Για τον Μάιο παραπέμφθηκαν οι όποιες σοβαρές αποφάσεις της ΕΕ - αν ποτέ ληφθούν-για τη μεταρρύθμιση στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, με τις τιμές να παραμένουν στα ύψη και τις κυβερνήσεις των χωρών- μελών να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την ενεργειακή κρίση με επιδόματα, έκτακτους φόρους ή/και μειώσεις φόρων στα καύσιμα.
Η πρόταση για πλαφόν στη χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου - πρόταση που είχε κάνει και ο πρωθυπουργός Κυρικάκος Μητσοτάκης -συμπεριελήφθη μεν στα συμπεράσματα, αλλά συνάντησε το “τείχος” της Γερμανίας, της Ολλανδίας και άλλων χωρών του Βορρά, που θεωρούν ότι το πλαφόν μπορεί να υπονομεύσει τον ομαλό εφοδιασμό της ΕΕ με φυσικό αέριο. Η Ισπανία και η Πορτογαλία, που από την αρχή της κρίσης ζητούν σθεναρά την αποσύνδεση της τιμής του αερίου από αυτήν του ηλεκτρισμού, πέτυχαν για τις αγορές τους εξαίρεση από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, που θα τους επιτρέψει μία εθνικά διαμορφούμενη τιμή. Η αποσύνδεση των τιμών πάντως, θέσης υπέρ της οποίας τάσσεται και η Αθήνα, είναι μία από τις προτάσεις που θα συζητηθούν τον Μάιο.
Αλλά και στην στρατηγική των κοινών προμηθειών φυσικού αερίου, η Ευρώπη δεν κατάφερε να τηρήσει ενίαια στάση, καθώς η πολιτική αυτή θα εφαρμοστεί μεν αλλά αποδυναμωμένη, αφού οι χώρες θα συμμετέχουν εθελοντικά και όχι υποχρεωτικά κοινό εφοδιασμό.
Επίσης εγκαταλείφθηκε η όποια ιδέα για άμεση επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου/αερίου από τη Ρωσία, μετά τη δήλωση του Γερμανού Καγκελάριου Ολαφ Σολτζ ότι ένα τέτοιο μέτρο θα βύθιζε την ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση.
Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ και οι ΗΠΑ κατέληξαν σε συμφωνία για τον εφοδιασμό της Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), προκειμένου να διασφαλιστεί ένα μέρος τουλάχιστον των ποσοτήτων αερίου που χρειάζεται η Ευρώπη. Ας σημειωθεί ότι από τις αρχές του χρόνου οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Εν τω μεταξύ, στην Αθήνα, η κατάληξη της Συνόδου Κορυφής προκάλεσε τα σχόλια της αντιπολίτευσης για αυτό που ή ίδια θεωρεί ως έλλειψη επαρκών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης. ‘Αμεση ήταν η απάντηση του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας που αναφέρθηκε σε “παραπλανητικούς ισχυρισμούς” της αντιπολίτευσης, υπενθυμίζοντας ότι ως σήμερα η χώρα έχει λάβει μέτρα συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ για τα επιδόματα στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, συνυπολογίζοντας τις εκπτώσεις ύψους 800 εκατ. ευρώ που έχει προσφέρει η ΔΕΗ.
Παρότι αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών ενέργειας στην οικονομία, μέχρι στιγμής δεν φαίνονται έτοιμοι να λάβουν καταλυτικές αποφάσεις. «Οι διατηρούμενες υψηλές τιμές της ενέργειας έχουν ολοένα και πιο αρνητικό αντίκτυπο στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, κάτι που επιδεινώνεται περαιτέρω από τη ρωσική στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας», ανέφερε η κοινή δήλωση κορυφής……όμως τα όποια μέτρα θα μπορούσαν να είχαν άμεση απόδοση (εκτός επιδομάτων,φόρων κλπ) αφέθηκαν για τον Μάιο…….
Η Κομισιόν καλείται μέχρι τότε να εκπονήσει μία αναλυτική μελέτη για το όφελος και τις επιπτώσεις κάθε μέτρου και ανάλογα θα ληφθούν οι αποφάσεις. Ηδη η πρώτη ανάλυση που είχε κάνει η Επιτροπή για τη σχέση κόστους/οφέλους των διαφόρων παρεμβάσεων στην αγορά κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα ανώτατα όρια στις τιμές της ενέργειας, υπέρ της επιβολής των οποίων τάσσονται οι χώρες του Νότου, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού, παρότι θα μείωναν τις τιμές. Το επιχείρημα περί κινδύνου εφοδιασμού ήταν αυτό που χρησιμοποίησαν οι χώρες του Βορρά, με επικεφαλής την Ολλανδία και τη Γερμανία για να αντιταχθούν στη μεταρρύθμιση.
‘Οσο για την εξαίρεση που δόθηκε στην Ισπανία και την Πορτογαλία δικαιολογήθηκε από τις Βρυξέλλες με το επιχείρημα των ειδικών συνθηκών των δύο αυτών χωρών, δηλαδή την έλλειψη επαρκών διασυνδέσεων λόγω γεωγραφικών δυσκολιών (του ορεινού όγκου των Πυρηναίων) και τη μεγάλη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό τους σύστημα, σε ποσοστό άνω του μέσου ευρωπαϊκού όρου.
Τα συμπεράσματα που εγκρίθηκαν από τους ηγέτες της ΕΕ ουσιαστικά επαναφέρουν την μπάλα στο γήπεδο της Επιτροπής για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών και την ευρύτερη μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν θα έχει επαφές με τους εκπροσώπους των ενεργειακών φορέων για το πώς ορισμένα μέτρα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου, αλλά και τον αντίκτυπό τους στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος είναι τον Μάιο η Επιτροπή να παρουσιάσει “προτάσεις που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το πρόβλημα των υπερβολικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.
«Μέχρι τον Μάιο, θα έχουμε μια πρόταση από την Επιτροπή σχετικά με τη δυνατότητα διαχωρισμού του σχηματισμού της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από αυτή του φυσικού αερίου», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι. Ως τότε όμως το πρόβλημα των τιμών θα παραμένει.
