Τη δυνατότητα παροχής κινήτρων στην απόκριση ζήτησης ηλεκτρική ενέργειας (demand response), θέμα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την ενεργοβόρο βιομηχανία, δίνει ο νέος κανονισμός της ΕΕ, για τον Σχεδιασμό της Αγοράς Ενέργειας (EMD), που ψηφίστηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι αλλαγές που επήλθαν στο τελικό κείμενο δίνουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να θεσπίσουν αυτόνομο μηχανισμό αποζημίωσης για τη διαθεσιμότητα της ευέλικτης ισχύος από μη ορυκτά καύσιμα. Πρόκειται για μία τροποποίηση που αφορά στη ζήτηση ηλεκτρισμού και στην αποθήκευση. Μάλιστα, όπως ερμηνεύεται από στελέχη της βιομηχανίας, η μεταρρύθμιση αυτή μπορεί να δώσει ένα ισχυρό κίνητρο στις βιομηχανικές μονάδες να προσαρμόσουν επ αμοιβή την κατανάλωση ηλεκτρισμού (demand response), μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το ενεργειακό τους κόστος.
Είναι ένας μηχανισμός που θυμίζει την παλαιά “διακοψιμότητα” - μέτρο που έχει καταργηθεί-, δηλαδή τη δυνατότητα που είχε ο ΑΔΜΗΕ να αποκόπτει μονάδες για λόγους επάρκειας/ ευστάθειας του συστήματος ηλεκτρισμού έναντι αποζημίωσης των μονάδων αυτών, το ύψος της οποίας διαμορφωνόταν κατόπιν δημοπρασιών.
‘Οπως αναφέρεται στην πρόσφατη τροποποίηση του κανονισμού: “Οταν η επένδυση στην ευελιξία από μη ορυκτά καύσιμα δεν επαρκεί για να επιτευχθεί ο ενδεικτικός εθνικός στόχος …τα κράτη- μέλη μπορούν να εφαρμόσουν σχήματα ενίσχυσης της ευελιξίας μη ορυκτών καυσίμων, τα οποία θα αφορούν σε πληρωμές για τη διαθέσιμη δυναμικότητα της ευελιξίας από μη ορυκτά καύσιμα”
Πριν τις αλλαγές στον υφιστάμενο κανονισμό 943/2019, που ψηφίστηκαν στις 21 Μαίου, η ζήτηση δεν είχε το κίνητρο για να συμμετάσχει στην αγορά εξισορρόπησης (demand response), δηλαδή να μειώσει το φορτίο της, καθώς στο επίπεδο αυτό θα έπρεπε να ανταγωνιστεί τις θερμικές μονάδες, αναφέρουν κύκλοι της βιομηχανίες. Επιπλέον, οι βιομηχανικές μονάδες, όταν υπέβαλαν μια προσφορά για συμμετοχή δεν ήταν βέβαιες ότι θα έπαιρναν την εντολή διακοπής, με αποτέλεσμα η διαδικασία αυτή να διαταράσσει τη λειτουργία των εργοστασίων με πολύ μικρή αμοιβή.
Ας σημειωθεί ότι με το νέο κανονισμό θεσπίζεται επίσης η δυνατότητα συμμετοχής της ζήτησης στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) και στην Ενδοημερήσια Αγορά (ΙDΜ).
Το νέο σχήμα που εισάγει ο κανονισμός φαίνεται ότι ικανοποιεί όχι μόνον την εγχώρια βιομηχανία αλλά το σύνολο της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η οποία αναζητεί τρόπους για να μειώσει την υψηλή ενεργειακή δαπάνη και να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της, έναντι τρίτων χωρών με χαμηλότερο περιβαλλοντικό και ενεργειακό κόστος. Το ζητούμενο ήταν να δοθούν επιπλέον κίνητρα για τη ενεργή συμμετοχή της ζήτησης στην αγορά, πράγμα που εκτός από τη μείωση του κόστους μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά τόσο στην εξοικονόμηση ενέργειας όσο και στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής για το Κλίμα και την απανθρακοποίηση της αγοράς.
Σημαντικό στοιχείο του νέου κανονισμού, όπως υπογραμμίζουν στελέχη της βιομηχανίας, είναι η δυνατότητα των κρατών - μελών να θεσπίσουν αυτόνομο μηχανισμό αποζημίωσης της διαθεσιμότητας ευέλικτης ισχύος που αφορά στη λεγόμενη “non fossil flexibility”, την “ευελιξία από μη ορυκτά καύσιμα”, δηλαδή στη ζήτηση και την αποθήκευση.
Επιπλέον, ο νέος κανονισμός δίνει τη δυνατότητα να παρακαμφθούν γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως η διενέργεια μελέτης που θα πρέπει να εγκριθεί από τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή (ACER) με τον καθορισμό μιας ενδεικτικής τιμής που να προσδιορίζει τα MW ευέλικτης ισχύος, τα οποία χρειάζεται το σύστημα από πλευράς της ζήτησης ( άρθρο 19f).
Ας σημειωθεί ότι Μηχανισμό Αποζημίωσης της Ευέλικτης Ζήτησης έχει ήδη εγκρίνει η Γαλλία (SA 107352 21.12.2023) και ήδη έχουν ξεκινήσει οι σχετικοί διαγωνισμοί με αποκλειστική συμμετοχή της ζήτησης.
