Οι επενδυτές στην Τουρκία προετοιμάζονται για άλλη μια πιθανή μείωση των επιτοκίων -ή απλώς μια αναστολή του τρέχοντος επιτοκίου-, καθώς το οικονομικό αρνείται να ακολουθήσει ορθολογική πολιτική καταπολέμησης του αυξανόμενου πληθωρισμού της, που τώρα ξεπερνά το 80%... Ή, καλύτερα, οι επενδυτές που μπορούν ακόμα να διαγνώσουν αστάθεια της αγοράς της Τουρκίας.
Ο ευρασιατικός κόμβος των 84 εκατομμυρίων ανθρώπων -στον οποίο πολλές μεγάλες τράπεζες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να είναι αρκετά εκτεθειμένες και ο οποίος είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε γεωπολιτικές εντάσεις- γνώρισε μεγάλες αναταράξεις στην αγορά τις τελευταίες ημέρες, πέρα από τις δραματικές νομισματικές κρίσεις του τα τελευταία χρόνια.
Αυτή την εβδομάδα σημειώθηκε μεγάλη αναταραχή στο χρηματιστήριο της Τουρκίας, το Borsa Istanbul, με τις τουρκικές τραπεζικές μετοχές να υποχωρούν κατά 35% την περασμένη Δευτέρα, μετά από ένα …στρατοσφαιρικό ράλι 150% από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Αυτό ώθησε τις ρυθμιστικές αρχές να πραγματοποιήσουν έκτακτη συνεδρίαση, αν και τελικά αποφάσισαν να μην παρέμβουν στην αγορά.
Η αιτία της αστάθειας; Πρώτον, ο υψηλός πληθωρισμός της Τουρκίας είχε ωθήσει τους επενδυτές να διαθέσουν τα χρήματά τους σε μετοχές για να προστατεύσουν την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων. Αλλά, ήταν ο φόβος για υψηλότερο πληθωρισμό στις ΗΠΑ και τις επακόλουθες αυξήσεις επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, που πιθανότατα πυροδότησε την ξαφνική πτωτική στροφή, πιστεύουν οι αναλυτές.
Η πτώση εξάλειψε περισσότερα από 12,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία από τις εισηγμένες τράπεζες της χώρας.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα υψηλότερα επιτόκια που ορίζουν οι ΗΠΑ και το αποτέλεσμα ενός ισχυρότερου δολαρίου προκαλούν προβλήματα στις αναδυόμενες αγορές όπως η Τουρκία που εισάγουν τα ενεργειακά τους αποθέματα σε δολάρια και έχουν μεγάλα χρέη σε δολάρια, και, επομένως, θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για αυτά.
Η καταστροφή της αγοράς οδήγησε σε κλήσεις περιθωρίου, όταν οι χρηματιστηριακές εταιρείες απαιτούν από τους επενδυτές να προσθέσουν χρήματα στις θέσεις τους για να ρυθμίσουν τις απώλειες σε μετοχές που αγόρασαν με «περιθώριο» ή δανείστηκαν χρήματα. Αυτό οδήγησε τις πωλήσεις να αυξηθούν περαιτέρω, έως ότου το κύριο γραφείο συμψηφισμού της Τουρκίας, Takasbank, ανακοίνωσε την Τρίτη χαλάρωση των απαιτήσεων για τις πληρωμές εξασφαλίσεων για τις συναλλαγές περιθωρίου κέρδους.
Οι τραπεζικές μετοχές και η Borsa συνολικά ανέκαμψαν ελαφρά στις ειδήσεις, με το χρηματιστήριο να ενισχύεται κατά 2,43% από το κλείσιμο της Δευτέρας στις 2:00 μ.μ. στην Κωνσταντινούπολη. Ο δείκτης Borsa Istanbul εξακολουθεί να είναι 73,86% σε ετήσια βάση.
Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι η θετική απόδοση του χρηματιστηρίου δεν συνάδει με την οικονομική πραγματικότητα της Τουρκίας, καθώς προσβλέπουν στην απόφαση της τουρκικής κεντρικής τράπεζας για τα επιτόκια σήμερα Πέμπτη.
Αντιμέτωπη, λοιπόν, με τον πληθωρισμό λίγο πάνω από το 80%, η Τουρκία σόκαρε τις αγορές τον Αύγουστο με μείωση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης στο 13% -εμμένοντας στη σταθερή πεποίθηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι τα επιτόκια θα αυξήσουν μόνο τον πληθωρισμό, σε αντίθεση με τις ευρέως διαδεδομένες οικονομικές αρχές. Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που μεγάλο μέρος του κόσμου αυστηροποιεί τη νομισματική πολιτική για να καταπολεμήσει τον εκτοξευόμενο πληθωρισμό.
Οι παρατηρητές της χώρας προβλέπουν άλλη μια περικοπή ή το πολύ μια συγκράτηση, που πιθανότατα σημαίνει περισσότερα προβλήματα για την τουρκική λίρα και για το κόστος ζωής των Τούρκων.
Οι οικονομολόγοι της Capital Economics με έδρα το Λονδίνο προβλέπουν μείωση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης.
«Είναι σαφές ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα βρίσκεται υπό πολιτική πίεση για να συμμορφωθεί με τη χαλαρότερη νομισματική πολιτική του Ερντογάν και είναι επίσης σαφές ότι ο Ερντογάν επικεντρώνεται περισσότερο στην ανάπτυξη στην Τουρκία και όχι τόσο στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού», δήλωσε ο Λίαμ Πίτς, ανώτερος οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών στο Η Capital Economics, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC.
«Ενώ η τουρκική κεντρική τράπεζα βρίσκεται υπό τέτοια πίεση, πιστεύουμε ότι θα συνεχίσει με αυτόν τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων για ίσως έναν ή δύο ακόμη μήνες… το παράθυρο μείωσης των επιτοκίων είναι μικρό».
ΟΤίμοθι Ας, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην BlueBay Asset Management, προβλέπει επίσης μείωση κατά 100 μονάδες βάσης. Ο Ερντογάν δεν θα χρειαστεί δικαιολογία για αυτό, είπε ο Ας, αναφέροντας τις μελλοντικές εκλογές ως τον λόγο πίσω από την κίνηση.
Οι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας MUFG, εν τω μεταξύ, προβλέπουν συγκράτηση στο τρέχον επιτόκιο 13%.
Οι οικονομολόγοι προβλέπουν συνεχιζόμενο υψηλό πληθωρισμό και περαιτέρω πτώση της λίρας, η οποία έχει ήδη υποχωρήσει 27% έναντι του δολαρίου από έτος μέχρι σήμερα και 53% τον τελευταίο χρόνο.
Ο Ερντογάν, εν τω μεταξύ, παραμένει αισιόδοξος, προβλέποντας ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί μέχρι το τέλος του έτους. «Ο πληθωρισμός δεν είναι μια ανυπέρβλητη οικονομική απειλή. Είμαι οικονομολόγος», είπε ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια συνέντευξης την Τρίτη…
Σχετικά με την επίδραση των αποφάσεων του Ερντογάν στο τουρκικό χρηματιστήριο, ο Ας είπε: «Ο κίνδυνος αυτών των ανορθόδοξων νομισματικών πολιτικών είναι να δημιουργήσουν κακή κατανομή πόρων, φούσκες, οι οποίες τελικά έσκασαν, προκαλώντας μεγάλους κινδύνους για τη μακροοικονομική σταθερότητα».