Mε τα πρώτα κρύα και τη πρώτη μείωση των αποθεμάτων αερίου τις αποθήκες της Ευρώπης, οι τιμές του ηλεκτρισμού στη χονδρική ξεκίνησαν ένα νέο ράλι, που φέρνει για σήμερα τη μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην εγχώρια Αγορά Επόμενης Ημέρας πάνω από τα 400 ευρώ/MWh, προβληματίζοντας τόσο τους προμηθευτές για τα τιμολόγια Ιανουαρίου, που θα ανακοινώσουν στις 20 Δεκεμβρίου, όσο και την κυβέρνηση για το ύψος της επιδότησης.
Η συνεχής άνοδος της χονδρικής τιμής ηλεκτρισμού, μίας εμφανούς τάσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες της Ευρώπης, που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες εξανεμίζει τα περιθώρια των παρόχων στη λιανική αγορά, που είχαν διαμορφώσει τα τιμολόγιά τους για τον Δεκέμβριο με βάση τις χαμηλότερες τιμές του προηγούμενου μήνα. Βέβαια η βάση του υπολογισμού τους, δηλαδή η τιμή του φυσικού αερίου TTF που διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο για τα συμβόλαια παράδοσης Δεκεμβρίου, δεν έχει αλλάξει, αυτό όμως που μεταβλήθηκε σημαντικά είναι η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα, η οποία έπεσε κάθετα, εξ αιτίας των καιρικών συνθηκών, δηλαδή της περιορισμένης ηλιοφάνειας λόγω εποχής και της σχετικής άπνοιας.
Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας σήμερα, η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώνεται στα 400,86 ευρώ/MWh, μετά από ένα άλμα 19%, που δεν δικαιολογείται από την πολύ περιορισμένη αύξηση του όγκου συναλλαγών στις 297,66 GWh., μόλις 2% υψηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Aιτιολογείται όμως εν μέρει από την αύξηση της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής στο 54,9% και την πτώση των ΑΠΕ στο 11,9%, ενώ το μερίδιο του λιγνίτη δεν ξεπερνά το 12,3% και οι εισαγωγές κυμαίνονται στο 12,6%. Τα υδροηλεκτρικά παραμένουν χαμηλά, στο 4,1% του μείγματος.
Περαιτέρω αύξηση των τιμών- πράγμα πολύ πιθανόν- όσο προχωρά ο χειμώνας θέτει επί τάπητος την τιμολογιακή πολιτική των προμηθευτών, η οποία διαμορφώνεται βάσει πρόβλεψης για το ύψος που θα διαμορφωθούν οι τιμές τον επόμενο μήνα, αλλά και την αντίδραση των καταναλωτών, οι οποίοι όσο και αν προσπαθούν να εξοικονομήσουν ενέργεια βλέπουν τον λογαριασμό τους να ανεβαίνει.
Ήδη αρκετοί πάροχοι θεωρούν ότι οι τρέχουσες αυξήσεις στη χονδρική υπερκαλύπτουν τα τιμολόγια λιανικής του Δεκεμβρίου. Ταυτόχρονα οι καταναλωτές που τιμολογούνται με λογαριασμούς έναντι για τους πρώτους δύο μήνες και βλέπουν την εκκαθάριση στο τέλος του τετραμήνου οπότε και γίνεται η καταμέτρηση, δεν γνωρίζουν πόσες κιλοβατώρες καταναλώνουν κάθε μήνα αφού αυτό φαίνεται να επαφίεται στον πάροχο. Έτσι δεν μπορούν να ελέγξουν τον προμηθευτής αν έχει τιμολογήσει σωστά τις χρεώσεις κάθε μήνα, σύμφωνα με τα όσα είχε ανακοινώσει.
Το “ασανσέρ” των τιμολογίων μήνα με το μήνα έχει ήδη προκαλέσει δυσαρέσκεια σε πολλούς καταναλωτές και αμφιβολίες σχετικά με τους παρόχους, αφού ο όλος μηχανισμός στερείται των απαιτούμενων δικλείδων διαφάνειας, που θα υπήρχε για παράδειγμα αν είχαν εγκατασταθεί οι ηλεκτρονικοί μετρητές.
Το όλο αρνητικό κλίμα επιδεινώνει η δυσαρέσκεια των ίδιων των προμηθευτών για τον επερχόμενο φόρο υπερεσόδων, ο οποίος μπορεί να φθάσει ως και στο 100% των υπερεσόδων τους, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες. Η έκτακτη εισφορά έχει ήδη προαναγγελθεί από τον υπουργό Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστα Σκρέκα και εκκρεμεί το ακριβές ύψος του νέου “φόρου”, που θα θεσμοθετηθεί με τροπολογία στη Βουλή.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της έχει ανάγκη τα όποια έσοδα για να καλύψει το κόστος των επιδομάτων. Αν και στο μεγαλύτερο μέρος τους, τα επιδόματα στους λογαριασμούς ρεύματος καλύπτεται από την ίδια την αγορά, μέσω της παρακράτησης των εσόδων των παραγωγών και άλλων εισροών, ένα τμήμα βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Ιδιαίτερα τους μήνες εκείνους που οι τιμές χονδρικής ξεφεύγουν και η κυβέρνηση θέλει να “συγκρατήσει” το τελικό ύψος των τιμολογίων λιανικής σε σχετικώς χαμηλά επίπεδα.
Οι μήνες που έρχονται δεν θα είναι εύκολοι. Η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας το Νοέμβριο ήταν στα 227 ευρώ/MWh, ενώ τις πρώτες έξι ημέρες του Δεκεμβρίου (1/12 ως και 6/12) η μέση τιμή ανέβηκε στα 338,5 ευρώ/MWh.
To πρόβλημα μπορεί να επιδεινωθεί τον Ιανουάριο λόγω της τελευταίας ανοδικής τάσης της τιμής του φυσικού αερίου. Χθες, το συμβόλαιο TTF Ιανουαρίου έκλεισε στην ενδοημερήσια αγορά του ολλανδικού hub στα 134,880 ευρώ/MWh, χαμηλότερα κατά 0,503%, αλλά η τάση, σύμφωνα με τους αναλυτές, παραμένει ανοδική, ενώ οι αγορές αντιμετωπίζουν με μεγάλο σκεπτικισμό την όλη ευρωπαϊκή διαβούλευση σχετικά με την επιβολή πλαφόν στο TTF, πράγμα που δεν αποκλείει κινήσεις νευρικότητας και παίκτες που θα θελήσουν να δοκιμάσουν τις αντοχές και τις αντιδράσεις στα όποια ευρωπαϊκά μέτρα.
