Σχεδόν τριπλάσιες προσφορές συγκέντρωσε ο πρώτος διαγωνισμός της ΕΕ για το νέο μακροπρόθεσμο προϊόν προμήθειας φυσικού αερίου που λάνσαραν οι Βρυξέλλες, μέσω της Ενεργειακής Πλατφόρμας AggregateEU, που αφορά σε κοινές αγορές φυσικού αερίου .
Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι προσφορές στον διαγωνισμό για την προμήθεια 34 δισ. κυβικών μέτρων αερίου έφθασαν στα 97,4 δισ. κυβικά μέτρα, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Μεγάλοι διεθνείς όμιλοι έδωσαν το παρών, προκειμένου να ανταποκριθούν στα αιτήματα για αγορά ποσοτήτων αερίου που υπέβαλαν 19 ευρωπαϊκές εταιρίες. Η ζήτηση αφορούσε στην προμήθεια περίπου 15 δισ. κυβικών μέτρων υγροποιημένου αερίου (LNG) και 18 δισ. κυβικών μέτρων αερίου αγωγού.
Η ιδιαιτερότητα του εν λόγω διαγωνισμού είναι ότι για πρώτη φορά οι αγοραστές μπορούν να κλείσουν συμφωνίες για μακροπρόθεσμες παραδόσεις αερίου που εκτείνονται ως τον Οκτώβριο του 2029. Τα προϊόντα του διαγωνισμού ήταν δομημένα κατά τρόπο που να καλύπτουν πολλαπλές περιόδους 6 μηνών έως 5 έτη κατ' ανώτατο όριο, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του 2024
Οι προμηθευτές και οι αγοραστές έχουν πλέον αντιστοιχιστεί μέσω της πλατφόρμας AggregateEU και οι εταιρείες μπορούν να ξεκινήσουν τις διμερείς συμβατικές διαπραγματεύσεις, ανέφερε η Κομισιόν.
Η πλατφόρμα AggregateEU είναι μηχανισμός που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2023, εν μέσω της ενεργειακής κρίσης στην προσπάθεια να εξασφαλιστεί αέριο για την Ευρώπη σε ανταγωνιστικές τιμές.
Αν και αρχικά, η αγορά υποδέχθηκε με επιφύλαξη το μέτρο, τελικώς η ΕΕ κατάφερε το 2023 μέσω της πλατφόρμας να αντιστοιχίσει αγοραστές και προμηθευτές για 42 δισ.κμ. αερίου, ενώ αρχικός στόχος για τις κοινές προμήθειες αερίου ήταν μόλις 13,5 δισ. κμ.
Ωστόσο, η αντιστοίχιση των προμηθευτών με τους αγοραστές δεν μεταφράζεται υποχρεωτικά στο κλείσιμο δεσμευτικών συμφωνιών, καθώς ο ρόλος της ΕΕ περιορίζεται στην αντιστοίχιση των δύο πλευρών. Η ΕΕ δεν εμπλέκεται στις εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μερών για το κλείσιμο μίας συμφωνίας, ούτε οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να δημοσιοποιήσουν σχετικά στοιχεία.
Το νέο αυτό προϊόν στοχεύει στη διασφάλιση της σταθερότητας και της προβλεψιμότητας των προμηθειών για τις συμμετέχουσες εταιρείες τα επόμενα χρόνια και βασίζεται στα θεμέλια του μηχανισμού που τέθηκε σε εφαρμογή το 2023 για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, δήλωσε ο Μάρος Σέφκοβιτς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιροπής.
Διαγωνισμοί για κοινές προμήθειες αερίου με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προϊόντα θα ακολουθήσουν σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Το κοινό σχήμα προμηθειών αναμένεται να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον και για τις κοινές αγορές υδρογόνου και αερίων χαμηλού άνθρακα, όπως προβλέπει η κατ΄αρχήν πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στα τέλη του 2023 μεταξύ των χωρών- μελών. Ήδη η Επιτροπή επεξεργάζεται τη νομοθετική ρύθμιση που θα καθιστά μόνιμο τον μηχανισμό των κοινών προμηθειών αερίου. Από τη διαδικασία αυτή εξαιρείται η αγορά ρωσικού αερίου.
“Το AggregateEU έχει γίνει μια δυναμική αγορά για αγοραστές και αξιόπιστους διεθνείς προμηθευτές φυσικού αερίου, υποστηρίζοντας την ανταγωνιστικότητα και διατηρώντας σταθερές τις τιμές για τους Ευρωπαίους καταναλωτές» κατέληξε ο κ Σέφκοβιτς.
