Τη μείωση των φόρων στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και την παροχή επιδομάτων στις πιο ευαπαθείς ή και σε άλλες ομάδες του πληθυσμού, επιδόματα που θα χρηματοδοτούνται από τα έσοδα των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή άλλους πόρους συνιστά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως αντίδοτο στη μεγάλη αύξηση της χονδρικής τιμής ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου. Πρόκειται για τα κυριότερα από μέτρα της “εργαλειοθήκης” που ετοιμάζουν οι Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση της μεγάλης ανόδου στις τιμές του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου , όπως δήλωσε χθες η Επίτροπος Ενέργειας Κέντρι Σίμσον, σε απάντηση στα αιτήματα των κυβερνήσεων των χωρών-μελών, που προτείνουν διάφορα σχήματα παρέμβασης για να αναχαιτιστεί η άνοδος της τιμής του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου, προς το παρόν τουλάχιστον.
Επίσημη απάντηση στην πρόταση που κατέθεσε ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας στο άτυπο συμβούλιο με τους Ευρωπαίους ομολόγους του στη Λουμπλιάνα ως χθες δεν υπήρξε. Ωστόσο η Επίτροπος ήταν σαφής πως αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού δεν θα γίνουν.
Το ένα σκέλος της ελληνικής πρότασης, αυτό που προτείνει την διάθεση εσόδων από τις πωλήσεις των δικαιωμάτων CO2 ως επίδομα στους λογαριασμούς ρεύματος έχει απαντηθεί εδώ και καιρό, καθώς κορυφαία στελέχη της Επιτροπής έχουν δηλώσει ότι κάθε χώρα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει και για το σκοπό αυτό.
Το δεύτερο σκέλος της πρότασης του υπουργού για τη χρηματοδότηση του επιδοματικού μηχανισμού από τις δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων, είναι προς εξέταση, καθώς μία αύξηση του αριθμού δικαιωμάτων, που δημοπραττούνται θα μπορούσε να ρίξει τις τιμές του CO2, πράγμα που μάλλον αντιβαίνει με τους στόχους και την πολιτική της ΕΕ. Άλλωστε φέτος τέθηκε σε εφαρμογή η τέταρτη φάση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τα ETS (Σύστημα Εμπορίας Ρύπων), που μείωσε τον αριθμό των δικαιωμάτων και των δικαιούχων. Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που αυξήθηκαν οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, από τα25 ευρώ/τόνο CO2 τον Νοέμβριο του 2020 στα 60 ευρώ/τόνο σήμερα.
Σύμφωνα με την χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας για την πρόταση που κατέθεσε ο υπουργός κ. Σκρέκας στο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας εκτιμάται ότι για την αποτελεσματική στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών για τη χειμερινή περίοδο 2021-2022, θα απαιτηθεί ποσό που θα κυμαίνεται από 5 έως 8 δισ. ευρώ.
Η ελληνική πρωτοβουλία προβλέπει τη σύσταση ενός Μεταβατικού Ταμείου Αντιστάθμισης, που θα αντλεί έσοδα από τις δημοπρασίες του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS). Ο πανευρωπαϊκός μηχανισμός θα μπορεί να χρηματοδοτείται και από τις δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων εκπομπών.Οι πόροι του μηχανισμού θα κατανέμονται στα κράτη μέλη αναλογικά, λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση θέρμανσης και ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και το ΑΕΠ της κάθε χώρας.Το κανονιστικό πλαίσιο του Ταμείου Αντιστάθμισης θα προβλέπει ρητά ότι ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες περιστάσεις μεγάλης ανόδου του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Η διενέργεια δημοπρασιών για μελλοντικά δικαιώματα εκπομπών, θα μπορούσε να αποτελέσει και έναν τρόπο μείωσης της έκθεσης των επιχειρήσεων από την αύξηση του κόστους των ρύπων τα επόμενα έτη.
Η Επίτροπος Ενέργειας δήλωσε χθες ότι οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν μία “εργαλειοθήκη”, που θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσεουν διάφορα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν γρήγορα στις εξάρσεις των τιμών, εντός των κανονισμών της ΕΕ. Τα εργαλεία αυτά, όπως άφησε να εννοηθεί η κυρία Σίμσον μπορεί να αφορούν σε μείωση του ΦΠΑ και των άλλων φόρων/τελών ή την παροχή άμεσων επιδοτήσεων για τη στήριξη των καταναλωτών. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα αφορούν παρέμβαση στην αγορά.
Μακροπρόθεσμα η ΕΕ θεωρεί πως οι ΑΠΕ, η εξοικονόμηση ενέργειας και το νέο ταμείο για την κλιματική αλλαγή, που έχει εξαγγελθεί, θα λειτουργήσουν προς την κατεύθυνση της μείωσης της ενεργειακής δαπάνης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ως τότε όμως το κόστος της ενεργειακής μετάβασης θα είναι υψηλό, όπως έχει παραδεχθεί ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και αρμόδιος για το Κλίμα κ. Φρανς Τίμερμανς.
Αναλυτές εκτιμούς ότι η μεγάλη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, περίπου 250% εντός του 2021, είναι ο παράγων που έχει επηρεάσει περισσότερο τη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέγειας και όχι η αύξηση του κόστους ρύπων.
Οσον αφορά στους φόρους στους λογαριασμούς ρεύματος, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επανέλαβαν χθες ότι οι φόροι/τέλη αποτελούν το 30-40% του λογαριασμού ρεύματος, ανάλογα με τη χώρα. Αν ένα κράτος- μέλος θέλει μπορεί να μειώσει τους φόρους ή τις άλλες χρεώσεις ή μπορεί να χρησιμοποιήσει κρατικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τις δημοπρασίες για να ασκήσει επιδοματική και κοινωνική πολιτική.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ένα επίδομα 9 ευρώ/μήνα για κατανάλωση μέχρι 300 Κwh. To επίδομα αυτό θα δοθεί για τέσσερις μήνες, Σεπτέμβριο ως και Δεκέμβριο και συνολικά θα κοστίσει 150 εκατ. ευρώ που θα χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα των ρύπων. Στο τέλος του έτους θα επανεξεταστεί η ανάγκη επέκτασής του εντός του 2022. Ωστόσο το επίδομα αυτό θεωρείται από τώρα ανεπαρκές για να καλύψει την αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος, που προκύπτει από τη ρήτρα αναπροσαρμογής με βάση τη χονδρική τιμή, η οποία Οι από τις αρχές του χρόνου ως σήμερα έχει αυξηθεί πάνω από 200%.
