H πράσινη μετάβαση δεν είναι μία φθηνή υπόθεση. Το αντίθετο. Η τελευταία πρόταση της Κομισιόν, που περιλαμβάνεται στο καινούργιο πακέτο «Fit for 55%» και προβλέπει την επιβολή αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ( ETS) από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές έχει διχάσει τους κόλπους της ΕΕ, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στις περισσότερες χώρες-μέλη.
Τo ETS για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές θα είναι ένα ξεχωριστό σύστημα και θα λειτουργήσει παράλληλα με τον υφιστάμενο μηχανισμό εμπορίας ρύπων για την ηλεκτροπαραγωγή και τη ρυπογόνο βιομηχανία.
Η εφαρμογή του όμως μπορεί να επιδεινώσει την ενεργειακή φτώχεια, καθώς επιβαρύνει τις τιμές, όπως προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC), εκφράζοντας την ανησυχία της για ένα ένο κύμα ενεργειακής φτώχειας, που αναμένεται να πλήξει τους πιο ευάλωτους της κοινωνίας.
Σύμφωνα με την ETUC τα νέα ETS θα επηρεάσουν 50 εκατομμύρια νοικοκυριά στην ΕΕ που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχεια. Υπολογίζεται ότι για ένα μέσο νοικοκυριό, το νέο σύστημα μπορεί να επιφέρει μέση ετήσια αύξηση του κόστους 373 ευρώ για τις μεταφορές και 429 ευρώ για τα κτίρια για ένα μέσο νοικοκυριό.
Οι πολίτες που δεν διαθέτουν ικανοποιητικό εισόδημα για να θερμάνουν τα σπίτια τους με άνεση, υπολογίζονται από 50 εκατομμύρια ως 125 εκατομμύρια άτομα (συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας).
Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, το οποίο όσο αυξάνει το ενεργειακό κόστος τόσο οξύτερο γίνεται. Επιπλέον διαφέρει μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ανάλογα με την κατά κεφαλή αγοραστική δύναμη των πολιτών ανά χώρα.
Στη Βουλγαρία υπολογίζεται ότι περίπου το 30% των πολιτών αγωνίζονται για να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Σα ανάλογα επίπεδα κυμαίνεται το αντίστοιχο ποσοστό και στη Ρουμανία.
Αρκετοί ευρωβουλευτές, συμπεριλαμβανομένων και στελεχών των πρασίνων έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για την επιβολή του ETS στα καύσιμα θέρμανσης και κίνησης, όπως αναφέρει το Euractiv.
Η αύξηση της τιμής της βενζίνης στην αντλία καθώς και του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα επηρεάσει αρνητικά το εισόδημα όλων των εργαζομένων, υποστηρίζει η ETUC, προσθέτοντας ότι οι ανανεώσιμες εναλλακτικές λύσεις δεν ήταν ακόμη διαθέσιμες για τα νοικοκυριά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να αμβλύνει τις αντιδράσεις έχει περιλάβει στο “Fit for 55%”, την ίδρυση ενός νέου Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα με προϋπολογισμό που μπορεί να ανέλθει συνολικά σε 144,4 δισεκατομμύρια ευρώ, εάν συγχρηματοδοτηθεί από τα κράτη της ΕΕ όπως προβλέπεται. Ωστόσο και αυτό το μέτρο αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό, καθώς αμφισβητείται ο εθελοντικός χαρακτήρας του σχεδίου, το πεδίο εφαρμογής, αλλά και η επάρκειά του, δεδομένου ότι εστιάζεται στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων κλπ, δράσεις όμως, από τις οποίες δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορέσουν να επωφεληθούν οι πραγματικά ενεργειακά ευάλωτοι, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Το “Fit for 55%” είναι το νέο πακέτο μέτρων για το Κλίμα που ανακοίνωσε η ΕΕ στις 14 Ιουλίου για την επίτευξη του αναθεωρημένου στόχου μείωσης της εκπομπής ρύπων κατά 55% ως το 2030, έναντι στόχου μείωσης 40% ως το 2030, που ίσχυε προηγουμένως. Ως βάση αναφοράς για τη μείωση λαμβάνονται οι εκπομπές ρύπων του 1990.
