Μεγάλες αυξήσεις σε άμεσους και έμμεσους φόρους θα φέρει το πακέτο προτάσεων για τη φορολογία που κατέθεσε χθες Πέμπτη στους θεσμούς και στο Eurogroup η ελληνική κυβέρνηση. Βασικό χαρακτηριστικό της πρότασης είναι πως θα κάνει πολύ πιο ακριβό το καλάθι της νοικοκυράς μέσα από την αύξηση του ΦΠΑ σε πλήθος προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ αυξάνει τα φορολογικά βάρη σε τομείς της ελληνικής οικονομίας με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία.

Οι αλλαγές στο ΦΠΑ

Όπως ήταν γνωστό οι αλλαγές στο ΦΠΑ προσδοκάται να αποδώσουν πρόσθετα έσοδα 1,8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το καθεστώς ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου καταργείται σταδιακά με την έκπτωση του 30% να διατηρείται μέχρι το τέλος του 2016 σε ορισμένα μικρά νησιά. Στα βασικά τρόφιμα και στα ξενοδοχεία ο συντελεστής ΦΠΑ θα είναι 13%, η εστίαση και η τροφοδοσία θα επιβαρυνθούν με συντελεστή 23% από 13% σήμερα, ενώ στον υπερμειωμένο συντελεστή που θα μειωθεί στο 6%, από 6,5% σήμερα θα υπάγονται μόνον φάρμακα, βιβλία, και εισιτήρια θεάτρου. Οι νέοι συντελεστές ΦΠΑ για τα ξενοδοχεία και τα νησιά θα εφαρμοστούν από τον Οκτώβριο του 2015.

Οι επιβαρύνσεις για φυσικά πρόσωπα

Σε σχέση με τις φορολογικές επιβαρύνσεις των φυσικών προσώπων η ελληνική πρόταση αναφέρεται σε  αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης χωρίς να προσδιορίζει το εάν αυτή θα ισχύσει για εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ. Ξεκαθαρίζεται πάντως πως από του χρόνου η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα ενσωματώνεται στη φορολογική κλίμακα.

Μεγάλη θα είναι η επιβάρυνση που θα επέλθει από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) καθώς θα πρέπει να εισπραχθούν 2,65 δισ. ευρώ το 2015, καθώς και 2,65 δισ. ευρώ το 2016, ανεξαρτήτως με το τί θα ισχύσει με τις αντικειμενικές αξίες. Επιβαρύνσεις θα προέλθουν και από το φόρο πολυτελείας που αυξάνεται από 10% σε 13% και η εφαρμογή του θα επεκταθεί και στα σκάφη αναψυχής πάνω από τα 5 μέτρα !

Ακόμη, η πρόταση προαναγγέλλει απλοποίηση έως τον Σεπτέμβριο του 2015 του σημερινού συστήματος εφαρμογής του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος (tax credit), αλλά και αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων που προέρχονται από ενοίκια, εφόσον δεν επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος από το 11% στο 15% για εισοδήματα κάτω των 12.000 ευρώ και στο 35% από 33% για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.

Μια ακόμη αναφορά που θα επηρεάσει τα φυσικά πρόσωπα σχετίζεται με την καλύτερη στόχευση του επιδόματος θέρμανσης, κάτι που ερμηνεύεται ευθέως ως μείωση των δικαιούχων (χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας προανήγγειλε την κατάργησή του).

Οι επιβαρύνσεις για νομικά πρόσωπα

Ως προς τις φορολογικές επιβαρύνσεις των νομικών προσώπων η ελληνική πρόταση προβλέπει την αύξηση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων από το 26% στο 28%. Ξεκαθαρίζεται δε πως εφόσον απαιτηθεί η κυβέρνηση δεσμεύεται για αύξηση του συντελεστή στο 29%.

Η ελληνική πρόταση κάνει λόγο για αύξηση της προκαταβολής φόρου στο 100% για τις ΑΕ από 80% που είναι σήμερα και αύξηση της προκαταβολής φόρου στο 100% από 55% για τις προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε.)  που λειτουργούν στην Ελλάδα, ή ιδρύθηκαν στην αλλοδαπή, αλλά διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση ή υποκατάστημα στη χώρα μέχρι το 2017.

Μέχρι το 2017 θα πρέπει να έχει καταργηθεί και η προνομιακή φορολογική μεταχείριση των αγροτών, να αυξηθεί ο συντελεστής φορολόγησής τους που είναι στο 13%, αλλά και η επιδότηση που λαμβάνουν για το πετρέλαιό τους.

Μεγάλες επιβαρύνσεις με άγνωστες συνέπειες για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής σημαίας αναμένεται να επέλθουν από την αύξηση του φόρου ναυτιλιακών επιχειρήσεων και την κατάργηση προνομίων εφοπλιστών. Ειδικά η τελευταία αυτή πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης δύναται να προσκρούει και στο Σύνταγμα.

Θετική παρέμβαση για τις επιχειρήσεις είναι η πρόβλεψη που υπάρχει στην ελληνική πρόταση για αύξηση από τις 10.000 ευρώ στις 25.000 ευρώ του ορίου απαλλαγής των μικρών επιχειρήσεων από το καθεστώς ΦΠΑ.

Η φορολογική συμμόρφωση

Η ελληνική πρόταση προβλέπει την ενδυνάμωση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, αλλά και μια σειρά από παρεμβάσεις που σχετίζονται με τη φορολογική συμμόρφωση.

Η πρόταση προβλέπει την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν και αφορούν στο νέο Ποινικό Δίκαιο για τη φοροδιαφυγή και την απάτη. Ακόμη, προβλέπει τη μείωση των ορίων προστασίας μισθών και συντάξεων από τις κατασχέσεις, με  κατάργηση του ποσοστού 25% και επανεξέταση προς τα κάτω των ακατάσχετων ορίων 1.500 ευρώ για μισθούς και συντάξεις.

Τέλος, όσον αφορά στη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να εξαιρούνται από τη ρύθμιση όσοι δεν πληρώνουν τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις τους, αλλά και ότι θα καθορίσει όριο οφειλών για ένταξη στη ρύθμιση, αναθεωρώντας στα επίπεδα της αγοράς το τόκο που βαρύνει τις ρυθμισμένες δόσεις.