Κομβικό ρόλο στην υλοποίηση της συμφωνίας Αιγύπτου -Ισραήλ για την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο μπορεί να παίξει η Ελλάδα, καθώς τόσο το τερματικό της Ρεβυθούσας, όσο και τα διάφορα πλωτά τέρμιναλ αποθήκευσης και επανεριοποίησης υγροποιημένου αερίου (FSRU), που έχουν δρομολογηθεί θα μπορούν να υποδέχονται ποσότητες LNG από την Αίγυπτο.
Χθες, υπογράφηκε στο Κάιρο Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) Αιγύπτου- Ισραήλ για την ενίσχυση των εξαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μία συμφωνία στην οποία οι Βρυξέλλες έχουν επενδύσει πολλά, προκειμένου να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία. Δεν είναι τυχαίο, ότι πριν λίγες ημέρες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λαίεν επισκέφθηκε το Τελ Αβίβ για τον σκοπό αυτό, ενώ χθες ήταν παρούσα στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα για την υπογραφή της συμφωνίας.
Η μεταφορά LNG από τα τερματικά της Αιγύπτου στα ελληνικά τέρμιναλ προϋποθέτει τη σύναψη των ανάλογων εμπορικών συμφωνιών.
Ας σημειωθεί ότι η Energean, η εταιρία που εκμεταλλεύεται τον Πρίνο και τα θαλάσσια κοιτάσματα αερίου Καρίς και Τανίν του Ισραήλ, έχει υπογράψει MOU με την αιγυπτιακή EGAS για προμήθεια ποσοτήτων φυσικού αερίου έως 3 δισ. κ.μ ετησίως. Παράλληλα έχει σε εξέλιξη ένα μεγάλο γεωτρητικό πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου ανακάλυψε πρόσφατα το κοίτασμα "Αθηνά"στο Ισραήλ και εντόπισε την "Περιοχή Ολύμπου"που εκτιμάται ότι φιλοξενεί περίπου 58 δισ κυβικά μέτρα αερίου.
Η “Περιοχή Ολύμπου"αναμένεται να συμβάλλει στην τροφοδοσία του κόμβου φυσικού αερίου που η εταιρεία ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει στην Κύπρο, δημιουργώντας μία πρόσθετη όδευση του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη.
Για την ροή ποσοτήτων από τα τερματικά της Αιγύπτου προς την Ευρώπη θα χρειαστεί ωστόσο η περαιτέρω ανάπτυξη του μεγάλου ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν. Το Τελ Αβίβ πρόκειται να προχωρήσει σε νέο γύρο παραχωρήσεων με στόχο νέες ανακαλύψεις, ενώ το επικρατέστερο σενάριο για την εκμετάλλευση του κυπριακού μπλοκ «Αφροδίτη» είναι το παραγόμενο αέριο να καταλήγει με αγωγό στο τερματικό Idku της Shell στην Αίγυπτο και από εκεί, υγροποιημένο στις ευρωπαϊκές αγορές.
Η συμφωνία-πλαίσιο που υπογράφηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη που θα επιτρέψει «σημαντικές» εξαγωγές ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ανέφερε χθες σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ.
Η συμφωνία προβλέπει ότι η ΕΕ θα ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να συμμετάσχουν σε ισραηλινούς και αιγυπτιακούς διαγωνισμούς έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων.
Ποσότητες ισραηλινού αερίου εξάγονται ήδη μέσω αγωγών σε μονάδες υγροποίησης στις μεσογειακές ακτές της Αιγύπτου, από όπου το αέριο επανεξάγεται ως LNG.
Παρότι εκτιμάται ότι οι εξαγωγές LNG από την Αίγυπτο στην Ευρώπη θα αυξηθούν στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να υπάρξει σημαντική αύξηση των ποσοτήτων, καθώς το υφιστάμενο δυναμικό υγροποίησης αλλά και παραγωγής, δεν επαρκεί.
Η Αίγυπτος είναι παραγωγός φυσικού αερίου, αλλά οι εξαγωγές της έχουν περιοριστεί λόγω της αυξανόμενης εγχώριας ζήτησης.
Πάντως, όπως αναφέρει το Reuters, το ΜΟU που υπογράφηκε χθες αναγνωρίζει ότι το φυσικό αέριο θα έχει κεντρικό ρόλο στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ έως το 2030.Μετά από το έτος αυτό, η χρήση φυσικού αερίου αναμένεται ότι σταδιακά θα μειώνεται, με βάση τον δεσμευτικό στόχο της Ευρώπης για μία οικονομία κλιματικά ουδέτερη ως το 2050.
Παράλληλα με την υπογραφή της συμφωνίας Αιγύπτου-Ισραήλ διεξήχθη στο Κάιρο η 7η υπουργική σύνοδος του Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου,υπό την Προεδρία της Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, Νατάσας Πηλείδη. Τη χώρα μας εκπροσώπησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας,
Στη Σύνοδο συμμετείχαν, επίσης, οι υπουργοί Ενέργειας της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Παλαιστίνης, καθώς και η πρόεδρος της Κομισιόν και η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα έλαβαν μέρος ως Παρατηρητές.
Ο κ.Σκρέκας αφού επισήμανε τη σημασία των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείουγια την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, τόνισε ότι η Ελλάδα αναπτύσσει κοινές υποδομές με την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ, στον τομέα της ενέργειας.
Στη σύνοδο συμφωνήθηκε, επίσης, ότι το Φόρουμ θα καταθέσει στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα “COP27”, που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στην Αίγυπτο,ολοκληρωμένη πρόταση για τη σταδιακή απανθρακοποίηση του παραγόμενου φυσικού αερίου της περιοχής.
