Σε σειρά συμφωνιών με τρίτες χώρες για να εξασφαλίσει προμήθειες αερίου, ικανές να αντικαταστήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος από τις ποσότητες που εισάγει από τη Ρωσία, προωθεί η ΕΕ, προκειμένου να πετύχει τη μείωση κατά 2/3 της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο ως το τέλος του χρόνου και την πλήρη απεξάρτηση ως το 2027.
Οπως αποκαλύπτει ενημερωτικό έγγραφο της Κομισιόν προς τις αρμόδιες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την διασφάλιση ποσοτήτων στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα προμήθειας αερίου προωθούνται συνεργασίες με τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αλγερία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ, καθώς και με το Αζερμπαϊτζάν για τον διπλασιασμό της χωρητικότητας του Νότιου Διαδρόμου. Πρόκειται για την αλυσίδα των αγωγών, τελευταίος κρίκος της οποίας είναι ο αγωγός TAP, o oποίος διέρχεται από τη χώρα μας με τελικό προορισμό την Ιταλία, μέσω Αλβανίας.
Σήμερα μέσω του ΤΑΡ μεταφέρονται 10 bcm αερίου ετησίως και στόχος είναι η ποσότητα αυτή να αυξηθεί στα 20bcm. Τεχνικά ωστόσο ίσως απαιτηθεί αρκετός χρόνος για να διπλασιαστούν οι ποσότητες, καθώς πέραν της αναβάθμισης της μεταφορικής ικανότητας του ίδιου αγωγού, το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2, που τον τροφοδοτεί, δεν είναι σε θέση ακόμα να διαθέσει επιπλέον ποσότητες.
Αναλυτικότερα, για την τροφοδοσία της κοινής ευρωπαϊκής πλατφόρμας προμηθειών, που λειτουργεί πιλοτικά από τον Απρίλιο, η Κομισιόν προωθεί:
• Tην ενεργοποίηση της τριμερούς συμφωνίας για την ενεργειακή συνεργασία ΕΕ,ΗΠΑ και Καναδά
• Τη διαπραγμάτευση πολιτικών συμφωνιών με προμηθευτές φυσικού αερίου όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ για την αύξηση των προμηθειών υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Ευρώπη.
• Την υποστήριξη του διπλασιασμού της χωρητικότητας του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου στα 20 bcm ανά έτος.
• Την επανεκκίνηση του ενεργειακού διαλόγου υψηλού επιπέδου με την Αλγερία το 2022.
- Την ενίσχυση της συνεργασίας με χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής όπως η Νιγηρία, η Σενεγάλη και η Αγκόλα, ώστε να αυξηθεί η προσφορά LNG στην Ευρώπη.
Η αντικατάσταση του ρωσικού αερίου από τρίτες πηγές ίσως αποδειχθεί αρκετά δύσκολη άσκηση, αφού η Ευρώπη εισάγει από τη Ρωσία περί τα 155 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 40% της συνολικής της κατανάλωσης.
Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα η Κομισιόν θεωρεί ότι η υλοποίηση των πολιτικών “Fit-for-55” και “REPowerEU” για την πράσινη μετάβαση μπορούν να εξοικονομήσουν 80 δισ. ευρώ από αγορές φυσικού αερίου, 12 δισ. ευρώ από αγορές πετρελαίου και 1,7 δισ. ευρώ από εισαγωγές άνθρακα.
Το πακέτο “Fit for 55” επικεντρώνεται στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και των καυσίμων χαμηλού άνθρακα, ενώ το REPowerEU αποσκοπεί στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης φυσικού αερίου θα αντικατασταθεί με ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ και άλλες πηγές χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας, που αποτελεί βασικό πυλώνα του ευρωπαϊκού σχεδίου
Η Ενεργειακή Πλατφόρμα για τις κοινές προμήθειες αερίου, που έθεσε πρόσφατα σε εφαρμογή η ΕΕ, σκοπεύει στησυγκέντρωση της ζήτησης και τον συντονισμό της χρήσης των υποδομών, προκειμένου να επιτύχει καλύτερους όρους προμήθειας στις διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς προμηθευτές. Ταυτόχρονα όμως η πλατφόρμα προετοιμάζει το έδαφος και για κοινές προμήθειες υδρογόνου.
Τα πρώτα αποτελέσματα της συντονισμένης ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης για προμήθειες αερίου έχουν ήδη φανεί, όπως αναφέρει το έγγραφο της Επιτροπής. Τοφθινόπωρο του 2021η Επιτροπή διαπραγματεύτηκε με τους κύριους προμηθευτές LNG και πέτυχε ρεκόρ παραδόσεων υγροποιημένου αερίου, που τις ποσότητες να φθάνουν τον Απρίλιο στα 12,5 bcm και συνολικά στο τετράμηνο Ιανουαρίου- Απριλίουστα 42 bcm
Η πλατφόρμα θα ενσωματώσει τις συνεχείς προσπάθειες διαφοροποίησης από τα κράτη μέλη της ΕΕ και θα λάβει υπόψη τις ανάγκες της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, καθώς και των Δυτικών Βαλκανίων.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η ΕΕ έχει συμφωνήσει με τις ΗΠΑ την παράδοση επιπλέον ποσοτήτων LNG (15 bcm το 2022 και περίπου 50 bcm ετησίως έως το 2030), ενώ σε παρόμοιο πλαίσιο κινείται και η συμφωνία με τον Καναδά. Μάλιστα η κυβέρνηση του Καναδά αποφάσισε τη σύσταση ειδικής ομάδας εργασίας για την αύξηση των παραδόσεων LNG στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια.
Επίσης, οι Βρυξέλλες διαπραγματεύονται τριμερές Μνημόνιο Συναντίληψης με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, ενώ η Ιαπωνία και η Ν. Κορέα ανακατεύθυναν έναν αριθμό φορτίων LNG στην Ευρώπη. Το Κατάρ είναι έτοιμο να διευκολύνει τις ανταλλαγές με τις ασιατικές χώρες.
Τους τελευταίους μήνες, η Νορβηγία αύξησε τις παραδόσεις αερίου μέσω αγωγών της στην Ευρώπη, ενώ σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με την Αλγερία και το Αζερμπαϊτζάν για το ίδιο θέμα.
