Αναθέρμανση των σχέσεων Ρωσίας – Τουρκίας όσον αφορά στην ενέργεια και στον αγωγό φυσικού αερίου Turkish Stream, του οποίου η κατασκευή συνδέεται με την ενδεχόμενη επέκταση στην Ελλάδα βλέπει το έγκυρο site γεωπολιτικών αναλύσεων Stratfor. Την ίδια όμως στιγμή Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, που αντιτίθενται στον ρωσικό αγωγό, ρίχνουν προειδοποιητικές βολές στη Γερμανία για ένα άλλο πρότζεκτ της Μόσχας , τον αγωγό Nord Stream II, που προορίζεται επίσης, όπως ο Turkish Stream, για τη μεταφορά αερίου στην Ευρώπη με παράκαμψη της Ουκρανίας.
Το Stratfor εκτιμά ότι η εκλογική νίκη του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία δίνει και στις δύο πλευρές τα περιθώρια για χειρισμούς που θα επιτρέψουν το ξεπάγωμα των σχέσεων, τουλάχιστον στον ενεργειακό τομέα. Η υπογραφή της συμφωνίας Ρωσίας – Τουρκίας για τον αγωγό Turkish Stream έχει ανασταλεί από το καλοκαίρι. Ο τυπικός λόγος ήταν διένεξη για την τιμή του αερίου, όμως τον καθοριστικό ρόλο έπαιξε η στάση του Κρεμλίνου στο ζήτημα της Συρίας, όπως και η πολιτική ρευστότητα στην Τουρκία τους προηγούμενους μήνες.
H ενέργεια μοιάζει να είναι ένας τομέας που η Ρωσία και η Τουρκία μπορούν να βρουν κάποια σημεία επαφής, εκτιμά το Stratfor και θεωρεί ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ταγίπ Ερντογάν στη διμερή συνάντηση που θα έχουν στο πλαίσιο της Συνόδου των 20 πιο αναπτυγμένων χωρών (G 20) στις 15 Νοεμβρίου θα προωθήσουν τη μεταξύ τους ενεργειακή συνεργασία. Εξάλλου, μετά τη σύνοδο ο κ. Ερντογάν πρόκειται να επισκεφθεί τη Μόσχα.
Μία πλήρης συμφωνία για τον αγωγό Turkish Stream μπορεί να μην επιτευχθεί ως το τέλος του χρόνου αλλά κάποια πρόοδος θα γίνει. .
Ηδη την Τετάρτη, ο υπουργός Ενέργεια της Τουρκίας Ali Riza Alaboyun δήλωσε ότι αν η Μόσχα συμφωνήσει να δώσει αναδρομική έκπτωση στη Τουρκία για το αέριο, τότε η Botas, η κρατική εταιρία αερίου της γειτονικής χώρας, θα αποσύρει την προσφυγή που έχει καταθέσει στη Διαιτησία για το θέμα της τιμής. Η Gazprom δήλωσε ότι αναζητεί έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό, διατηρεί πάντως τη θέση της ότι η τουρκική βουλή πρέπει πρώτα να ψηφίσει τη συμφωνία για τον Turkish Stream, προκειμένου να δοθεί η έκπτωση.
Tα εμπόδια όμως δεν τελειώνουν εκεί, αφού η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες έχουν διαμηνύσει ξεκάθαρα ότι δεν επιθυμούν την επέκταση του Turkish Stream επί ευρωπαϊκού εδάφους, στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής για μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό αέριο, αλλά και των κυρώσεων που έχουν επιβάλει στη Μόσχα για την προσάρτηση της Κριμαίας και τη στάση της προς την Ουκρανία..
Με τον Turkish Streram η Ρωσία δεν επιδιώκει μόνον τον εφοδιασμό της Τουρκίας αλλά και της ΕΕ, μέσω της επέκτασης προς την Ελλάδα. Το πρότζεκτ συνδυάζεται με τον τελικό της στόχο των Ρώσων που είναι η παράκαμψη της Ουκρανίας στη διαδρομή μεταφοράς του αερίου στην Ευρώπη.
Παράλληλα αλλά και ανταγωνιστικά προς τον Turkish Stream όμως, η Μόσχα “τρέχει” ένα ακόμα αγωγό , την κατασκευή διπλής γραμμής στον εν λειτουργία αγωγό Ρωσίας – Γερμανίας, τον Nord Stream ΙΙ, με στόχο και πάλι τον εφοδιασμό της ΕΕ, χωρίς τη διαμεσολάβηση της Ουκρανίας.
“Θα πρέπει να αναρωτηθείτε. Γιατί με το ένα χέρι θα πρέπει να στηρίζουμε την Ουκρανία και με το άλλο να την πνίγουμε;” δήλωσε χθες σε διεθνές συνέδριο ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ στον τομέα Ενέργειας Robin Dunnigan. “Αν η Ουκρανία αποκοπεί από η διαμετακόμιση του ρωσικού αερίου τότε θα στερηθεί 2,2 δισ. δολάρια από το εθνικό της εισόδημα” πρόσθεσε. .
Αλλά και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέφτοβιτς αποκάλυψε χθες σε δημοσιογράφους ότι συνομίλισε με τον αντικαγγελάριο της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ για να του μεταφέρει την ανησυχία της Κομισιόν σχετικά με το πρότζεκτ και την ενδεχόμενη παραβίαση των ευρωπαϊκών κανονισμών. .
Τα εμπόδια που όρθωσε η ΕΕ στη Gazprom με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ήταν ο λόγος που οδήγησε τη Μόσχα στη ματαίωση του αγωγού South Stream και στην αντικατάστασή του από τον Turkish Stream. Όλα τα πρότζκετ έχουν έναν κοινό στόχο. Το bypass της Ουκρανίας για τη μεταφορά του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη.
Όσο για την ελληνική πλευρά, οι τόνοι για τη στήριξη στην επέκταση του Turkish Stream μπορεί να έχουν πέσει από την εποχή Λαφαζάνη, ωστόσο το ενδιαφέρον για τον αγωγό δεν παύει.
