Μηδενικές ήταν οι εισαγωγές ρωσικού αερίου τον Ιανουάριο και παράλληλα συνεχίστηκε η πτώση της κατανάλωσης αερίου στη χώρα, καταγράφοντας μείωση κατά 37,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022.

Το υγροποιημένο αέριο (LNG)  έχει γίνει ο κυρίαρχος παίκτης στον εφοδιασμό και παρά την αστάθεια τιμών που προβλέπουν οι αναλυτές για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με προοπτική ανόδου όταν αρχίσει ο ανεφοδιασμός των ευρωπαϊκών αποθηκών και αναζωπυρωθεί η κατανάλωση στην Κίνα, το LNG φαίνεται ότι θα παραμείνει για αρκετά χρόνια στην πρώτη θέση.

Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που επικαλούνται σχετικές μελέτες του ΙΕΝΕ και του The Green Tank, στους έξι  μήνες (Αύγουστος-Ιανουάριος) της οκτάμηνης περιόδου μείωσης της κατανάλωσης ορυκτού αερίου που έθεσε ως δεσμευτική υποχρέωση η Ε.Ε, η Ελλάδα μείωσε την κατανάλωσή της κατά 22,6% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας, υπερβαίνοντας έτσι τον ευρωπαϊκό στόχο του -15%,. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, η μείωση είναι ακόμα μεγαλύτερη και φθάνει στο 32%

Τον Ιανουάριο 2023, η κατανάλωση αερίου μειώθηκε για δέκατο συνεχόμενο μήνα. Η συνολική μείωση κατά 2,39 TWh τον Ιανουάριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 προήλθε πρωτίστως από την ηλεκτροπαραγωγή (-1,56 TWh), δευτερευόντως από τα δίκτυα διανομής (-0,79 TWh), και πολύ λιγότερο από τη βιομηχανία (-0,04 TWh), η οποία όμως είχε ήδη αρχίσει να μειώνει τη χρήση αερίου από το 2021, όπως αναφέρει το ΙΕΝΕ στην ανάλυσή του.

Aξίζει να σημειωθεί ότι  όλες οι τελικές χρήσεις παρουσιάζουν σημαντικές ποσοστιαίες μειώσεις κατά την περίοδο Αυγούστου 2022-Ιανουαρίου 2023, σε σχέση με την ίδια εξάμηνη περίοδο του προηγούμενου έτους. Πρωτοστατεί η βιομηχανία (-54,7%) και ακολουθούν τα δίκτυα διανομής (-32,3%) και η ηλεκτροπαραγωγή (-29,7%). Oι ποσοστιαίες μειώσεις στις τελικές χρήσεις είναι παρόμοιες και ως προς τον μέσο όρο πενταετίας, με τη βιομηχανία, τα δίκτυα διανομής και την ηλεκτροπαραγωγή να εμφανίζουν μειώσεις κατά 69,8%, 19,9% και 15,1%, αντίστοιχα.

Σε ό,τι αφορά τις ροές αερίου από τις 4 πύλες εισόδου της χώρας, τον Ιανουάριο του 2023, οι εισαγωγές από τη Ρωσία  μέσω αγωγού ήταν μηδενικές, για πρώτη φορά από την έναρξη εισαγωγής αερίου στη χώρα μας. Αντίθετα,  συνεχίστηκε η αύξηση των εισαγωγών LNG από τη Ρεβυθούσα, καταγράφοντας άνοδο  3,9% σε σχέση με τον  Ιανουάριο του 2022.,

Ας σημειωθεί πάντως ότι και τον Δεκέμβριο οι παραλαβές ρωσικού αερίου ήσαν σημαντικά μειωμένες, στο 13% του συνόλου ή 0,7 TWh, σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2021.

Τον περασμένο μήνα, το LNG  ήταν με  διαφορά η κύρια πηγή αερίου για τη χώρα με 3,9 TWh, ποσότητα πρακτικά ίση με τη συνολική εγχώρια κατανάλωση. Το μερίδιο του υγροποιημένου αερίου έφθασε στο 77,2% του αερίου που εισήγαγε η χώρα μας. Μείωση  κατά 18,4% σημείωσαν οι εισαγωγές από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας, σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2022 συνεισφέροντας 1,09 ΤWh και μερίδιο 21.5%. Πολύ χαμηλή ήταν η ποσότητα που εισήχθη από την Τουρκία μέσω Κήπων (0,07 ΤWh και μερίδιο 1.3%).

