Οσο πιο πολύ ταξιδεύει κανείς στις χώρες της ΕΕ, όσο περισσότερο μιλά με τους ανθρώπους εκεί τόσο εντονότερα καταλαβαίνει πόσο βάναυσα σημάδεψε η κρίση την Ελλάδα. Στη Μαδρίτη θα συναντήσεις άστεγους στους δρόμους, όπως και στη Λισαβόνα ή στο Δουβλίνο. Αλλά άστεγοι υπήρχαν και πριν την κρίση. Και οι συνομιλητές σου θα σου εκφραστούν με συμπάθεια, όταν θα σου ομολογήσουν πως, συγκρινόμενα με την βαναυσότητα των ελληνικών μνημονίων, αυτά που πέρασαν οι ίδιοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και «μια κρίση πολυτελείας».
Τα κινήματα των δρόμων οι «ξάγρυπνοι» και οι «εξοργισμένοι» έχουν εξαφανιστεί προ πολλού από τις πλατείες των ισπανικών πόλεων. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να συνεχίζουν να πολιτεύονται μέσω των Ποδέμος ή άλλων μικρότερων κομμάτων ή να παρακολουθούν τις κοινωνιολογικές επιδράσεις της κρίσης λόγω επιστημονικής ιδιότητας. Ελπίζουν ότι θα βρεθεί τρόπος να περάσει ο νέος προϋπολογισμός της κυβέρνησης Σάντσεθ και να γίνουν πράξη, τόσο η άνοδος του κατώτατου μισθού στα 900 ευρώ, όσο και μια σειρά από άλλα κοινωνικά μέτρα, που σε μεγάλο βαθμό φέρουν και τη σφραγίδα μιας αρκετά επίπονης διαπραγμάτευσης της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης με την Αριστερά.
Στελέχη του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος χαρακτηρίζουν σαν παράδειγμα στο οποίο προσπάθησαν να προσανατολιστούν το «πείραμα» της Πορτογαλίας με τη συνεργασία όλων των προοδευτικών δυνάμεων για να αναστραφούν σταδιακά οι επιπτώσεις της εκεί παρουσίας της τρόικα. Αλλά όπως και στη Λισαβόνα έτσι και στη Μαδρίτη αυτό που θα συμπληρώσουν είναι ότι η κεντροαριστερά πήρε ένα σκληρό μάθημα, διδάχτηκε πραγματικά από αυτό και έβαλε στην άκρη πρόσωπα και συμπεριφορές που την είχαν κάνει να μοιάζει «αντίγραφο» της Χριστιανοδημοκρατίας. Ισπανοί και Πορτογάλοι μιλούν με ελπίδα για τη δυνατότητα ενός προοδευτικού μετώπου ενόψει των ευρωεκλογών. Ειδικά οι πρώτοι χαίρονται να θυμούνται ότι κατέληξαν μετά από έντονες εσωκομματικές συζητήσεις στην απόφαση να μην μπουν σε ένα μεγάλο συνασπισμό που θα μπορούσε να έχει φέρει στο κόμμα τους τα δεινά που βιώνει η γερμανική σοσιαλδημοκρατία.
Στην Ελλάδα πάλι έχεις κάποιους που επιμένουν ότι είναι κακό για την οικονομία να ανέβει ο κατώτατος μισθός και να μην κοπούν οι συντάξεις. Εχεις μια σοσιαλδημοκρατία που αρνείται να αποχωριστεί παλιές φιγούρες-σύμβολα της εποχής της σήψης. Που μοιάζει να προσπαθεί απλά να εκβιάσει από το εκλογικό σώμα ένα συγχωροχάρτι για τις πολλές και ακριβές αμαρτίες του παρελθόντος της, ονειρευόμενη απλά να ρίξει την κυβέρνηση και να γίνει πάλι ο αχώριστος εταίρος εκείνων μαζί με τους οποίους ακρωτηρίασαν επί σειρά ετών το κοινωνικό κράτος. Η μοναδικότητα της Ελλάδας φαντάζει ακόμα πιο παράταιρη και αναχρονιστική όταν την κοιτάς από τα έξω.
Από το Έθνος, 11/11/2018
