Καθώς η τιμή του Brent πλησιάζει στο ορόσημο των 100 δολαρίων το βαρέλι, κράτη και βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο προετοιμάζονται για τις επιπτώσεις.

Την περασμένη Τρίτη οι περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου από τον OPEC+, οι οποίες τώρα παρατείνονται τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, ώθησε το Brent σε ενδοσυνεδριακά υψηλά 10 μηνών, αγγίζοντας τα 96 δολάρια το βαρέλι. 

Αυτή η άνοδος τροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις παγκοσμίως, ενώ ο αντίκτυπός της δεν θα κατανεμηθεί ομοιόμορφα. Πιο κάτω θα εξετάσουμε ποιες χώρες και περιοχές είναι πιο ευάλωτες στο ράλι του πετρελαίου και τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό για την παγκόσμια οικονομία.

Η σταθερή απροθυμία του OPEC -και κυρίως της Σαουδικής Αραβίας- να αυξήσει την προσφορά έχει περιορίσει την αγορά πετρελαίου και σε συνδυασμό με τη συγκρατημένη οικονομική αισιοδοξία σε μεγάλες οικονομίες όπως των ΗΠΑ, το πετρελαίο δείχνει έτοιμο να κάνει το άλμα σε τριψήφια επίπεδα. 

Τουλάχιστον αυτό φαίνεται να πιστεύουν τα hedge funds, με τον αριθμό των net long συμβολαίων να εκτοξεύεται σε υψηλό 18 μηνών, σύμφωνα με τους Financial Times.

Πρόσφατη έκθεση της Wood Mackenzie βλέπει την τιμή του αργού στα 90 δολάρια το βαρέλι για το 2024, με τους αναλυτές να εκτιμούν πως ο OPEC+ θα αυξήσει με αργό ρυθμό την παραγωγή τα επόμενα δύο χρόνια.

Αξιοσημείωτες είναι οι συνέπειες για τις οικονομίες που εξαρτώνται από το πετρέλαιο.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Τον περασμένο μήνα, η ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών Euromonitor International παρουσίασε τον Παγκόσμιο Δείκτη Ενεργειακής Ευαλωτότητας, αξιολογώντας κράτη με βάση παράγοντες όπως η ενεργειακή αυτάρκεια, η υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας και η οικονομική ανθεκτικότητα.

Κράτη με μεγάλη παραγωγή, όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ, έλαβαν υψηλή αξιολόγηση λόγω των πλούσιων ενεργειακών χαρτοφυλακίων τους και της οικονομικής τους σταθερότητας, ενώ χώρες φτωχές σε πόρους, όπως η Λευκορωσία, ο Λίβανος, η Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ, κατηγοριοποιήθηκαν ως ευάλωτες λόγω της εξάρτησής τους από τις εισαγωγές και άλλων οικονομικών παραγόντων.

Η Euromonitor εξέτασε όλες τις μορφές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και άλλων ορυκτών καυσίμων (όπως άνθρακας και φυσικό αέριο) καθώς και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική και ηλιακή ενέργεια, κυρίως).

Για στοιχεία που αφορούν το πετρέλαιο, αξιοποίησα τη Στατιστική Επισκόπηση της Παγκόσμιας Ενέργειας 2023 του Ινστιτούτου Ενέργειας.

Αναπτυγμένες οικονομίες

Ευρώπη: Με εισαγωγές αργού άνω των 10 εκατ. βαρελιών ημερησίως το 2022, η Ευρώπη θα επηρεαστεί σοβαρά από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα πρέπει να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό χωρίς να καταπνίξει την ανάπτυξη.

Ιαπωνία: Οι εισαγωγές της Ιαπωνίας ανέρχονται σε περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Παρά την υπεροχή στο πεδίο της τεχνολογίας, η Ιαπωνία στερείται ενεργειακών πόρων, γεγονός που την καθιστά αρκετά ευάλωτη στις διακυμάνσεις της αγοράς πετρελαίου.

Αναδυόμενες οικονομίες

Κίνα: Το 2022 η Κίνα εισήγαγε ημερησίως λίγο περισσότερο πετρέλαιο από ό,τι όλα τα ευρωπαϊκά κράτη μαζί, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη στο ράλι του πετρελαίου, ο αντίκτυπος του οποίου θα μπορούσε να διαχυθεί στη μεταποίηση και στις εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως.

Ινδία: Εισάγοντας 4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, η Ινδία είναι άλλος ένας σημαντικός παίκτης, η οικονομία του οποίου θα μπορούσε να νιώσει για τα καλά το ράλι του πετρελαίου. Στην Ινδία οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου συχνά μεταφράζονται σε πληθωριστικές πιέσεις, επηρεάζοντας εκατομμύρια νοικοκυριά.

Υπόλοιποι

Σιγκαπούρη: Παρά το γεγονός ότι είναι ένα ανεπτυγμένο κράτος, με τεράστια έσοδα, η οικονομία της Σιγκαπούρης θα μπορούσε να πληγεί λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας, που ανέρχεται σε 891.000 βαρέλια ημερησίως.

Καθώς το πετρέλαιο τύπου Brent κυμαίνεται στα επίπεδα κοντά στα 95 δολάρια το βαρέλι, οι χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές πετρελαίου πρέπει να προετοιμαστούν για οικονομικές αντιξοότητες. Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου -αν και ευνοϊκή για κράτη που εξάγουν πετρέλαιο, όπως η Νορβηγία, το Κατάρ και η Νιγηρία- χτυπά "καμπανάκι" για τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές πετρελαίου. Η διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων και η ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας θα αποτελέσουν βασικές στρατηγικές για τη μελλοντική τους πορεία.