Tην κάθετη αντίθεσή τους στις προτάσεις της ΡΑΕ για την επιβολή πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής της τιμής του ρεύματος, την κατάργηση του παγίου ή τις αλλαγές στη  ρήτρα πρόωρης αποχώρησης εκφράζει σχεδόν το σύνολο των προμηθευτών ηλεκτρισμού, τόσο των ιδιωτών  όσο και της ΔΕΗ.

Πρόκειται για την κοινή συνισταμένη των θέσεων που κατέθεσαν οι εταιρίες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και των φορέων που τις εκπροσωπούν, στη διαβούλευση της ΡΑΕ περί των αναγκαίων νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων για την εναρμόνιση με την οδηγία 2019/944 σε ότι αφορά στην ενδυνάμωση των καταναλωτών ηλεκτρισμού και την προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ προμηθευτών. Απο τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση, διαφορετική άποψη εκφράζει μόνο η ΕΒΙΚΕΝ, η οποία εκπροσωπεί μεγάλους καταναλωτές ενέργειας και όχι τους προμηθευτές.

Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από τις επιστολές ορισμένων από τους κυριότερους προμηθευτές:

ΔΕΗ

 Η ΔΕΗ θεωρεί ως μη συμβατή με την οικονομική ελευθερία των προμηθευτών την πρόταση της ΡΑΕ για δύο βασικές κατηγορίες τιμολογίων, ένα σταθερό και ένα κυμαινόμενο με πλαφόν. Επικαλείται την αντίδραση της Κομισιόν στα μέτρα της Ισπανίας για τον καθορισμό ανώτατων ορίων τιμολόγησης και υπενθυμίζει ότι η οδηγία 2019/944 οριοθετεί αυστηρά τη δυνατότητα των κρατών να επεμβαίνουν στην τιμολόγηση προμήθειας.

Αναφερόμενη στην έξαρση των τιμών που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα σε όλη την Ευρώπη, η ΔΕΗ τονίζει ότι είναι κατανοητή η επί της αρχής ανάγκη διαχείρισης του προβλήματος και οι λύσεις με κρατική παρέμβαση, οι οποίες όμως δεν αλλοιώνουν τον υγιή ανταγωνισμό και εστιάζουν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Η ΔΕΗ τονίζει ότι η επιβολή ανώτατου και κατώτατου ορίου διακύμανσης της ρήτρας αναπροσαρμογής, όπως προτείνει η ΡΑΕ, μπορεί να πλήξει καίρια τη βιωσιμότητα ορισμένων εταιριών προμήθειας , δεδομένου ότι οι προμηθευτές θα εξαναγκαστούν να απορροφήσουν οποιαδήποτε πέραν του πλαφόν αύξηση της τιμής. “Η αναγκαστική ομογενοποίηση τιμών και προσφορών μέσω ρύθμισης στρεβλώνει τον ίδιο τον ανταγωνισμό” , αναφέρει η εταιρία στην επιστολή της, εκτιμώντας ότι ενδέχεται να δεχθεί ισχυρά πλήγματα η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, όπως μείωση του αριθμού των προμηθευτών, εξασθένιση του κινήτρου εισόδου νέων προμηθευτών, αύξηση του κόστους βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, μείωση μελλοντικών επενδύσεων κλπ

Επίσης η ΔΕΗ εκφράζει τη διαφωνία της με την πρόταση για την κατάργηση του παγίου στους λογαριασμούς, θεωρώντας ότι αποτελεί κεντρικό συστατικό της εμπορικής πολιτικής των εταιριών.

Η εταιρία τάσσεται υπέρ της διατήρησης της ρήτρας πρόωρης αποχώρησης στις συμβάσεις με σταθερή τιμή για ορισμένο χρονικό διάστημα. Ως προς τα υπόλοιπα ζητήματα που έθεσε η  ΡΑΕ,  η ΔΕΗ συμφωνεί με την παροχή τιμολογιακών ή άλλων κινήτρων για την υιοθέτηση του ηλεκτρονικού λογαριασμού, εφόσον το ύψος του κινήτρου διαμορφώνεται με βάση την εμπορική πολιτική του κάθε παρόχου. Εξάλλου συμφωνεί με την πρόταση για την παροχή ενός τουλάχιστον σταθερού τιμολογίου ανά κατηγορία πελατών, ενώ διαφωνεί με τη διατήρηση μόνον την αναλογικής χρέωσης ενέργειας και συμφωνεί με τη διαμόρφωση κάθε άλλου είδους τιμολογίων από τους προμηθευτές βάσει της επιχειρηματικής τους ελευθερίας, τηρουμένων των αρχών της διαφάνειας, της επαληθευσιμότητας, της κατανόησης και της συγκρισιμότητας.

