Σε αχαρτογράφητο πεδίο εισέρχονται με τη νέα χρονιά οι ασθενείς και το σύστημα υγείας. Η υπουργική απόφαση για το νοσοκομειακό clawback δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ και αποτελεί πλέον νόμο του κράτους. Σύμφωνα με την απόφαση, η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη για το έτος 2016 δεν μπορεί να υπερβεί τα €570 εκ. συμπεριλαμβανομένων φόρων, ποσό που διαιρείται σε δύο ίσα μέρη για τα δύο εξάμηνα του 2016.
Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου, αν η συνολική δαπάνη των δημόσιων νοσοκομείων για φάρμακα έχει υπερβεί το προκαθορισμένο ποσό, το υπερβάλλον ποσό θα πρέπει να επιστραφεί μέσω του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) από τις φαρμακευτικές εταιρείες, μετά την αφαίρεση του υφιστάμενου rebate. Η θεσμοθέτηση, δηλαδή, του νοσοκομειακού clawback, δίνει τη δυνατότητα μετακύλισης της εγκεκριμένης από το Υπουργείο Υγείας υπερβάλλουσας φαρμακευτικής δαπάνης των νοσοκομείων στις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες καλούνται να πληρώσουν εξολοκλήρου το έξτρα ποσό όσο υψηλό και αν είναι, παρ’ ότι δεν εμπλέκονται στη διαδικασία παρά μόνο ως εταιρείες παραγωγοί των φαρμάκων.
Πορεία προς το άγνωστο για το φάρμακο
Στην απόφαση προβλέπεται, επιπλέον, ότι όταν οι φαρμακευτικές εταιρείες ή οι κάτοχοι αδείας κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων (ΚΑΚ), δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της απόφασης, διακόπτεται κάθε συμβατική σχέση που έχουν με τα νοσοκομεία και τον ΕΟΠΥΥ, μέχρι να τακτοποιηθούν οι οφειλές τους. Πράγμα που σημαίνει, όπως διαμηνύουν ιατρικοί κύκλοι, ότι θα διακόπτεται η ομαλή προμήθεια φαρμάκων των εν λόγω εταιρειών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη νοσηλεία και τη θεραπεία των ασθενών. Το Υπουργείο Υγείας δεν έχει ακόμα τοποθετηθεί επ’ αυτού και αναμένονται οι επόμενες ενέργειές του με αγωνία από τις ενώσεις ασθενών, οι οποίες συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο που ενδέχεται να προκύπτει κάθε εξάμηνο, αν κάποιες φαρμακευτικές εταιρείες αδυνατούν να πληρώσουν το νοσοκομειακό clawback, βρίσκονται σε εγρήγορση.
Οι οικονομολόγοι της υγείας κρούουν το κώδωνα του κινδύνου από την πρώτη στιγμή που προτάθηκε η πρωτοφανής, όπως τη χαρακτηρίζουν, εισαγωγή clawback σε εγκεκριμένες από το Υπουργείο Υγείας φαρμακευτικές δαπάνες των δημόσιων νοσοκομείων, επισημαίνοντας ότι εφόσον παρόμοιο μέτρο δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ παγκοσμίως, δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια οι συνέπειες της εφαρμογής του, ούτε ο χρόνος που θα χρειαστεί το σύστημα, αλλά και οι φαρμακευτικές εταιρείες να προσαρμοστούν, αλλάζοντας τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο τον προϋπολογισμό και τον επιχειρηματικό σχεδιασμό τους στην Ελλάδα.
Ανάγκη σχεδιασμού της πολιτικής υγείας στη βάση υγειονομικών προτεραιοτήτων
Ιατρικοί κύκλοι, αλλά και επιστήμονες του χώρου της υγείας έχουν πολλάκις τοποθετηθεί σχετικά με την ανάγκη επίτευξης ισορροπίας μεταξύ της συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης, της πρόσβασης των ασθενών στις θεραπείες τους και της εισαγωγής της φαρμακευτικής καινοτομίας στο σύστημα υγείας. Όλοι συμφωνούν ότι το δημόσιο σύστημα υγείας θα έπρεπε εδώ και χρόνια να έχει εκσυγχρονιστεί, ώστε να καταστεί βιώσιμο και παράλληλα να προσφέρει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους ασθενείς. Συνεχίζονται παρ’ όλα αυτά, οι αποσπασματικές παρεμβάσεις από τους Θεσμούς και το Υπουργείο, στη λογική του μπαλώματος όποιας τρύπας προκύπτει κάθε φορά, παρά τις προειδοποιήσεις των οικονομολόγων της υγείας, οι οποίοι υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη σχεδιασμού της πολιτικής υγείας στη βάση των υγειονομικών προτεραιοτήτων της χώρας και της ανάλογης προσαρμογής των υγειονομικών και φαρμακευτικών δαπανών.
