Πολλαπλές παρεμβάσεις για να αντιμετωπιστεί το κύμα ακρίβειας που τροφοδοτεί η τεράστια αύξηση στις τιμές της ενέργειας επεξεργάζεται η κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να αναμένεται να ανακοινώσει προς το τέλος της εβδομάδας ένα νέο πακέτο επιδοτήσεων. «Πρέπει να παρέμβουμε με έξυπνους και όχι οριζόντιους τρόπους» δήλωσε ο ο πρωθυπουργός, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι παρουσίασε πακέτο 6 σημείων, περιλαμβανομένης και της επιβολής πλαφόν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής τιμής του φυσικού αερίου.

Με τις τιμές της βενζίνης να έχουν υπερβεί τα 2 ευρώ/λίτρο και τις τιμές του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου να έχουν καταρρίψει κάθε προηγούμενο ρεκόρ, ροκανίζοντας το εισόδημα των καταναλωτών, το ζήτημα της ακρίβειας και του πληθωρισμού έχει περάσει  στην κορυφή της ατζέντας της πολιτικής αντιπαράθεσης. Γι αυτό και η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους αντιμετώπισης της κατάστασης, με εμφανή αποτελέσματα για τον καταναλωτή.

Πρόκειτα όμως για μία πολύ δύσκολη εξίσωση, αφού μεγάλο μέρος των αυξήσεων είναι εισαγόμενο, λόγω της μεγάλης ανόδου στις τιμές του φυσικού αερίου, του πετρελαίου, των σιτηρών και μίας σειράς άλλων βασικών πρώτων υλών και προϊόντων, τα οποία βρίσκονταν ήδη σε μεγάλη άνοδο πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και κατόπιν οι τιμές τους εκτοξεύτηκαν στα ύψη. 

Το πρώτο πακέτο των ανακοινώσεων θα αφορά στις επιδοτήσεις στον  ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο για το Μάρτιο, ενώ συζητήσεις γίνονται και για τα καύσιμα, με το οικονομικό επιτελείο πάντως να παραμένει πολύ επιφυλακτικό σε “κλασικές” παρεμβάσεις, τύπου μείωσης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ)ή της επιβολής πλαφόν στις τιμές στην εγχώρια αγορά. Το πακέτο θα αφορά νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες.

Εν τω μεταξύ αναμένονται  οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συμβούλιο Κορυφής  της ΕΕ της 28ης Μαρτίου, για τη συγκράτηση των τιμών και κυρίως των επιπτώσεων στους καταναλωτές και την οικονομία και ενδεχομένως τον τρόπο λειτουργίας των χονδρεμπορικών αγορών αερίου/ηλεκτρισμού.

Σε πρόσφατη συνέντευξη στο CNBC, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον τρόπο τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Επισήμανε ότι  «το μοντέλο τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας που έχουμε σήμερα αντικατοπτρίζει μία διαφορετική περίοδο. Μια εποχή κατά την οποία οι ΑΠΕ ήταν ακόμη σχετικά ακριβότερες και προσπαθούσαμε να ενθαρρύνουμε την ένταξη τους στο ενεργειακό μίγμα. Αυτό δεν ισχύει τώρα”, υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης,  προσθέτοντας  ότι η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος καθορίζεται από την οριακή τιμή η οποία σήμερα προκύπτει από το φυσικό αέριο. “Αυτό δεν βγάζει κανένα απολύτως νόημα» κατέληξε, υπενθυμίζοντας ότι  η  Κομισιόν έχει αναγνωρίσει αυτό στοιχείο.

Επιδοτήσεις

Το ύψος της επιδότησης για τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος του Μαρτίου θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο με βάση τα δεδομένα των αγορών το Μάρτιο, τα οποία μέχρι στιγμής προιωνίζονται εξαιρετικά υψηλές τιμές. Από την αρχή του μήνα ως την Παρασκευή (10/3)  η μέση τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας  είχε διαμορφωθεί στα 321,49 €/MWh έναντι 211,71€/MWh της μέσης τιμής του Φεβρουαρίου.

Για σήμερα Δευτέρα 14/3, η μέση τιμή ηλεκτρισμού στο Χρηματιστήριο Ενέργειας ανέρχεται στα 319,26 €/MWh, καταγράφοντας αύξηση 19,73% από τα επίπεδα της προηγουμένης.  Η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής ανέρχεται σε 46,44%, των ΑΠΕ στο 24,35% και του λιγνίτη στο 14%.  Η χρήση του λιγνίτη παραμένει αυξημένη σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες που ήταν κάτω του 10%.

Το πακέτο Μαρτίου, που θα ανακοινωθεί εντός των ημερών και θα αφορά κατ’ ουσίαν την επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος του Φεβρουαρίου υπολογίζεται στα  350 εκατ. ευρώ, με μία επιδότηση ύψους 39 ευρώ/MWh, όσο περίπου και τον προηγούμενο μήνα, δεδομένου ότι η μέση τιμή ηλεκτρισμού στη χονδρική τον Φεβρουάριο ήταν  211 ευρώ/MWh, όσο και τον  Ιανουάριο.  Για τον Μάρτιο όμως τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν πολύ μεγάλη αύξηση, με εξαιρετικά παρακινδυνευμένες τις όποιες εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση των τιμών ηλεκτρισμού στη χονδρική. Το σίγουρο είναι ότι το πακέτο που θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο θα πρέπει να είναι κατά πολύ υψηλότερο από τα προηγούμενα, κτυπώντας καμπανάκι για τα οικονομικά περιθώρια της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τους μέχρι τώρα υπολογισμούς τα κονδύλια που θα προκύψουν από την διάθεση δικαιωμάτων ρύπων ανέρχονται για το σύνολο του 2022 σε περίπου 2 δις. €. Περισσότερο από το 1/2 των εσόδων αυτών θα διατεθούν για το πρώτο τρίμηνο του έτους, πράγμα που δημιουργεί πολλά ερωτήματα για το πώς θα καλυφθούν τα κεφάλαια για τις επιδοτήσεις τους επόμενους μήνες, αν παραμείνουν στα ύψη οι τιμές.

Δεν ήταν τυχαία άλλωστε η αναφορά του πρωθυπουργού, μετά την Σύνοδο Κορυφής, ότι οι δυνατότητες των κρατικών προϋπολογισμών να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις είναι πεπερασμένες.