Συμβόλαια αποθήκευσης φυσικού αερίου για ποσότητες που αντιστοιχούν στο 15% της ετήσιας κατανάλωσης θα πρέπει να έχουν όλες οι χώρες- μέλη της ΕΕ, ενώ εκείνες που δεν διαθέτουν αποθηκευτικούς χώρους, θα υποχρεωθούν να κλείσουν ανάλογα συμβόλαια με αποθήκες σε άλλες χώρες μέλη, σύμφωνα με την πρόταση που αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα η Κομισιόν, εν όψει της Συνόδου Κορυφής των ηγετών των 27 χωρών-μελών, που πραγματοποιείται το διήμερο 24 και 25 Μαρτίου στις Βρυξέλλες.
Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, έχει όμως δυνατότητες αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας, ενώ στο παρελθόν είχε εξετάσει τη δυνατότητα αποθήκευσης LNG σε πλοίο, που θα παραμένει αγκυροβολημένο στη Ρεβυθούσα.
Το σχέδιο της Επιτροπής προβλέπει:
-Oι ευρωπαϊκές αποθήκες φυσικού αερίου θα πρέπει να είναι γεμάτες σε ποσοστό 90% έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους. Στόχος είναι να διασφαλιστεί η επάρκεια αερίου της επόμενης χειμερινής σεζόν, όχι μόνον για τις χώρες που έχουν αποθήκες αλλά και για αυτές δεν διαθέτουν. Προς το σκοπό αυτό διαμορφώνει ένα σύστημα πιστοποίησης των εταιριών που έχουν δικαίωμα και υποχρέωση αποθήκευσης εντός της ΕΕ. Μέσω τη πιστοποίησης, η Κομισιόν επιχειρεί και να περιορίσει τις δυνατότητες υπονόμευσης από την Gazprom, η οποία διαθέτει σημαντικούς αποθηκευτικούς χώρους στην Ευρώπη.
Η τροποποίηση του κανονισμού για την αποθήκευση αερίου θα περιλαμβάνει ειδική αναφορά για τις χώρες της ΕΕ, που δεν έχουν διαθέσιμο χώρο αποθήκευσης αερίου. Ερώτημα τίθεται αν ο αποθηκευτικός χώρος περιορισμένης χρονικής διάρκειας της Ρεβυθούσας μπορεί να καλύψει τις νέες απαιτήσεις, ή αν θα χρειαστεί να συναφθούν συμφωνίες με αποθήκες σε άλλες χώρες μέλη ή αν θα χρησιμοποιηθεί κάποιο πλοίο.
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, «τα κράτη μέλη χωρίς εγκαταστάσεις αποθήκευσης θα διασφαλίζουν ότι οι συμμετέχοντες στην εγχώρια αγορά έχουν συμφωνίες με φορείς εκμετάλλευσης αποθηκευτικών χώρων από άλλα κράτη μέλη», διασφαλίζοντας ότι έχουν πρόσβαση σε διασυνοριακή δυναμικότητα μεταφοράς που ισοδυναμεί με το 15% της ετήσιας χώρας κατανάλωση αερίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξετάσει εάν και με ποιο τρόπο θα υποχρεώσει τα κράτη μέλη να γεμίσουν τις αποθήκες φυσικού αερίου τους στα προκαθορισμένα επίπεδα.
Πάντως το κόστος της αποθήκευσης προβληματίζει ήδη τους συμμετέχοντες στην αγορά, με δεδομένες τις πολύ υψηλές τιμές. Αναλυτές εκτιμούν ότι το γέμισμα των αποθηκών θα σημάνει ένα κόστος γύρω στα 70 δις ευρώ με τις τρέχουσες τιμές και θέτουν το ερώτημα σε ποιές τιμές θα πωλείται αυτό το αέριο στην Ευρώπη , ειδικά αν κάποια στιγμή τον επόμενο χρόνο αποκλιμακωθούν οι τιμές.
Το ζήτημα της τιμής, πέραν της διασφάλισης των ποσοτήτων, είναι και ένας από τους λόγους που εξετάζεται η κοινή προμήθεια αερίου σε επίπεδο ΕΕ, θέση με την οποία έχει ταχθεί και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
Το σύστημα πιστοποίησης για τους φορείς εκμετάλλευσης αποθηκευτικών χώρων, που προτείνει η Επιτροπή, αποκλείει κάθε πρόσωπο ή οντότητα που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. «Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές απορρίπτουν την πιστοποίηση εάν αποδειχθεί ότι ένα πρόσωπο που άμεσα ή έμμεσα ελέγχει ή ασκεί οποιοδήποτε δικαίωμα επί του διαχειριστή του συστήματος αποθήκευσης…μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού ή τα βασικά συμφέροντα ασφαλείας οποιουδήποτε κράτους μέλους ή της Ένωσης», αναφέρει, σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση της Επιτροπής. Ένας από τους βασικούς στόχους της διάταξης είναι να μην γίνει εκμετάλλευση του μέτρου από τη ρωσική Gazprom, η οποία λειτουργεί μεγάλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στη Γερμανία, την Ολλανδία και άλλες χώρες της ΕΕ, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Από τον Οκτώβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει ισχυρισμούς ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί τη θέση της ως ο πρώτος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη για να αυξήσει την τιμή του φυσικού αερίου, ενώ η πρόεδρος της Επιτροπής είχε δηλώσει στις αρχές Φεβρουαρίου ότι «υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις πως το Κρεμλίνο συνεχίζει να χρησιμοποιεί τις προμήθειες φυσικού αερίου ως πολιτικό μοχλό».
Η τροποποίηση του ευρωπαϊκού κανονισμού για την αποθήκευση αερίου εντάσσεται στο νέα μέτρα της Ευρώπης για την ενεργειακή ασφάλεια εν μέσω της κατάστασης που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Στο κείμενό της η Κομισιόν προειδοποιεί ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψουν διακοπές παροχής φυσικού αερίου αγωγού.
«Η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση απαιτεί πρόσθετα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών στην αγορά ενέργειας και για τη διασφάλιση του εφοδιασμού τα επόμενα χρόνια. Το προτεινόμενο ποσοστό πλήρωσης 90% είναι απαραίτητο, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού κατά τη διάρκεια του χειμώνα σε περίπτωση σοβαρών διαταραχών του εφοδιασμού», αναφέρει η Κομισιόν.
Η αποθήκευση παρέχει το 25-30% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται το χειμώνα και διασφαλίζει ένα απόθεμα σε περίπτωση διακοπής εφοδιασμού.