Συνολικά στην ΕΕ-27 η ζήτηση αερίου το 2022 ήταν  351,8 δισ.κ.μ. κατά 12,4% χαμηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2019-21, χάρη στις ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες και τη διακοπή των εισαγωγών ρωσικού αερίου κυρίως μέσω του αγωγού Nord Stream. Οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη εκτινάχθηκαν στα 122,6 δισ. κ.μ., με τη Γαλλία και την Ισπανία να αναδεικνύονται στις κύριες πύλες εισόδου υγροποιημένου αερίου στην Ευρώπη.  Aλλά και από την Ελλάδα, όπου η εγχώρια κατανάλωση μειώθηκε στα 5,41 δισ.κ.μ. -το χαμηλότερο επίπεδο  των τελευταίων 4 ετών, οι εξαγωγές πέτυχαν νέο ρεκόρ φθάνοντας στα 2,82 δισ. κ.μ.. Οι ΗΠΑ αναδείχθηκαν στο μεγαλύτερο τροφοδότη LNG της ελληνικής αγοράς, ξεπερνώντας τα 1,9 δισ. κ.μ.

Το 2022 το 34,2% από τη συνολική ποσότητα αερίου που εισέρευσε  στην Ελλάδα εξήχθη στις γειτονικές χώρες, κυρίως μέσω Σιδηροκάστρου σε αντίστροφη ροή και του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού IGB.

Το στρατηγικό καύσιμο για τη χώρα εδώ και μήνες είναι το LNG, αλλά με υψηλό κόστος. Παραδοσιακά  το LNG έχει μεγαλύτερο κόστος κτήσης από το αέριο αγωγού, ενώ οι υπό κατασκευή ή σχεδίαση νέες εγκαταστάσεις που απαιτούνται (FSRUs, αγωγοί, κλπ.) έχουν επίσης υψηλό επενδυτικό κόστος, που κάποια στιγμή θα ανακτηθεί.

Τιμές

Αστάθεια και άνοδο τιμών στην ενέργεια προεξοφλούν αρκετοί αναλυτές για τους επόμενους μήνες, όπως αναφέρει το ΙΕΝΕ. Πέραν του γεωπολιτικού υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μακροπρόθεσμα ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση της ζήτησης, η οποία σήμερα βρίσκεται κάτω από τα προ πολέμου στην Ουκρανία  επίπεδα, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Κίνα.

Οι 4 παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν τις τιμές είναι :

-H  εκτίμηση για περαιτέρω μείωση των τιμών στο φυσικό αέριο, το οποίο κάποια στιγμή θα φθάσει ξανά να είναι φθηνότερο του άνθρακα.

-Mε φθηνό φυσικό αέριο θα «ξαναπάρει μπροστά» η ευρωπαϊκή βιομηχανία,

-Mέσα στο 2023 εκτιμάται ότι  θα ανακάμψει η Κίνα και η υπολειτουργούσα βιομηχανία

- Η αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας και η χαλάρωση των πιέσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, βοηθούν την Ευρώπη να ξεφύγει από την ύφεση. Αν αυτό συμβεί, τότε οι παραγγελίες για φυσικό αέριο διεθνώς θα εκτιναχθούν και όταν η  ζήτηση ξεπεράσει την προσφορά τότε το πιθανότερο είναι ότι οι τιμές να πάρουν ξανά την ανιούσα.

Το βασικό πρόβλημα των επόμενων μηνών και ετών στην Ευρώπη αναμένεται να είναι η σχεδόν απόλυτη πλέον εξάρτηση από το εισαγόμενο LNG. Και επειδή ως το 2025, ο αριθμός υποδομών για αεριοποίηση LNG θα είναι περιορισμένος, η εξάρτηση αυτή οδηγεί σε αυξήσεις τιμών κάποια στιγμή μέσα στο 2023.

Έτσι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και φέτος για την Ευρώπη φαίνεται ότι θα  προέλθει από το μέτωπο των τιμών. Πάντως χθες, η τιμή αναφοράς του φυσικού αερίου, στο συμβόλαιο TTF  για τις παραδόσεις Μαρτίου έκλεισε στα 51,650 ευρώ/MWh (-4,351%).