Σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, όπως ήδη ισχύει σήμερα και όχι με μηνιαίες όπως θα ήθελε η κυβέρνηση, που δεν πήρε όμως την έγκριση του κουαρτέτου, θα εξοφληθεί ο φόρος εισοδήματος που θα προκύψει με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων

Μετά την ψήφιση των τροπολογιών με τις οποίες προστατεύονται από τα τεκμήρια οι φορολογούμενοι που το 2015 απέκτησαν πολύ χαμηλά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση και καθιερώνεται η πλήρης φορολογική εξομοίωση των ομόφυλων και ετερόφυλων ζευγαριών που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης με τους έγγαμους συζύγους, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Όλα είναι έτοιμα για να ξεκινήσει η διαδικασία και μόλις δημοσιευθούν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οι ψηφισμένες διατάξεις θα ανοίξει η ηλεκτρονική εφαρμογή του Taxisnet.

Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων λήγει κανονικά στις 30 Απριλίου, αλλά όλα δείχνουν ότι θα παραταθεί μέχρι τα τέλη Μαΐου, καθώς τεχνικά θεωρείται αδύνατον να υποβληθούν 6 εκατ. φορολογικές δηλώσεις μέσα σε διάστημα περίπου ενός μηνός.

Το χρονοδιάγραμμα πληρωμής των δόσεων του φόρου εισοδήματος δεν αλλάζει, καθώς η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν έλαβε το «πράσινο» φως από τους δανειστές για την καταβολή του σε 6 ή 7 μηνιαίες δόσεις.

Αυτό σημαίνει ότι ο φόρος που θα προκύψει από την εκκαθάριση των δηλώσεων θα εξοφληθεί σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη μέχρι το 31 Ιουλίου, η δεύτερη έως 30 Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι 30 Νοεμβρίου. Ωστόσο όπως αναφέρει κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών το θέμα της πληρωμής του φόρου εισοδήματος σε μηνιαίες δόσεις αντί των τριών διμηνιαίων παραμένει ανοιχτό, καθώς θα συζητηθεί ξανά με τους δανειστές.

Εν όψει της έναρξης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων οι φορολογούμενοι πρέπει να έχουν κατά νου τα εξής: 

1. Προκαταβολές για ελεύθερους επαγγελματίες: Με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου. Συγκεκριμένα η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έχει αυξηθεί για τα εισοδήματα του 2015 από 55% σε 75%.

2. Προκαταβολή για αγρότες: Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν το 2016 με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων έχει αυξηθεί από το 55% στο 75%.

3. Περιστασιακά απασχολούμενοι: Όταν το πραγματικό εισόδημα, εξαιρουμένου του εισοδήματος από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ (και εφόσον οι εν λόγω φορολογούμενοι δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα), το εισόδημα αυτό και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων (φορολογικός συντελεστής 22%, αντί 26%, και μείωση φόρου έως 2.100 ευρώ). Ο ανωτέρω τρόπος φορολόγησης εφαρμόζεται και εάν το πραγματικό εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, αλλά το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα για εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

4. Αποδείξεις: Διατηρείται ο κωδικός 049 της δήλωσης, στον οποίο τα προηγούμενα χρόνια οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δήλωναν τη συνολική αξία των αποδείξεων λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών που είχαν συγκεντρώσει. Σημειώνεται ότι στις δηλώσεις που θα υποβληθούν δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί ο συγκεκριμένος κωδικός, δεδομένου ότι δεν υπάρχει υποχρέωση που να προκύπτει από τη φορολογική νομοθεσία.

5. Ανείσπρακτα ενοίκια: Τα ενοίκια που δεν κατάφερε να εισπράξει ο ιδιοκτήτης από τον ενοικιαστή του κατά τη διάρκεια του 2015 μπορεί να τα δηλώσει φέτος σε ξεχωριστό κωδικό και στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στην στήλη 16 της πρώτης σελίδας, και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 στην 3η σελίδα. Η ξεχωριστή αναγραφή των ποσών αυτών κρίνεται αναγκαία, προκειμένου οι ιδιοκτήτες ακινήτων να μην πληρώσουν φόρο εισοδήματος και γι' αυτά. Ωστόσο, για να δηλωθούν τα ποσά αυτά φέτος σε ξεχωριστούς κωδικούς και να μην φορολογηθούν θα πρέπει να πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος. Θα πρέπει δηλαδή έως την προθεσμία υποβολής της δήλωσης, να έχει εκδοθεί εις βάρος του ενοικιαστή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων).

6. Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων: Στη δήλωση του τρέχοντος έτους πρέπει επίσης ο κάθε φορολογούμενος να αναγράψει όλα τα χρηματικά ποσά που δαπάνησε μέσα στο 2015 για την ανέγερση οικοδομών, για αγορές ακινήτων, μετοχών εισηγμένων ή μη στο Χρηματιστήριο, ομολόγων και εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου, για σύσταση επιχειρήσεων και για συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εταιρειών. Τα ποσά αυτά θεωρούνται πλέον «τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων» και λαμβάνονται υπόψη από την εφορία για τον τεκμαρτό προσδιορισμό του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος.

7. Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας: Το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα ή τους γονείς του φορολογούμενου ή προς άλλους ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενείς, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία, δεν υπάγεται σε φόρο.

8. Φορολογούμενοι 18 ετών και άνω: Ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18° έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του, πραγματικά ή τεκμαρτά, τα φορολογούμενα με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλιμακίων ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενα. Εξαιρετικά, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν δήλωση όσοι δεν έχουν καθόλου εισοδήματα ούτε περιουσιακά στοιχεία που να αποτελούν τεκμήρια (κατοικία, αυτοκίνητο κλπ) εφόσον φιλοξενούνται σε σπίτια συγγενών ή φίλων.

9. Έναρξη επιτηδεύματος: Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση.

10. Φοιτητές: Δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης τα ενήλικα τέκνα (π.χ. φοιτητές κ.λπ.), ακόμα και εάν αυτά αναγνωρίζονται ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου, εφόσον αποκτούν εισόδημα.

11. Σύμφωνο συμβίωσης: Φέτος, για πρώτη φορά επιτρέπεται να υποβάλουν κοινή φορολογική δήλωση και τα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης, είτε είναι ετερόφυλα είτε ομόφυλα. Ως εκ τούτου τα ζευγάρια αυτά εξισώνονται με τα έγγαμα ανδρόγυνα όσον αφορά τα δικαιώματα φοροαπαλλαγών και λήψης κοινωνικών επιδομάτων. Στη στήλη στην οποία δηλώνει κάθε χρόνο τα εισοδήματά της η σύζυγος του υπόχρεου φορολογούμενου παρέχεται από φέτος η δυνατότητα να συμπληρώνει τα απαιτούμενα στοιχεία και η γυναίκα που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με άνδρα και ο ένας εκ των δύο συντρόφων ιδίου φύλου που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης.

12. Διακοπή συμβίωσης: Οι σύζυγοι και όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους ή συντρόφους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση του Τμήματος ή Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ με τις παραπάνω μεταβολές.

13. Δηλώσεις αποβιωσάντων: Υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην Φορολογική Διοίκηση.

14. ΑΦΜ: Η αναγραφή του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών (που ήταν άνω των 18 ετών την 31η-12-2015).

15. Τέκνα: Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.