Το υψηλό ενεργειακό κόστος της βιομηχανίας στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος, ανάγεται πλέον σε ζήτημα που τίθεται στην ηγεσία των Βρυξελλών εν όψει των ευρωεκλογών, καθώς η Ευρώπη χάνει συνεχώς βαθμούς ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του G-20, της ομάδας των πιο αναπτυγμένων χωρών εκτός των κρατών μελών της ΕΕ.
Σύμφων με συγκριτική μελέτη που διενήργησε το υπουργείο Οικονομικών και Κλιματικής Πολιτικής της Ολλανδίας για το κόστος ενέργειας που πληρώνουν οι μεγάλες βιομηχανίες της χώρας σε σχέση με τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο., το 2024 οι βιομηχανικοί καταναλωτές βασικού φορτίου στην Ολλανδία πληρώνουν 14-63 ευρώ/MWh περισσότερα για ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με άλλες χώρες. Δηλαδή περίπου 95 ευρώ/MWh έναντι 32-81 ευρώ/MWh. Η μελέτη προβλέπει επίσης ότι οι βιομηχανικοί καταναλωτές στην Ολλανδία το 2030 αναμένεται να πληρώνουν 92 ευρώ/MWh έναντι 48-79 ευρώ/MWh των ανταγωνιστών τους.
Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα για τις ελληνικές βιομηχανίες, οι οποίες το 2023 πλήρωναν 117 ευρώ/MWh και επιπλέον 13 ευρώ/MWh στην Αγορά Εξισορρόπησης. Από τα κόστη αυτά εάν αφαιρεθεί η αντιστάθμιση το τελικό ποσό που πλήρωναν οι ελληνικές βιομηχανίες για το ρεύμα διαμορφωνόταν στα 95 ευρώ/MWh.
Αντιστοίχως οι γερμανικές επιχειρήσεις το 2023 παρά το γεγονός ότι ξεκινούσαν από την ίδια τιμή βάσης, δηλαδή 117 ευρώ/MWh, πλήρωναν τελικώς 46 ευρώ/MWh, αφού επωφελούνταν από φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις όπως η αντιστάθμιση.
Το 2024 η τιμή βάσης για τις βιομηχανίες στην Ελλάδα ξεκινάει από τα 80 ευρώ/MWh στα οποία προστίθενται και 15 ευρώ/MWh για την Αγορά Εξισορρόπησης το κόστος της οποία αυξήθηκε και η τελική τιμή διαμορφώνεται στα 70 ευρώ/MWh μετά την αφαίρεση της αντιστάθμισης. Αντιστοίχως στη Γερμανία η τελική τιμή για τη βιομηχανία διαμορφώνεται στα 46 ευρώ.MWh.
Η σύγκριση είναι ακόμη χειρότερη σε σχέση με τις γαλλικές βιομηχανίες οι οποίες επωφελούνται από το πρόγραμμα ARENH που τους δίνει πρόσβαση στην πυρηνική ενέργεια της χώρας και πληρώνουν για ρεύμα βασικού φορτίου 32 ευρώ/MWh.
Επιπλέον οι ελληνικές βιομηχανίες έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των συνεχών καθυστερήσεων στην καταβολή/επιστροφή ποσών που δικαιούνται με βάση τις Καευθυντήριες Γραμμές της Ευρώπης.
‘Οπως έχει επισημάνει η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας η ελληνική μεταποίηση δεν λαμβάνει ούτε το συνολικό ύψος αποζημίωσης που δικαιούνται για την αντιστάθμιση. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2022 το ποσό που διατέθηκε ήταν 170 εκατ ευρώ έναντι 190 εκατ ευρώ που δικαιούνταν οι βιομηχανίες. Μάλιστα για το 2023 το ύψος της επιδότησης που αντιστοιχεί για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι 35 ευρώ/MWh με τις γερμανικές να λαμβάνουν 56,58 ευρώ/MWh, παρά το γεγονός ότι το αποτύπωμα άνθρακα των δυο χωρών είναι ακριβώς ίδιο.
Η μελέτη της ολλανδικής κυβέρνησης επισημαίνει πως Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία και Βέλγιο έχουν πολύ διαφορετικές ρυθμίσεις για τους βιομηχανικούς καταναλωτές, αλλά και διαφορετικές στρατηγικές απανθρακοποίησης.
Έτσι η ενεργειακή πολιτική της Γαλλίας εξακολουθεί να επικεντρώνεται στην πυρηνική ενέργεια. Η Γερμανία έχει φιλόδοξους στόχους για τις ΑΠΕ, ενώ καταργεί σταδιακά την πυρηνική ενέργεια και θα κλείσει τα εργοστάσια άνθρακα έως το 2030. Επίσης Γερμανία και Ολλανδία έχουν φιλόδοξους στόχους σε ότι αφορά την επέκταση της υπεράκτιας αιολικής παραγωγής, κάτι που όπως επισημαίνεται στη μελέτη απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην επέκταση του δικτύου. Όμως η Ολλανδία δεν παρέχει εξαιρέσεις και ελαφρύνσεις που θα μετριάσουν την αύξηση της χρέωσης δικτύου για τη μεγάλη βιομηχανία, ενώ η Γερμανία έχει εισαγάγει ξεχωριστή εισφορά για τα υπεράκτια με αποτέλεσμα οι βιομηχανίες της να αποφεύγουν την αύξηση των τελών δικτύου εξαιτίας αυτών. Στο Βέλγιο, η απότομη αύξηση των τελών δικτύου τα επόμενα χρόνια οδηγεί ανοδικά το συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ίδιο πρόβλημα φαίνεται πως θα αντιμετωπίσουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις καθώς τα τελευταία χρόνια, συνεχώς αυξάνεται το κόστος των δικτύων, πράγμα που συνεπάγεται αύξηση των τελών και χρεώσεων δικτύου, ειδικά με τα έργα που σχεδιάζονται για το μέλλον όπως οι μεγάλες διεθνείς διασυνδέσεις και η σύνδεση των υπεράκτιων αιολικών
