Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Μάγκες, φτιάξτε τα γιοφύρια
Τρίτη, 21/08/2018

Είναι δύσκολο να καταλήξεις αν πρόκειται για δημοσιογραφική επιτυχία ή για μακάβρια προφητεία. Πριν από ένα μήνα το περιοδικό «der Spiegel» δημοσίευε ένα ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο, η μια στις οκτώ γέφυρες στη Γερμανία είναι σε προβληματική κατάσταση. Τότε βεβαίως δεν υπήρχε η τραγωδία της Γένοβας και κάποιοι σκέφτηκαν ότι πρόκειται για κλασσικό «καλοκαιρινό» θέμα σε μια περίοδο, που δεν υπάρχουν... ειδήσεις.

Τώρα το ζήτημα απασχολεί σύσσωμο το γερμανικό τύπο. Το ενδιαφέρον είναι ότι ξαφνικά και συντηρητικά ΜΜΕ ανακάλυψαν την ανάγκη για περισσότερες δημόσιες επενδύσεις στις υποδομές, με το οδικό δίκτυο να ανήκει φυσικά στις άμεσες προτεραιότητες, σε μια χώρα όπου κυριαρχούσε πάντα το σύνθημα «ελεύθεροι δρόμοι για ελεύθερους πολίτες». Το περιβόητο μπλοκάρισμα των δημόσιων επενδύσεων, που αποτέλεσε τον κορμό της πολιτικής μηδενικών ελλειμμάτων της περιόδου Σόιμπλε ήταν βασικό σημείο κριτικής αναγνωρισμένων οικονομολόγων όπως ο Πέτερ Μπόφινγκερ ή ο Χάινερ Φλάσμπεκ, που υπενθύμιζαν ότι τα γερμανικά πλεονάσματα είναι τα ελλείματα άλλων της Ευρωζώνης.

Τώρα όλοι τραγουδούν «μάγκες φτιάξτε τα γιοφύρια» και αναφέρουν μάλιστα και συγκεκριμένες γέφυρες, για παράδειγμα έξω από το Βιζμπάντεν ή το Λεβερκούζεν, που χρήζουν άμεσα (υπό)στήριξης.

Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι στη Γερμανία υπάρχουν γιοφύρια έτοιμα να καταρρεύσουν. Αλλά καταρρέουν ορισμένα στερεότυπα. Γίνεται συνείδηση ότι οι επενδύσεις σε δημόσια έργα είναι επενδύσεις στο μέλλον, στην ασφάλεια αλλά και στις ισορροπίες της ευρωζώνης. Από τη στιγμή που μια σειρά οικονομίες της Ευρώπης συνεχίζουν να στηρίζονται στο μοντέλο της αυτοκίνησης, θα πρέπει και να μπορούν να εγγυηθούν αυτή την αυτοκίνηση, με μέγιστη δυνατή ασφάλεια και άνεση. Ο λογαριασμός θα πρέπει δηλαδή να συνυπολογίζει και άλλους παράγοντες, εκτός από το «καθαρό χρήμα».

Αυτό ισχύει και στην περίπτωση της Ιταλίας, όπου τα διδάγματα είναι πολύ περισσότερα. Η ασφάλεια των οδικών δικτύων δε μπορεί να εξαρτάται από καθαρά οικονομικά κριτήρια. Οποιος έχει ταξιδέψει στην ιταλική επαρχία έχει δει για παράδειγμα ότι περιφερειακοί δρόμοι με μικρότερη κυκλοφορία δεν έχουν τίποτα από τη λάμψη της Autostrada και κρύβουν ατελείωτες παγίδες. Σε μια περίοδο που η «κινητικότητα» έχει μετατραπεί περίπου σε θεμελιώδες δικαίωμα του πολίτη, η Ευρώπη δε μπορεί απλά να χρηματοδοτεί δρόμους και έργα με δημόσιο χρήμα -όπως και κάνει- και μετά να τους αφήνει ανεξέλεγκτα στα χέρια της αγοράς. Ούτε μπορεί να χρειάζεται μια μικρή περιουσία για να ταξιδέψει κανείς από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη ή στην Ηγουμενίτσα. Τα «δίκτυα» κάθε είδους είναι η ραχοκοκαλιά της σύγχρονης οικονομίας και δεν μπορούν να αφεθούν έρμαιο στις ορέξεις «ιδιωτών». Μην ξεχνάτε τι σημαίνει ο όρος «idiot» σε άλλες γλώσσες, όπως στα αγγλικά. Εκεί που για παράδειγμα η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρομικών δικτύων αποκαλύφθηκε σταδιακά ως μια από τις πιο κραυγαλέες και επικίνδυνες αποτυχίες.