Έκλεισαν 22 διυλιστήρια στην Ε.Ε. από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, το 2008, ενώ αντίθετα σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου έγιναν επενδύσεις αναβάθμισης ή ξεκίνησαν οι κατασκευές 11 μονάδων.
Η αντίθεση αυτή ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή έχει απάντηση και δεν είναι άλλη από το κόστος ανταγωνιστικότητας. Σύμφωνα με τα Fitness Check που έκανε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Διυλιστηρίων (Fuels Europe) και παρουσιάστηκαν την περασμένη Τρίτη στο 6ο Refining Forum στις Βρυξέλλες υπό τον Επίτροπο Κλιματικής Αλλαγής και Ενέργειας Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια είναι ακριβότερα κατά 4,4 δολάρια το βαρέλι σε σχέση με εκείνα της Μέσης Ανατολής.
Στο Forum από ελληνικής πλευράς συμμετείχε ο διευθύνων σύμβουλος των Ελληνικών Πετρελαίων Γρηγόρης Στεργιούλης.
Το κόστος για τη διύλιση ενός βαρελιού αργού πετρελαίου στην Ευρώπη ανέρχεται συνολικά σε 7,2 δολάρια το βαρέλι, ενώ στη Μέση Ανατολή υπολογίζεται σε μόλις 2,8 δολάρια το βαρέλι. Οι διαφορές δεν είναι στο εργασιακό κόστος που ανέρχεται σε 1,6 δολάρια το βαρέλι και στις δύο περιοχές αλλά στο μεταφορικό που είναι 1,1 δολάρια το βαρέλι στην Ευρώπη και μόλις 0,5 δολ. στις χώρες της Μ. Ανατολής αλλά και στο ενεργειακό κόστος. Στα διυλιστήρια της Γηραιάς Ηπείρου υπολογίζεται σε 4,5 δολ. το βαρέλι, ενώ αντίθετα σε εκείνα της Μ. Ανατολής είναι μόλις 0,7 δολ.
Το Forum της Fuels Europe κατέληξε σε δύο μεγάλα προβλήματα που δημιουργούν το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών διυλιστηρίων:
Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος ενέργειας και το αυξημένο κόστος πρώτης ύλης αλλά και
Στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Αξίζει να σημειωθεί πως το κόστος συμμόρφωσης των ευρωπαϊκών διυλιστηρίων στην ευρωπαϊκή νομοθεσία εκτιμήθηκε σε 0,47 δολάρια το βαρέλι. Μάλιστα αυτό το κόστος οφείλεται για 25% της απώλειας της ανταγωνιστικότητας κατά την περίοδο 2000-2012, ενώ αυτό ανεβαίνει αν λάβει κανείς υπόψη και τις υπόλοιπες νομοθετικές υποχρεώσεις από το 2012 και μετά.
Το “λουκέτο” των 22 από τα συνολικά 127 διυλιστήρια στοίχισε σε 2,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για την Ευρώπη ήτοι το 13,4% του συνόλου. Από τα 22 διυλιστήρια τα 10 έχουν μετατραπεί σε αποθηκευτικούς χώρους πετρελαιοειδών, δύο σε εργοστάσια παραγωγής βιοκαυσίμων, δύο σε εργοστάσια λιπαντικών, ένα σε εργοστάσιο πετροχημικών και τρία έχουν μειώσει τη δυναμικότητά τους κλείνοντας μονάδες παραγωγής.
Αντίθετα οι νέες επενδύσεις σε διυλιστήρια στη Μέση Ανατολή ανεβάζουν τη δυναμικότητα παραγωγής πετρελαίου κατά 1,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
ΕΛ.ΠΕ
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, όπως περιέγραψαν ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛ.ΠΕ Γρηγόρης Στεργιούλης και ο διευθυντής των διυλιστηρίων του ομίλου της Θεσσαλονίκης Νίκος Ζαχαριάδης, η ελληνική επιχείρηση προχώρησε τα τελευταία χρόνια σε επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα κυρίως των μονάδων της Ελευσίνας και της Θεσσαλονίκης.
Σε εκδήλωση που έγινε την περασμένη Τρίτη στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο για τα 50 χρόνια λειτουργίας του διυλιστηρίου των ΕΛ.ΠΕ στη Θεσσαλονίκη και διοργάνωσε ο ευρωβουλευτής Θεόδωρος Ζαγοράκης με τη συμμετοχή του εκπροσώπου Τύπου της Κομισσιόν Μαργαρίτη Σχοινά, του δημάρχου της συμπρωτεύουσας Γιάννη Μπουτάρη, των κ. Στεργιούλη και Ζαχαριάδη και του γενικού διευθυντή της Fuels Europe Τζών Κούπερ παρουσιάστηκαν οι πρωτοβουλίες του ελληνικού ομίλου ώστε οι μονάδες του ομίλου να μείνουν ζωντανές αλλά και να γίνουν ανταγωνιστικές.
Οι Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις της Θεσσαλονίκης δίνουν δουλειά άμεσα σε 550 οικογένειες και έμμεσα σε άλλες 4.000.
Τα ΕΛ.ΠΕ έχουν επενδύσει στην πόλη 2,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 400 εκατ. ευρώ την τελευταία πενταετία.