Μυτιληναίος

Την πλήρη αντίθεσή του με θέσπιση ορίων προσαύξησης στις ρήτρες αναπροσαρμογής των τιμολογίων εκφράζει η εταιρία “Mytilieos”, τονίζοντας ότι αφενός δεν σχετίζεται με την ενίσχυση της διαφάνειας των τιμολογίων ρεύματος και αφετέρου πλήττει την οικονομική ελευθερία των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας.

“….Το τελευταίο χρονικό διάστημα, με τη θέση σε ισχύ του target model αλλά και λόγω λοιπών οικονομικών και γεωπολιτικών συγκυριών, οι τιμές κόστους ηλεκτρικής ενέργειας είναι ασταθείς, συνεχώς μεταβαλλόμενες και έχουν εκτοξευθεί σε υψηλότατα επίπεδα. Αυτό συνιστά μία πραγματικότητα που δεν μπορούσε να προβλεφθεί ή να αντισταθμιστεί με ασφάλεια, από κανέναν συμμετέχοντα στην αγορά. Ο μόνος τρόπος προστασίας της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που σχετίζεται άρρηκτα με τη βιωσιμότητα των δραστηριοποιούμενων σε αυτήν προμηθευτών είναι είτε η προσφορά υψηλών σταθερών τιμολογίων, που να καλύπτουν το επιχειρηματικό ρίσκο του προμηθευτή είτε η προσφορά κυμαινόμενων τιμολογίων που σχετίζονται με τη διακύμανση των βασικών παραμέτρων του κόστους των προμηθευτών. Είναι αναντίρρητο ότι οι δείκτες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολλοί και απρόβλεπτοι, τούτο όμως, δε δικαιολογεί την επιβολή περιορισμών στην εμπορική πολιτική των εν λόγω επιχειρήσεων και συνακόλουθα στην επιχειρηματική τους ελευθερία, η οποία είναι θεμελιώδης αρχή και επιδίωξη της ευρωπαϊκής και εθνικής έννομης τάξης” αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο που κατέθεσε η εταιρία στη διαβούλευση. Η υποχρέωση για παροχή ενός τιμολογίου με ανώτατο όριο τιμής περιορίζει σημαντικά την ελευθερία διαμόρφωσης της τιμολογιακής/εμπορικής πολιτικής των προμηθευτών, υποστηρίζει η Μytilineos, προσθέτοντας ότι η διαμόρφωση της τιμολογιακής/εμπορικής πολιτικής αποτελεί θεμελιώδη πτυχή κάθε οικονομικής δραστηριότητας και ανάγεται για το λόγο αυτό στον πυρήνα της οικονομικής ελευθερίας.” Οι δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο ως υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και θα πρέπει να υπόκεινται στους συγκεκριμένους όρους που τάσσονται στην παρούσα οδηγία.»  τονίζει.

