Υπό «κανονικές» συνθήκες η αναστάτωση θα ήταν μεγάλη. Όταν όμως τον περασμένο μήνα και εν μέσω των διαπραγματεύσεων Ελλάδας-θεσμών ο γερμανός υπ. Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πατούσε για άλλη μια φορά «φρένο» ζητώντας και νέες δεσμεύσεις από την Ελλάδα, αυτό δεν φάνηκε να συγκινεί ιδιαίτερα τα μέσα ενημέρωσης και την κοινή γνώμη.
Όπως επισημαίνει η Deutsche Welle, εν μέσω των προσφυγικών ροών, των τρομοκρατικών χτυπημάτων και των συγκρούσεων στη Συρία, το ελληνικό ζήτημα γενικότερα φάνηκε να έχει την ίδια τύχη. Εντούτοις η ελληνική κρίση δεν εξαφανίστηκε. Η διελκυστίνδα μεταξύ Ελλάδας και διεθνών πιστωτών καλά κρατεί. Το ίδιο και η κριτική και επιφυλακτική διάθεση του γερμανού υπουργού Οικονομικών.
Όπως τη βιώσαμε το περασμένο καλοκαίρι. Όταν, για παράδειγμα, και εν αντιθέσει με την καγκελάριο Α. Μέρκελ, ο Β. Σόιμπλε προέκρινε τη προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Ο γερμανός υπουργός δεν φαίνεται να έχει εγκαταλείψει την ιδέα αυτή, μολονότι έχει αποφασιστεί στο μεταξύ ένα νέο πακέτο βοήθειας ύψους 86 δις ευρώ και η νέα κυβέρνηση στην Αθήνα επιδεικνύει ουσιαστικό ζήλο στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Και από την πλευρά του Β. Σόιμπλε όμως έχει αλλάξει τουλάχιστον το εξής: μετά την απομάκρυνση του Γιάνη Βαρουφάκη, ο γερμανός υπουργός φαίνεται πως έχει πολύ καλύτερη και ουσιαστικότερη επικοινωνία με τον νυν έλληνα ομόλογό του Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Σόιμπλε vs Βαρουφάκης
Το 2015 ήταν η χρονιά με τις περισσότερες συνόδους κορυφής και συναντήσεις για την Ελλάδα. Η επί μήνες επαπειλούμενη έξοδος της χώρας από το ευρώ και το σκληρό πόκερ μεταξύ Αθήνας και πιστωτών ήταν μέχρι και το καλοκαίρι το κυρίαρχο θέμα. Τον τόνο έδινε πάντα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Η διαρκής μονομαχία μεταξύ του «Δόκτορος Σόιμπλε» (κατά Βαρουφάκη) και του «επιφανούς οικονομολόγου» (κατά Σόιμπλε), τροφοδοτούσε επί μήνες την πολιτική ειδησεογραφία, προκαλώντας πλήθος έντονων συζητήσεων και αντιπαραθέσεων.
Μια από τις προειδοποιήσεις του Β. Σόιμπλε προς την Ελλάδα που θα θυμούνται πολλοί από το 2015 ήταν ένας συνδυασμός αγγλικών και γερμανικών λέξεων και δη γερμανικής διαλέκτου. «Am 28., 24:00 Uhr, isch over» (στις 28 του μηνός, στις 12 το βράδυ, τελείωσε). Ήταν η φράση με την οποία ο γερμανός υπουργός επέλεξε να στείλει αυστηρό μήνυμα στην Αθήνα, υπογραμμίζοντας την τότε καταληκτική ημερομηνία των διαπραγματεύσεων. Η διορία εξέπνευσε τελικώς, εντούτοις το δεύτερο πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδας παρατάθηκε για τέσσερις μήνες προκειμένου να δοθεί περισσότερος χρόνος στην νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση Τσίπρα. 32 γερμανοί βουλευτές ψήφισαν τότε κατά, οι 29 προέρχονταν από το στρατόπεδο των Χριστιανοδημοκρατών / Χριστιανοκοινωνιστών. Το καλοκαίρι ο αριθμός των ανταρτών που αποφάσισαν να μην ακολουθήσουν την γραμμή της καγκελαρίου αυξήθηκε ακόμη περισσότερο.
Με τη σκληρή και άκαμπτη στάση του έναντι της Ελλάδας ο Β. Σόιμπλε αναρριχήθηκε τότε στην κορυφή της λίστας των δημοφιλέστερων πολιτικών της Γερμανίας, κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο για έναν υπουργό Οικονομικών. Στην Ελλάδα αντίθετα, έγινε το πλέον μισητό πρόσωπο. Σε διάφορα, ενοχλητικά, σκίτσα ο γερμανός πολιτικός παρουσιάστηκε συχνά με ναζιστική στολή, ως πρωθιερέας της καταστροφής.
Νέες διαπραγματεύσεις - νέες (δια-)μάχες;
Η διάσταση απόψεων με την καγκελάριο Μέρκελ επί του ελληνικού ζητήματος οδήγησαν τον Β. Σόιμπλε ακόμη και στο να φλερτάρει με την ιδέα της παραίτησης. Κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει έναν υπουργό να ενεργήσει αντίθετα με τη συνείδησή του, «εάν το προσπαθήσει κανείς θα μπορούσα να πάω στον πρόεδρο και να ζητήσω την απαλλαγή μου», είχε πει ο υπουργός, διευκρινίζοντας όμως την ίδια ώρα ότι δεν σκεφτόταν το ενδεχόμενο παραίτησης. Η ίδια η Α. Μέρκελ περιορίστηκε να σχολιάσει τότε ότι «κανείς δεν ήρθε για να μου ζητήσει να τον απαλλάξω από τα καθήκοντά του». Εντέλει όμως, και σε αυτό συγκλίνουν αρκετοί αναλυτές, η σκληρή στάση του Β. Σόιμπλε εξασφάλισε στην Α. Μέρκελ την πλειοψηφία της Bundestag κατά την ψηφοφορία για το τρίτο πακέτο στήριξης της Ελλάδας. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι που διαφωνούν με αυτή την ανάγνωση. Γεγονός είναι πάντως ότι στην πραγματικότητα η διαμάχη μεταξύ Μέρκελ και Σόιμπλε δεν έχει επιλυθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τους επόμενους μήνες ο υπουργός θα εκφράσει με την πρώτη ευκαιρία τους ενδοιασμούς και τις επιφυλάξεις του.
Πρόσφατα οι δανειστές ενέκριναν την εκταμίευση της υποδόσης των δυο δις ευρώ αλλά και τη σταδιακή αποδέσμευση των δέκα δις ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Εντούτοις ένα νέο πακέτο δύσκολων μεταρρυθμίσεων βρίσκεται προ των πυλών. Σύντομα θα τεθούν προς διαπραγμάτευση το αμφιλεγόμενο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων αλλά και η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού.
Επιπλέον το ΔΝΤ δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε επίσημη και δεσμευτική δήλωση σχετικά με τη συμμετοχή του στο νέο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας. Η δε ενεργός εμπλοκή του Ταμείου είναι αποφασιστικής σημασίας για τη γερμανική κυβέρνηση. Μπορεί να μην εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Ωστόσο η αξιολόγηση του προγράμματος δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
