Ξεκίνησε η κατασκευή του καλωδιακού τμήματος του πρώτου σκέλους της διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, δηλαδή της διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου, καθώς η εταιρεία Nexans έλαβε από τον ΑΔΜΗΕ, τον νέο φορέα υλοποίησης του έργου, την εντολή να «δεσμεύσει» το απαραίτητο slot για την παραγωγή των καλωδίων και να ξεκινήσει τις σχετικές διαδικασίες.
Οι διαπραγματεύσεις του ΑΔΜΗΕ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εμπορικές τράπεζες αλλά και με fund από τις ΗΠΑ και άλλες χώρε για τη χρηματοδότηση και τη συμμετοχή στην ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector, όπως έχει μετονομαστεί πλέον ο Euroasia Interconnectror, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με τον ΑΔΜΗΕ που έχει αναλάβει project promoter του έργου, να γνωστοποιεί, την περασμένη Παρασκευή, ότι ξεκίνησε η κατασκευή του καλωδιακού τμήματος του πρώτου σκέλους, που αφορά στο τμήμα Κρήτη- Κύπρος. Στην τελική φάση η διασύνδεση καταλήγει στο Ισραήλ
Ηδη δόθηκε η εντολή έναρξης των εργασιών κατασκευής του καλωδίου (First Notice to Proceed) στη Nexans, ενώ εκταμιεύτηκε προκαταβολή 55 εκατ. ευρώ από την ευρωπαϊκή υπηρεσία CINEA και πληρώθηκε η πρώτη δόση στη Nexans. Τα 55 εκατ. ευρώ, αποτελούν το πρώτο τμήμα από τα 657 εκατ. ευρώ, που έχουν συμφωνηθεί ως ευρωπαϊκή επιδότηση για το καλώδιο, μέσω της Εκτελεστικής Υπηρεσίας της ΕΕ για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA)
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιδότηση που έχει συμφωνήσει να χορηγήσει ως σήμερα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνδέοντας την Ευρώπη (Connecting Europe Facility). Ας σημειωθεί δε ότι ο συνολικός προϋπολογισμός για την τρέχουσα φάση της διασύνδεσης ανέρχεται σε 1,57 δισ. ευρώ.
Το έργο αφορά στην εγκατάσταση υποθαλάσσιου καλωδίου μήκους 1.208 χιλιoμέτρων στην Υψηλή Τάση,, που θα συνδέει την Ελλάδα με το Ισραήλ μέσω Κύπρου. Η τρέχουσα φάση αφορά την υποθαλάσσια σύνδεση μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, μήκους 898 χλμ, που συμπληρώνεται με 25 χιλ καλωδίου στη ξηρά.
To υποβρύχιο καλώδιο των 525 kV, που θα συνδέει την Κρήτη με την Κύπρο προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2028, κυρίως μεταφέροντας “πράσινο” ρεύμα στην Κύπρο, “σπάζοντας” έτσι την ενεργειακή απομόνωση του νησιού.
Το Τελ Αβίβ, που κατά την έναρξη τoυ πολέμου με τη Χαμάς επέδειξε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πορεία σύνδεσης Κύπρου-Ισραήλ φαίνεται πως στην τρέχουσα φάση των συγκρούσεων, προτιμά να κρατήσει χαμηλούς τόνους, αφήνοντας προφανώς τις εξελίξεις για αργότερα. Πάντως ο ΑΔΜΗΕ έχει συνάψει συμφωνία για τη συμμετοχή του ισραηλινού fund Aluma για το 20 ή 25% του μετοχικού κεφαλαίου, ενώ έχει υπογράψει Μνημόνα Κατανόησης (MOU) με το υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου καθώς και την TAQA από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ας σημειωθεί ότι η Κύπρος συμμετέχει στο πρότζεκτ και το χρηματοδοτεί με 100 εκατ. ευρώ από κυπριακό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, η εντολή έναρξης παραγωγής του καλωδίου στη Nexans, αποτελεί ορόσημο στο πλαίσιο της σύμβασης που υπογράφηκε τον Ιούλιο, στο πλαίσιο της οποίας ο Διαχειριστή του ελληνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρισμού, ανέλαβε το ρόλο του project promoter του έργου, μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού Great Sea Interconnector. Πρόκειται για μία εξέλιξη που ήλθε σε συνέχεια της συμφωνίας μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων (Asset Purchase Agreement) από τον προηγούμενο project promoter, την εταιρία του Κύπριου επιχειρηματία Νάσου Κτωρίδη, ο οποίος είχε την αρχική ιδέα της διασύνδεσης, αλλά στη συνέχεια δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση. Στον ΑΔΜΗΕ μεταβιβάστηκαν και οι δυο συμβάσεις με τους αναδόχους, τη Nexans και τη Siemens, καθώς η συμφωνία της ευρωπαϊκής επιδότησης των 657 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα με την πληρωμή της πρώτη δόσης στη Nexans, επιταχύνεται και η μελέτη για τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID )από τη Siemens, που είναι η ανάδοχος του Σταθμού Μετατροπής στην Κύπρο. Η μελέτη αυτή θα καθορίσει τις λεπτομέρειες του εξοπλισμού.
Ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται επίσης σε συνεχή επικοινωνία με τις ρυθμιστικές αρχές σε Κύπρο και Ισραήλ, καθώς ωριμάζει το έργο με γρήγορους ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα, κατασκευαστικό, χρηματοδοτικό και ρυθμιστικό.