Ως προς το ζήτημα των επιμέρους δεικτών που χρησιμοποιούν οι προμηθευτές για τη διαμόρφωση των ρητρών αναπροσαρμογής, η εταιρία αναφέρει ότι δεν δικαιολογείται η θέσπιση περιορισμών ως προς επιτρεπτούς και επιλέξιμους δείκτες, καθώς η  επιλογή συνδέεται και αυτή με την οικονομική ελευθερία του προμηθευτή και τελικά συμβάλλει στην ύπαρξη ποικίλων επιλογών για τον καταναλωτή.  Υποστηρίζει επίσης ότι η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού εργαλείου σύγκρισης τιμών δεν αποτελεί υποχρέωση των προμηθευτών αλλά των εκάστοτε ρυθμιστών και υπό καμία εκδοχή, η ανάγκη συγκρισιμότητας δεν πρέπει να οδηγεί στην ομογενοποίηση – εξομοίωση του τρόπου διαμόρφωσης των κυμαινόμενων τιμολογίων.Παράλληλα τάσσεται κατά της πρότασης της ΡΑΕ για την κατάργηση του παγίου και τονίζει ότι η Η ΡΑΕ οφείλει με τους συστηματικούς ελέγχους της στους προμηθευτές (έντυπα, λογαριασμοί, ιστοσελίδες) να καταστέλλει φαινόμενα παραπλάνησης των καταναλωτών, ενώ για τη  ρήτρα πρόωρης αποχώρησης αναφέρει ότι στην ελληνική αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, οι σχετικές ρήτρες δε λειτουργούν τιμωρητικά για την αλλαγή προμηθευτή, ούτε δημιουργούν εμπόδιο για την αλλαγή, απλά εκκαθαρίζουν την οικονομική σχέση μεταξύ προμηθευτή και πελάτη, που συμφωνήθηκε κατά την έναρξη της συμβατικής τους σχέσης. Στο πλαίσιο αυτό τάσσεται υπέρ της διατήρησής τους.

Τέλος επισημαίνει ότι στην ελληνική αγορά δεν υπάρχουν ακόμα συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης, που συνδέονται με συγκεκριμένες τεχνικές δυνατότητες των καταναλωτών να επηρεάζουν το προφίλ της κατανάλωσης ανά πάσα στιγμή και προϋποθέτουν αγορά με άλλες δομές και μηχανισμούς.

ELPEDISON

Υπέρ της ρήτρας πρόωρης αποχώρησης (“early termination fees”) στο βαθμό που δεν αποτελεί ρήτρα εξαναγκαστικής πιστότητας τάσσεται και η Elpedison, καθώς οι  συγκεκριμένες ρήτρες αφορούν ποσότητες ενέργειες που δεσμεύονται για τους καταναλωτές, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερή τιμή στο σύνολο της διάρκειας του συμβολαίου. Αφορούν αντισταθμισμένες (hedged) σταθερές τιμές ενέργειας και PPAs για τα οποία οι προμηθευτές δεσμεύονται, επιβαρύνονται και συνεπώς δικαιούνται αποζημίωσης σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης.

Οσον αφορά στο επίμαχο θέμα του πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής η Elpedison τονίζει ότι διαφωνεί με την άποψη της Αρχής για επιβολή συγκεκριμένου ορίου «το οποίο θα εκθέτει τους καταναλωτές μέχρι έναν ορισμένο βαθμό, εκ των προτέρων γνωστό, στους κινδύνους της αγοράς». Η τιμολογιακή πολιτική είναι επιχειρηματική επιλογή του κάθε προμηθευτή η οποία οφείλει να καλύπτει όλα τα επίπεδα ρίσκου τα οποία διατίθεται να αναλάβει κάθε καταναλωτής (risk appetite) είτε αυτό είναι μηδενικό ρίσκο (i.e. σταθερό τιμολόγιο) είτε υψηλό. Πιθανή οριοθέτηση θα περιόριζε τις διαθέσιμες στον καταναλωτή επιλογές γεγονός ευθέως αντίθετο με τις επιδιώξεις του Ρυθμιστή.. Επίσης θεωρεί εσφαλμένη την εισήγηση της Αρχής για κατάργηση της χρέωσης παγίου“Πιστεύουμε ότι η παρέμβαση της Αρχής οφείλει να κατευθυνθεί προς τη βελτίωση της διαφάνειας και της πληρότητας της ενημέρωσης και όχι στις επιχειρηματικές επιλογές” τονίζει  η επιστολή .

