις Μη Ρυθμιζόμενες Δραστηριότητες του Διαχειριστή και  το οποίο, κατά την εισήγηση της ΡΑΕ,  θα μεταφέρεται προς όφελος των Χρηστών του ΕΣΜΗΕ . Αντ’ αυτού ο Διαχειριστής προτείνει  την αφαίρεση μόνο των δαπανών που χρησιμοποιούνται για την παροχή μη ρυθμιζόμενων υπηρεσιών, εκτιμώντας ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο  δίδεται επαρκές κίνητρο για την μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας προς όφελος των καταναλωτών.—

Κεντρικό ζήτημα για τον Διαχειριστή είναι η απόδοση επί της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης, καθώς  αποτελεί  σημαντική παράμετρο για την επιτυχή υλοποίηση του Επενδυτικού του Προγράμματος. Οπως αναφέρει, σε περίπτωση που η αντίστοιχη απόδοση επί των κεφαλαίων σε μη-ρυθμιζόμενες εταιρίες υποδομών είναι αισθητά υψηλότερη, αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε αδυναμία προσέλκυσης κεφαλαίων.  Ο Διαχειριστής οφείλει να προσαρμόζει την μερισματική του πολιτική ούτως ώστε, παρά την αύξηση των δανειακών κεφαλαίων κατά την υλοποίηση του Επενδυτικού του Προγράμματος, να αυξάνονται τα Ίδια Κεφάλαια και να είναι εφικτή η διατήρηση της βέλτιστης κεφαλαιακής διάρθρωσης. Επομένως, μια μη ρεαλιστική και χαμηλή απόδοση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη και μη ανταγωνιστική απόδοση για τους μετόχους, συμβάλλοντας στην αύξηση του κόστους Ιδίων Κεφαλαίων. Αντίθετα, εάν η μερισματική πολιτική διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται ανταγωνιστική απόδοση προς τους μετόχους, ενδέχεται να δημιουργεί έλλειμα χρηματοδότησης του επενδυτικού προγράμματος ή/και απομάκρυνση από τη βέλτιστη κεφαλαιακή διάρθρωση. Επίσης, αυτό πιθανότατα θα συνέτεινε στην αύξηση του κόστους δανεισμού σε περίπτωση που η χρηματοπιστωτική αξιολόγηση του Διαχειριστή επιδεινωθεί βάσει των αξιολογήσεων της αγοράς.

Επομένως, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, πως η απόδοση θα πρέπει να είναι τέτοια που θα καλύπτει τις προσδοκίες των Παρόχων κεφαλαίων πάσης φύσεως. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί πως ενώ ο Διαχειριστής αποτελεί φυσικό μονοπώλιο, η διαδικασία προσέλκυσης κεφαλαίων είναι αμιγώς ανταγωνιστική και ορίζεται από κοινές παραμέτρους και προσδοκίες των επενδυτών στην Ελλάδα και διεθνώς.

Κίνητρα - Ρήτρες

Η  πλέον αποτελεσματική μέθοδος για την επίτευξη των ανωτέρω, είναι η παροχή οικονομικών κινήτρων μέσω πρόσθετης απόδοσης, ειδικά σε χώρες όπου το Σύστημα Μεταφοράς  βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης. Ο μηχανισμός κινήτρου συμβάλει στην κεφαλαιακή επάρκεια των Διαχειριστών, ιδιαιτέρως σε περιβάλλοντα με μειωμένη απόδοση επί των κεφαλαίων.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο ΑΔΜΗΕ στα οφέλη που προσφέρουν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις μέσω της μείωσης του κόστους των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για τα νησιά που διασυνδέονται με το ηπειρωτικό σύστημα.

Αντ΄αυτού όμως, η προτεινόμενη μεθοδολογία, εισάγει, σύμφωνα με τον Διαχειριστή,  πολλά αρνητικά κίνητρα, προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση του σημαντικότερου θετικού κινήτρου  που ίσχυε μέχρι σήμερα, δηλαδή του αυξημένου περιθωρίου απόδοσης για τα Έργα Μείζονος Σημασίας,  χωρίς να εισάγει αντίστοιχα ισοδύναμα θετικά κίνητρα.

Στη βάση  αυτή θεωρεί  κρίσιμη τη διατήρηση του υφιστάμενου πλαισίου για τα Έργα Μείζονος Σημασίας, όπως έχει εξειδικευτεί από τη ΡΑΕ για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής.  Το συγκεκριμένο πλαίσιο παρέχει αφενός επαρκές κίνητρο στον Διαχειριστή για την έγκαιρη, με μειωμένο κόστος και αυξημένες επιδοτήσεις ολοκλήρωση των κρίσιμων διασυνδέσεων και  αφετέρου δεν επιβαρύνει τους χρήστες με το αυξημένο κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά, ούτε με  την αποζημίωση του διαχειριστή για την εκτέλεση των συγκεκριμένων έργων πριν την ολοκλήρωσή τους.

Για όλους αυτούς τους λόγους ο Διαχειριστής προτείνει μια σειρά από αλλαγές στο σχέδιο της ΡΑΕ όσον αφορά στις ρήτρες για την μη έγκαιρη υλοποίηση ενός έργου “Η ρήτρα χρεώνεται αφού δοθεί έγκαιρη ειδοποίηση στον Διαχειριστή, όπου επισημαίνεται η καθυστέρηση και ζητούνται οι απαραίτητες διευκρινίσεις εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, και εφόσον στοιχειοθετείται με πλήρως τεκμηριωμένη απόφαση ΡΑΕ ότι η καθυστέρηση οφείλεται σε παράλειψη του Διαχειριστή να προβεί σε ρητώς προβλεπόμενες υποχρεωτικές από τη νομοθεσία ενέργειες.

Η ρήτρα μη έγκαιρης υλοποίησης δεν επιβάλλεται σε περιπτώσεις, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά ορίζονται, καθυστερήσεων οφειλόμενων σε μη έγκαιρη έκδοση αδειοδοτήσεων από τις αρμόδιες αρχές, καθυστερήσεις στη διαδικασία των απαλλοτριώσεων έως τη συντέλεσή τους, καθυστερήσεις στη διενέργεια και εκτέλεση των διαγωνιστικών διαδικασιών, καθυστερήσεις που οφείλονται σε ανωτέρα βία ή δικαστική αναστολή, ή σε άλλη αντικειμενική αδυναμία. [....] “, αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΑΔΜΗΕ

Ας σημειωθεί ότι πρόσφατα η ΡΑΕ επέβαλε οικονομική ποινή 5 εκατ. ευρώ στον ΑΔΜΗΕ για την νέα γραμμή μεταφοράς στη Πελοπόννησο, τον “Δυτικό Διάδρομο”, ο οποίος, παρότι έτοιμος κατά σχεδόν 95%  καθυστερεί να ολοκληρωθεί, εξ’ αιτίας τοπικών αντιδράσεων σε μία από τις περιοχές απ’ όπου οδεύει

Τέλος, αιχμές αφήνει ο Διαχειριστής και για τις καθυστερήσεις της ίδιας της ΡΑΕ όσον αφορά στην έγκριση του εκάστοτε Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ), πράγμα που επιφέρει σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των έργων και αρνητικές συνέπειες για τον ΑΔΜΗΕ.