Σωρία σχολίων και αντιδράσεων για το αυξημένο κόστος που προκαλεί στις επιχειρήσεις η “πράσινη προσαρμογή” έχουν αρχίσει να συσσωρευονται με αφορμή τον νέο κλιματικό νόμο, ο οποίος έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας. Το νομοσχέδιο θέτει μετρήσιμους στόχους για τη μείωση των ρύπων  από μία σειρά οικονομικών δραστηριοτήτων, στο πλαίσιο της προσαρμογής της χώρας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα “Fit for 55”. Τα μέτρα αυτά ωστόσο, σύμφωνα με την επιχειρηματική κοινότητα επηρεάζουν  σοβαρά το κόστος  λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Η δημόσια διαβούλευση για τον Κλιματικό Νόμο λήγει κανονικά στις  24  Δεκεμβρίου, το πιθανότερο είναι όμως ότι θα παραταθεί.

Ας σημειωθεί ότι στις 14 Δεκεμβρίου η ΕΕ αναμένεται να ανακοινώσει την αναθεώρηση των οδηγιών για τις ΑΠΕ και το φυσικό αέριο, και σύμφωνα με τα προχέδια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι σήμερα, οι νέοι κανονισμοί θα είναι ακόμα πιο αυστηροί, όσον αφορά σο περιβάλλον και τη μείωση της εκπομπής CO2.

O κλιματικός νόμος προβλέπει μείωση των εκπομπών των επιχειρήσεων όλων των κλάδων κατά 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2022. Αυξάνει τις απαιτήσεις για την έκδοση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων  και θεσπίζει βαριά πρόστιμα από το 2025 και μετά, για τις επιχειρήσεις που δεν επιτυγχάνουν τους δεσμευτικούς στόχους.

Πολλές επιχειρήσεις και επιχειρηματικοί φορείς εκφράζουν το σοβαρό προβληματισμό τους για τις  τις αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος λειτουργίας. Οι αντιδράσεις είναι  έντονες από τη βιομηχανία, πολλές από τις οποίες ζητούν από τον ΣΕΒ να παρέμβει, από  τον τουριστικό τομέα, ακόμα και το τραπεζικό σύστημα, καθώς επηρεάζονται τόσο σε επίπεδο κόστους όσο και γραφειοκρατίας.

Τα δυο άρθρα του νομοσχεδίου που επηρεάζουν άμεσα την επιχειρηματική δραστηριότητα είναι το 16 και το 17 τα οποία προβλέπουν μεταξύ άλλων ότι πέντε κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων υποχρεούνται σε κατ’ ελάχιστον μείωση εκπομπών 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2022. Πρόκειται για:

α) Τα συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών,

β) Τις τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής,

γ) Τις πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις,

δ) Τις υδατοκαλλιέργειες,

ε) Τις βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις.

Από την 1η.1.2023, για τα έργα και τις δραστηριότητες αυτές οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα πρέπει να περιλαμβάνουν υποχρεωτική ποσοτική εκτίμηση των εκπομπών που προέρχονται από τη λειτουργία τους σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση, καθώς και ενδεικτικό ρυθμό ετήσιας μείωσής τους.

Από την 1η.1.2025, το σύνολο των υφιστάμενων έργων και δραστηριοτήτων θα πρέπει να υποβάλλει έκθεση στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή, προκειμένου να αποτυπωθεί ο τρόπος συμμόρφωσης με τον στόχο μείωσης των εκπομπών.

Ο φορέας εκμετάλλευσης του έργου ή της δραστηριότητας μπορεί να προβαίνει σε αντιστάθμιση εκπομπών μέσω φυτεύσεων, συμπεριλαμβανομένων δασώσεων, μέσω αναδασώσεων, με την αγορά πράσινων πιστοποιητικών μέσω της εφαρμογής του Συστήματος Εγγυήσεων Προέλευσης και του Μηχανισμού Διασφάλισης.

Επίσης θα πρέπει να υποβάλλει στην αδειοδοτούσα περιβαλλοντική αρχή ετησίως έως την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους έκθεση σχετικά με τις εκπομπές.

Για τις εγκαταστάσεις που υπάγονται στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (Σ.Ε.Δ.Ε.) η έκθεση ακολουθεί τα προβλεπόμενα στον Εκτελεστικό Κανονισμό της ΕΕ

Η πραγματοποίηση των ελέγχων των εγκαταστάσεων ανατίθεται από τον φορέα εκμετάλλευσης εγκατάστασης, σε επαληθευτή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ο οποίος είναι επίσημα αναγνωρισμένος.

Το νομοσχέδιο προβλέπει πρόστιμο για τη μη υποβολή της έκθεσης εκπομπών ρύπων, ύψους 100 ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης , καθώς και πρόστιμο σε περίπτωση μη επίτευξης του στόχου μείωσης των εκπομπών που προβλέπεται στην Α.Ε.Π.Ο. Το πρόστιμο αυτό είναι αναλογικό της απόκλισης από τον στόχο με πλαφόν το 0,5% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

‘Εως τις 31η Μαρτίου 2023, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλουν στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το έτος αναφοράς 2022. Υποχρέωση υποβολής τέτοιας έκθεσης έχουν οι εταιρίες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, τα πιστωτικά ιδρύματα, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι επιχειρήσεις επενδύσεων, οι επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, οι εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης, οι εταιρίες ταχυμεταφορών, οι επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, οι αλυσίδες καταστημάτων λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους και οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας.