Οι αλλαγές στον ΦΠΑ θεωρούνται κομβικό σημείο των συζητήσεων, καθώς οι εκπρόσωποι των δανειστών επιμένουν σε μέτρα μόνιμου δημοσιονομικού χαρακτήρα και δεν αρκούνται σε άλλες προτάσεις που έχουν κατατεθεί. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ελληνική πρόταση για τρεις συντελεστές ΦΠΑ, επί της οποίας δείχνει να διαμορφώνεται πεδίο συμφωνίας, έχει ως εξής:

■ Χαμηλός συντελεστής 6% (για είδη πρώτης ανάγκης, βασικά τρόφιμα όπως ψωμί, γάλα, φάρμακα κ.ά.).

■ Μεσαίος συντελεστής 15% (για προϊόντα και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης).

■ Υψηλός συντελεστής 21% (για όλα τα υπόλοιπα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και για «πολυτελή» τρόφιμα).

Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη πώς θα γίνει η κατανομή των προϊόντων και υπηρεσιών ανάμεσα στους διαφορετικούς συντελεστές, εφόσον τελικά επικρατήσει η πρόταση των τριών συντελεστών, αλλά διεξάγονται υπολογισμοί και προσομοιώσεις ώστε να βρεθεί ο βέλτιστος συνδυασμός και να μην υπάρξουν υφεσιακές συνέπειες στην αγορά, αλλά ούτε και μεγάλη επιβάρυνση για βασικά είδη κατανάλωσης. Συνολικά, βέβαια, τα φορολογικά έσοδα θα είναι περισσότερα μετά την αναδιάρθρωση κατά 800 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς. Ωστόσο, καθώς είδη που υπάγονται σήμερα στον συντελεστή 13% (τρόφιμα, εστίαση, τιμολόγια ΔΕΚΟ κ.λπ.) θα μεταφερθούν στο 15%, η επιβάρυνση για τον καταναλωτή θα είναι σχετικά μικρή και σε κάθε περίπτωση δεν θα υπάρχει υφεσιακό αποτέλεσμα, δεδομένου ότι η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων είναι ανελαστική.

Από την άλλη πλευρά, πολλά είδη και υπηρεσίες, η κατανάλωση των οποίων έχει υποχωρήσει δραματικά λόγω της ύφεσης (ένδυση, υπόδηση, αλλά και τα ακίνητα), θα μεταταγούν από τον υψηλό σημερινό συντελεστή 23% στο 21%, με αποτέλεσμα ως προς το σημείο αυτό αυξηθεί η κατανάλωση και η οικονομική δραστηριότητα. Επίσης, στον συντελεστή 21% θα μεταταγούν και ορισμένα «πολυτελή» τρόφιμα, δηλαδή ακριβά και εισαγόμενα προϊόντα που σήμερα υπάγονται στον μεσαίο συντελεστή 13%, με αποτέλεσμα τα έσοδα από την κατηγορία αυτή να αυξηθούν χωρίς να υπάρχει κοινωνικό κόστος. Μένει να φανεί αν θα υπάρξουν και προϊόντα που θα μεταταγούν από το σημερινό 13% στο 21%, αν και προς το παρόν δεν υπάρχει σχεδιασμός για κάτι τέτοιο.