Ηρων

Η εταιρία τονίζει ότι απουσιάζουν τα απαραίτητα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου για τους προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στην αγορά ηλεκτρισμού   και υπογραμμίζει τον κίνδυνο η ρυθμιστική παρέμβαση που στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας, να οδηγήσει σε τυποποίηση των τιμολογίων και κατ’ επέκταση στην αποδυνάμωση του ανταγωνισμού και στο κλείσιμο της αγοράς. Η Ηρων θεωρεί ότι πριν την εφαρμογή όλων των ειδικών μέτρων που προτείνει η Αρχή θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν τα δομικά προβλήματα της χονδρεμπορικής αγοράς

Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρεί επιτακτική την ανάγκη άμεσης εφαρμογής της πρότασης που περιλαμβάνεται στο κείμενο της Δημόσιας Διαβούλευσης της Αρχής «Παράλληλα η ΡΑΕ, θα ελέγχει τις χρηματορροές κάθε Προμηθευτή σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση για κάθε κατηγορία καταναλωτών, ώστε αν διαπιστώσει ότι κάποιος Προμηθευτής κάνει dumping τιμών για market squeeze, θα δρομολογεί κυρωτικές διαδικασίες».

 Ως προς τα ειδικότερα ζητήματα της διαβούλευσης και το ευκρινές όριο προσάυξησης, προτείνει να υπάρχει στις περιπτώσεις που ο προμηθευτής το επιλέγει, στο πλαίσιο της εμπορικής του πολιτικές και αφού το έχει σωστά επικοινωνήσει στον πελάτη του. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο κείμενο που κατέθεσε στη διαβούλευση, η εταιρεία  αναγνωρίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης του ανταγωνισμού αποτελεί η εμπιστοσύνη του καταναλωτή, η οποία διασφαλίζεται μέσω της τήρησης των αρχών της διαφάνειας στα προσφερόμενα κυμαινόμενα τιμολόγια. Εξάλλου στο άρθρο 17 του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΠΗΕ) προβλέπεται ότι στο πλαίσιο της προσφοράς προμήθειας ο Προμηθευτής θα πρέπει να παρέχει πλήρη και αναλυτική περιγραφή των προσφερόμενων Τιμολογίων Προμήθειας μαζί με μία εκτίμηση του ετήσιου κόστους. Υπό αυτό το πλαίσιο, η Ηρων θεωρεί ότι η πρόταση της Αρχής για παροχή κυμαινόμενων τιμολογίων με ευκρινές όριο προσαύξησης της Χρέωσης Προμήθειας (π.χ. ±30%), το οποίο όμως σε καμία περίπτωση: (α) δε θα αποτελεί αντικείμενο ρυθμιστικής απόφασης, (β) δε θα εφαρμόζεται οριζόντια σε όλη την αγορά και (γ) δε θα συνδυάζεται με την προβλεπόμενη τυποποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής που ορίζεται στην υπ’ αριθμ. ΡΑΕ/409/2020 δύναται να αποτελέσει ένα ορθό μέτρο ενίσχυσης της διαφάνειας. “Ειδικότερα, η Εταιρεία μας θεωρεί ότι εφόσον η αριθμητική τιμή αυτού του ορίου αποτελεί αντικείμενο της επιχειρηματικής απόφασης του κάθε Προμηθευτή και δύναται να διαφέρει ακόμα και σε επίπεδο εμπορικού προγράμματος, το εν λόγω μέτρο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της διαφάνειας που ορίζει ο ΚΠΗΕ και να λειτουργήσει προς όφελος του ανταγωνισμού” αναφέρει χαρακτηριστικά η εταιρία. Παράλληλα όμως, υπογραμμίζει ως αυτονόητη στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς, τη διατήρηση του δικαιώματος του Προμηθευτή να μην υιοθετήσει την προτεινόμενη πρόταση της Αρχής υπό την προϋπόθεση όμως ότι η εν λόγω εμπορική του απόφαση -στο πλαίσιο της τήρησης των αρχών της διαφάνειας- αποτυπώνεται ξεκάθαρα στους όρους του σχετικού εμπορικού προγράμματος και επικοινωνείται με σαφήνεια σε όλες τις προωθητικές ενέργειες που υλοποιούνται για αυτό με μία διατύπωση όπως η ακόλουθη «το όριο της Χρέωσης Προμήθειας για το εν λόγω πρόγραμμα είναι απεριόριστο και προσφέρεται χωρίς δεσμεύσεις από τον Προμηθευτή». Τέλος, υποστηρίζει ότι κάθε προμηθευτής θα πρέπει να έχει την ελευθερία να επιλέγει τον δείκτη τιμών που διαμορφώνει τις Χρεώσεις Προμήθειας, που ο ίδιος επιθυμεί ανάλογα με τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου που διαθέτει.