Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Oι Γερμανοί
Ναυαγοί
Τρίτη, 03/07/2018

Ισως καμιά άλλη εθνική ομάδα ποδοσφαίρου να μην αποτελεί τόσο αξιόπιστο καθρέφτη για την κατάσταση της κοινωνίας της χώρας της, όσο η γερμανική των τελευταίων δεκαετιών. 

Το 1990 μετά την ευφορία για την πτώση του τείχους και μέσα στον ενθουσιασμό της επανένωσης μια ομάδα με πολλούς έμπειρους και ψυχρούς «επαγγελματίες», σαν τον σκόρερ του τελικού Αντι Μπρέμε, κατακτούσε τον τίτλο στην Ιταλία και έδινε ακόμα μια ώθηση στον Χέλμουτ Κολ για να θριαμβεύσει στις πρώτες κοινές γερμανικές εκλογές. Ηταν η πρώτη φορά που οι ερευνητές κατέγραψαν την επίδραση του ποδοσφαίρου στην «ατμόσφαιρα» της χώρας και στις πολιτικές προτιμήσεις των πολιτών. Ακολούθησαν τρία μουντιάλ που η χώρα έμοιαζε να προσπαθεί να συνηθίσει τον καινούριο της εαυτό και σταδιακά να χτίσει το μέλλον της.

To 2006 η Γερμανία ήταν η οικοδέσποινα του Μουντιάλ και έζησε ένα «καλοκαιρινό παραμύθι». Μπορεί η ομάδα να κόλλησε στον ημιτελικό, αλλά η εθνική αυτοπεποίθηση εκτοξεύτηκε στα ουράνια. Οι Γερμανοί βγήκαν στους δρόμους ανεμίζοντας σημαίες, βάφοντας το πρόσωπό τους στα χρώματα «κόκκινο, μαύρο, χρυσό», ένοιωσαν πάλι ως ένα φυσιολογικό έθνος, που δεν θα έπρεπε να ντρέπεται για τον πατριωτισμό του και να εκλαμβάνεται ως απειλή από τον υπόλοιπο πλανήτη, όποτε τον εκφράζει. Αλλωστε εκείνη ήταν μια νεανική, χαρούμενη και εξαιρετικά «πολυεθνική» ομάδα με τον Κλόζε, τον Ποντόλσκι, τον Κουράνυι, τον Ασαμόα, τον Οντόνκορ και τον Νεβίλ... Και η Ανγκέλα Μέρκελ άλλαζε απλά χρώμα στο σακάκι από παιχνίδι σε παιχνίδι, με μια προτίμηση στα πιο φανταχτερά...

To 2014, την ώρα που η Ευρώπη εκλιπαρούσε ματαίως το Βερολίνο για μια χαλάρωση της σκληρής περιοριστικής και τιμωρητικής πολιτικής η εθνική ομάδα διέλυσε δίχως οίκτο τη Βραζιλία στο σπίτι της και κατέκτησε και πάλι τον τίτλο, δίνοντας την αφορμή στον κίτρινο και όχι μόνο τύπο να αναπαράγει όλα τα κλισέ για την υπεροχή των γερμανικών αρετών, που φέρνουν επιτυχίες όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στο ποδόσφαιρο. Πειθαρχία, δύναμη, στοχοπροσήλωση, αξιοποίηση των ιδίων πλεονεκτημάτων, ανταγωνιστικότητα. Ηταν μια τόνωση του πατριωτισμού, που στην συγκεκριμένη φάση ήταν μάλλον ...αχρείαστη για τον υπόλοιπο πλανήτη, αν όχι και επικίνδυνη, αφού ενίσχυσε τάσεις υπεροψίας και αυταρχισμού.

«Πολύ Εγώ, λίγο Εμείς» έγραψε αυτές τις ημέρες μια εφημερίδα της χώρας προσπαθώντας να εξηγήσει τα αίτια του γερμανικού «ναυαγίου» στο Μουντιάλ. Είναι μια φράση που θα ταίριαζε και στην προσπάθεια να ερμηνευτεί η πολιτική κατάσταση, η άνοδος της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία», η προσπάθεια των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών να τους μοιάσουν, η ανικανότητα της σοσιαλδημοκρατίας να προτάξει μια πραγματικά αλληλέγγυα και κοινωνικη ατζέντα, η επιτυχία κάποιων «γιάπηδων» της πολιτικής όπως ο Λίντνερ των Φιλελευθέρων και πολλά άλλα φαινόμενα, από τον τρόπο, που περιγράφουν οι εφημερίδες τους τον υπόλοιό πλανήτη, μέχρι το ύφος των «επιτυχημένων» καλεσμένων στα βραδινά τοκ σόου. Αυτοθαυμασμός, εγωκεντρισμός, ιδιοτέλεια, εμμονές, περιχαράκωση. 

Η Γερμανία μοιάζει ολοένα και περισσότερο με τον ξυλοπόδαρο, που αυτοθαυμάζεται για τα ίδια βαρετά κόλπα, αλλά που σε κάποια στιγμή νόμισε ότι τα ποδάρια είναι δικά του και άρχισε να κάνει πιρουέτες μέχρι να γκρεμοτσακιστεί. Η Νατσιονάλμάνσαφτ το έπαθε ήδη, η κυβέρνηση και η κοινωνία ολόκληρη κάνουν ότι μπορούν για να τους συμβεί. Κι αν για κάποιους το ποδοσφαιρικό ναυάγιο στο Μουντιάλ ήταν κακό για τη διοργάνωση, ένα πολιτικό και  κοινωνικό ναυάγιο θα μπορούσε να σημάνει καταστροφή για ολόκληρο τον κόσμο. Αλλωστε δεν θα ήταν και η πρώτη φορά.