Tις αντιδράσεις της πανευρωπαϊκής ένωσης των επιχειρηματικών συνδέσμων, Βusiness Europe, προκάλεσε η πρόταση του εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επίσπευση της εφαρμογής και την αυστηροποίηση του νέου φόρου άνθρακα που θα επιβληθεί στις εισαγωγές από τρίτες χώρες, του CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism-Διασυνοριακός Μηχανισμός Προσαρμογής Άνθρακα)
Σύμφωνα με το σχέδιο που παρουσίασε ο εκπρόσωπος του Ευρωκοινοβουλίου στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, ο CBAM θα επιβληθεί ένα χρόνο νωρίτερα, το 2025 αντί το 2026, θα αφορά περισσότερα προιόντα, ενώ στο τέλος του 2028 θα καταργηθεί η χορήγηση των δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων στις βιομηχανίες, έναντι του 2035 που προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν. Ταυτόχρονα η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία ενός κεντρικού φορέα διαμόρφωσης του CBAM για όλη την Ευρώπη, σε αντίθεση με την αρχική εισήγηση της Κομισιόν που εναποθέτει την ευθύνη για τον CBAM σε κάθε χώρα -μέλος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον φόρο άνθρακα είναι ο ευρωβουλευτής Mohammed Chahim που ανήκει στην αριστερή ομάδα των Σοσιαλιστών - Δημοκρατών (S&D)
Η αρχική πρόταση της Κομισιόν για τον CBAM αφορά τους κλάδους τσιμέντου, αλουμινίου, χάλυβα, λιπασμάτων και ηλεκτρικής ενέργειας , με έναρξη εφαρμογής το 2026 Επίσης προβλέπει τη συνέχιση της διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων σε ποσοστό 100% έως 31 Δεκεμβρίου του 2025, 90% έως το τέλος του 2026, και σταδιακή μείωση κατά 10% κάθε έτος από το 2027 με στόχο τα δωρεάν δικαιώματα να μηδενιστούν το 2035.
Ομως ο εκπρόσωπος του ευρωκοινοβουλίου έφερε μία σειρά από τροπολογίες οι οποίες διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής του CBAM και σε άλλους κλάδους, στις οργανικές χημικές ουσίες, το υδρογόνο και τα πολυμερή. Επίσης στοχεύει στις έμμεσες εκπομπές CO2, συμπεριλαμβάνοντας τες στον υπολογισμό της έντασης άνθρακα των εισαγόμενων προϊόντων.
Παράλληλα, ζητά ο CBAM να τεθεί σε ισχύ νωρίτερα και συγκεκριμένα προβλέπει τη μείωση της δοκιμαστικής περιόδου κατά ένα χρόνο και την πλήρη εφαρμογή του νέου φόρου από τις αρχές του 2025 αντί για το 2026.
Το μέτρο όμως που “κτύπησε το καμπανάκι” για την ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι η ταχύτερη κατάργηση της διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων, όπως ζητεί ο κ.Chahim. Το σχέδιό του προβλέπει την κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων CO2 έως το 2028, έναντι του 2035 που προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν. Αν υιοθετηθεί η πρότασή του σημαίνει ότι το 100% των δωρεάν δικαιωμάτων θα ισχύει μόνον κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, δηλαδή ως το τέλος του 2024. Το 2025 θα μειωθεί στο 90%, το 2026 στο 70%, το 2027 στο 40% και θα φτάσει στο 0% έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028.
Η πρόταση είναι «μη ισορροπημένη», δήλωσε ο Alexandre Affre, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της κύριας εργοδοτικής οργάνωσης της Ευρώπης, Business Europe.
«Το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργηση της δωρεάν κατανομής, η συμπερίληψη των έμμεσων εκπομπών και η συντόμευση της δοκιμαστικής περιόδου είναι βιαστικά μέτρα και στερούνται οποιασδήποτε μορφής αξιολόγησης ως προς τις επιπτώσεις τους στις ευρωπαϊκές εταιρείες», δήλωσε στο EURACTIV.
Σημειώνεται ότι ήδη οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες που εντάσσονται στον CBAM έχουν εκφράσει αμφιβολίες και ζητούν ένα πρόγραμμα εκπτώσεων κατά την εξαγωγή για να βοηθήσουν τα πράσινα προϊόντα της ΕΕ να ανταγωνιστούν στις παγκόσμιες αγορές.
Η μόνη από τις τροπολογίες του κ. Chahim που βρήκε σύμφωνη τη Business Europe είναι η πρόταση για τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής «αρχής CBAM» για την επιβολή του φόρου άνθρακα. Η έκθεση θα συζητηθεί από τα μέλη της αρμόδιας επιτροπής του Κοινοβουλίου για να βρεθεί κοινή θέση πριν ο κ. Chahim ηγηθεί της αντιπροσωπείας του ευρωκοινοβουλίου στις τελικές συνομιλίες με τις χώρες της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
