Την φορολόγηση σε ποσοστό 90% των υπερκερδών των επιχειρήσεων ενέργειας λόγω του ράλι των τιμών του αερίου και του ηλεκτρισμού, εξήγγειλε χθες από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, …αλλά προς το παρόν είναι άγνωστο αν αυτά τα κέρδη υπάρχουν, πόσα είναι και ποιές ακριβώς εταιρίες αφορούν. Αλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι τα υπερκέρδη θα φορολογηθούν εφόσον διαπιστωθεί ότι πράγματι υπάρχουν μετά από μελέτη που θα διενεργήσει η ΡΑΕ στους ισολογισμούς των ενεργειακών εταιριών.
Εν όψει της δημοσίευσης των ισολογισμών του 2021 και της μελέτης της ΡΑΕ, οι εταιρίες του κλάδου κρατούν προς το παρόν επιφυλακτική στάση, περιμένοντας τις εξειδικεύσεις του μέτρου
Αλλά και ο πρωθυπουργός στη Βουλή φάνηκε να διατηρεί κάποιες επιφυλάξεις λέγοντας ότι τα όποια υπερκέρδη αφορούν τους παραγωγούς και τους εμπόρους φυσικού αερίου και όχι ελληνικές επιχειρήσεις. Οπως είπε η γενεσιουργός αιτία είναι η πρωτογενής αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου στην χονδρική αγορά. “Αυτοί που θησαυρίζουν σήμερα είναι αυτοί που παράγουν φυσικό αέριο: η Ρωσία, οι χώρες που πουλάνε LNG. Εμείς εδώ στην Ευρώπη, δυστυχώς, είμαστε καταναλωτές και διαμεσολαβητές”.
Η επιπλέον φορολόγηση των “ουρανοκατέβατων κερδών” (windfall profits) που αποκομίζουν ενεργειακοί όμιλοι από την εκτόξευση της τιμής του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού είναι μία ιδέα που ξεκίνησε από την Ισπανία, η οποία μάλιστα ανακοίνωσε πέρυσι την εφαρμογή του μέτρου. Εκτοτε η ιδέα ωρίμασε στους κόλπους της ΕΕ και στη συνέχεια περιελήφθει στην “εργαλειοθήκη” της Κομισιόν με τις συστάσεις προς τα κράτη- μέλη για τα μέτρα που μπορούν να λάβουν προκειμένου να μετριάσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης για τους καταναλωτές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε βασικός όρος για την επιβολή του μέτρου είναι τα έσοδα από τον αυξημένο φόρο να δαπανηθούν για να μετριαστεί η επιβάρυνση των ενεργειακών λογαριασμών.
Τις τελευταίες ημέρες η αντιπολίτευση ασκούσε πιέσεις στην κυβέρνηση για την φορολόγηση των υπερκερδών και ίσως γι’ αυτό η χθεσινή εξαγγελία του πρωθυπουργού να μην έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στις ενεργειακές επιχειρήσεις.
Τώρα, η ΡΑΕ παίρνει τη σκυτάλη για να ελέγξει τους ισολογισμούς. ‘Οπως ανέφεραν πάντως παράγοντες της αγοράς οι ισολογισμοί των ενεργειακών εταιριών θα πρέπει να ελεγχθούν από ορκωτούς λογιστές, να προσδιοριστεί τι σημαίνει υπερκέρδος με βάση τις λεπτομερείς προϋποθέσεις που θέτει η Κομισιόν και εφόσον διαπιστωθεί η ύπαρξη τους, τότε να φορολογηθούν.
Οι εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής που διαθέτουν μονάδες καύσης φυσικού αερίου υποστηρίζουν ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου κάθε άλλο παρά σε υπερκέρδη οδηγεί, εφόσον οι ίδιες το αγοράζουν σε υψηλές τιμές, δεσμεύοντας τεράστια κεφάλαια κίνησης.
Οπως προκύπτει εξάλλου από τις προϋποθέσεις που θέτει η Κομισιόν για τη φορολόγηση των υπερκερδών, αυτή αφορά κυρίως τους μη οριακούς παραγωγούς, αυτούς δηλαδή που παράγουν ηλεκτρισμό από φθηνότερα καύσιμα αλλά αποζημιώνονται στην οριακή τιμή, η οποία διαμορφώνεται από τους παραγωγούς με φυσικό αέριο.
Η ΔΕΗ η οποία διαθέτει παραγωγή από άλλα καύσιμα, εκτός φυσικού αερίου, δηλαδή από λιγνίτη και μεγάλα υδροηλεκτρικά, επιστρέφει τα όποια επιπλέον έσοδα στους καταναλωτές μέσω εκπτώσεων που μέχρι στιγμής της έχουν κοστίσει πάνω από 800 εκατ ευρώ, σύμφωνα με όσα έχουν δηλώσει ο πρωθυπουργός, ο αρμόδιος υπουργός αλλά και η διοίκηση της ΔΕΗ. Οι εταιρίες παραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ προφανώς αποζημιώνονται με τις συμβολαιοποιημένες ταρίφες. Τα όποια επιπλέον ποσά μένουν στον ΔΑΠΕΕΠ, ο οποίος τα μεταβιβάζει στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο καταβάλλει τα επιδόματα στους λογαριασμούς ρεύματος. Οι ΑΠΕ που αμείβονται στην τιμή χονδρικής αγοράς σήμερα είναι ελάχιστες.
