Το χειρότερο σενάριο, που επεξεργάζεται η Ευρώπη, αυτό της πλήρους διακοπής των εξαγωγών φυσικού αερίου, θα φέρει διπλάσιες τιμές απ’ αυτές που ισχύουν τώρα, με την εταιρεία οικονομικών εκθέσεων να εστιάζει κυρίως στο 2023, καθώς τότε κρίνει ότι θα είναι πιο οξύ το πρόβλημα εφοδιασμού, με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος να είναι η Γερμανία, η πιο ευάλωτη από τις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Η Capital Economics προβλέπει ότι το ΑΕΠ στην ευρωζώνη θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2% το επόμενο έτος, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται υπό τον συνεχή φόβο των ρωσικών απειλών. Η ύφεση θα προκύψει από το σοκ στις τιμές της ενέργειας με τον αντίκτυπο στα νοικοκυριά να είναι τεράστιος.
Ο κίνδυνος από τη διακοπή εξαγωγών φυσικού αερίου
Εάν η Ρωσία κάνει πράξη τις απειλές της, οι τιμές του φυσικού αερίου θα εκτοξεύονταν ακόμα και σε διπλάσια επίπεδα. Σύμφωνα με την CE, θα μπορούσαν αν αγγίξουν και τα 400 ευρώ/MWh, όταν την Τετάρτη η τιμή ήταν στα 203 ευρώ/MWh.
Πριν την ενεργειακή κρίση, οι τιμές κινούνταν στα 100 ευρώ/ ΜWh. Η αγορά φυσικού αερίου έχει τεράστιο αντίκτυπο στις συνολικές τιμές της ενέργειας, επειδή είναι ο βασικός μοχλός των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι το ίδιο για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Ο πληθωρισμός το φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας ήταν τον Ιούνιο στο 39% για την Ευρωζώνη, όμως οι διακυμάνσεις μεταξύ των χώρων είναι πολύ μεγάλες. Στην Ιταλία ήταν 70% και στη Γαλλία μόλις 20%.
Ο πληθωρισμός θα εμφάνιζε διακυμάνσεις, καθώς παρά τις προβλέψεις ότι εντός του 2023 θα μειωθεί στο 4%, η εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου θα τον οδηγούσαν σε αύξηση 2%, με το ΑΕΠ να πέφτει 1% το 2023, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης των νοικοκυριών.
Ποιες χώρες κινδυνεύουν περισσότερο
Το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης του φυσικού αερίου γίνεται στην Αυστρία, την Ολλανδία, την Ιταλία και τη Γερμανία.
Η Γερμανία και η Ιταλία είναι οι δύο χώρες της ευρωζώνης που θα αντιμετώπιζαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, χωρίς όμως να μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια αν θα κατέφευγαν στο δελτίο.
Στην πράξη, η Ολλανδία και, σε μικρότερο βαθμό, η Ιταλία έχουν μεγαλύτερη ευελιξία από τη Γερμανία ή την Αυστρία να προσαρμοστούν σε μία πλήρη διακοπή, σύμφωνα με την Capital Economics.
Η Ιταλία χρησιμοποιεί μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου της για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (σχεδόν το ήμισυ της ηλεκτρικής της ενέργειας παράγεται από αέριο, σε σύγκριση με το 15% για τη Γερμανία) με κάποιες από τις εταιρείες να έχουν τη δυνατότητα να στραφούν σε εναλλακτικές πηγές.
Και η Ιταλία μπορεί να αυξήσει την παροχή φυσικού αερίου από τη Βόρεια Αφρική.
Η Ολλανδία, από την άλλη έχει τα δικά της κοιτάσματα φυσικού αερίου και μπορεί να μετατρέψει μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε άνθρακα.
«Έχοντας αυτό κατά νου, πιστεύουμε ότι ο κίνδυνος άμεσης έλλειψης φυσικού αερίου είναι πολύ μεγαλύτερος για τη Γερμανία και την Αυστρία, ακολουθούμενη από την Ιταλία», αναφέρει η έκθεση. Συρρίκνωση του ΑΕΠ
Η Ρωσία τους δύο τελευταίους μήνες μείωσε τον όγκο παροχής φυσικού αερίου που ρέει μέσω του Nord Stream στο 40% της χωρητικότητας. Ύστερα από ένα δεκαήμερο θρίλερ, που κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης υπήρξε ο φόβος ότι η Ρωσία δεν θα επανεκκινήσει την λειτουργία του αγωγού, oι ροές επέστρεψαν για να διακοπούν, λίγες μέρες μετά στο 20%.
Η Κομισιόν έχει ήδη κάνει έκκληση στα κράτη-μέλη για μείωση της χρήσης φυσικού αερίου στο 15% σε εθελοντική βάση μεταξύ Αυγούστου 2022 και Μαρτίου 2023.
Βέβαια, όπως αναφέρει η έκθεση, η έλλειψη φυσικού αερίου δεν αποτελεί μία σταθερή κατάσταση, καθώς κρίνεται κυρίως εποχική.
Το καλοκαίρι οι ανάγκες μειώνονται στο 50% και υπάρχουν πρωτοβουλίες για αναζήτηση εναλλακτικών πηγών με στόχο τη μείωση του φυσικού αερίου.
Η Γερμανία λειτουργεί ως βαρόμετρο για την ευρωζώνη, καθώς το πλήγμα στη μεγαλύτερη οικονομία θα είναι το διπλάσιο από το πλήγμα στις υπόλοιπες χώρες.
Η οριστική διακοπή των εξαγωγών φυσικού αερίου, θα μείωνε το ΑΕΠ στην ευρωζώνη κατά 2%. Κι αυτό γιατί, οι προβλέψεις, σε περίπτωση που δεν επικρατήσει αυτό το σενάριο, κάνουν λόγο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5%, το ο οποίο θα ανασταλεί και θα χάσει ακόμα ένα 1,5% σε περίπτωση πλήρους διακοπής των εξαγωγών φυσικού αερίου.
Το πλήγμα στο γερμανικό ΑΕΠ μπορεί να είναι περίπου 4% του ΑΕΠ, εάν εφαρμοζόταν δελτίο ή σημαντική περικοπή στη χρήση φυσικού αερίου, με το δελτίο να εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ισχύει για περίπου 3 με 6 μήνες.
Η επίδραση στο ΑΕΠ της ευρωζώνης θα ήταν πολύ μικρότερη, επειδή η Γερμανία αντιπροσωπεύει το 30% του ΑΕΠ της ευρωζώνης και άλλες χώρες θα επηρεαστούν πολύ λιγότερο. Θα υποθέσουμε ότι το ΑΕΠ της ευρωζώνης μειώνεται κατά περίπου 2% ενώ ισχύει ο δελτίο.
