Οφείλω τελικά να παραδεχτώ ότι τελικά δεν πληρώνονται άδικα οι φωστήρες των «φιλελέ» think tanks. Μιλάω για αυτούς τους τύπους, που κάθονται όλη μέρα και στοχάζονται πώς θα πείσουν την κοινωνία ότι το «αόρατο χέρι της αγοράς» θα μας λύσει όλα τα προβλήματα. Επιδεικνύουν το ίδιο πάθος, που βασιλεύει στα καφενεία κοντά σε κάθε ελληνικό γήπεδο όταν οι φανατικοί μαζεύονται τα βράδια για να πείσουν ο ένας τον άλλον πόσο καλύτερη ομάδα έχουν και να εμπνευστούν συνθήματα για να ξεμπροστιάσουν από την εξέδρα τους αντιπάλους. Στην περίπτωση των οπαδών των γηπέδων η έμφαση είναι στο think. Στην περίπτωση των φιλελέ η βαρύτητα πέφτει στο tank. Γιατί πράγματι φροντίζουν να μας σερβίρουν την πιο μπαγιάτικη μούργα, που έχουν καταφέρει να ξύσουν από τον πάτο της ιδεολογικής τους δεξαμενής. Η οποία για να είμαστε ειλικρινείς συχνά δεν είναι καν φιλελεύθερη, αλλά βαθιά αντιδραστική.
Ειδικά σε προεκλογικές περιόδους αυτό το ξύσιμο του βαρελιού προσλαμβάνει πιά ασύλληπτες διαστάσεις. Και επειδή είμαστε σε προεκλογική περίοδο σε ολόκληρη την Ευρώπη, καλό θα είναι να ντυθούμε ζεστά για την επέλαση του ψυχρού μετώπου που ακούει στο όνομα «δυσφήμηση του κράτους πρόνοιας και όσων το έχουν ανάγκη». Τα επιχειρήματα είναι απλά, αλλά πιάνουν επειδή είναι παλιά και δοκιμασμένα. «Οι φτωχοί φταίνε που είναι φτωχοί», «οι άνεργοι είναι τεμπέληδες», «όσοι προσδοκούν σε επιδόματα και στήριξη από τις κοινωνικές υπηρεσίες είναι εκμεταλλευτές του κράτους, παράσιτα που ζουν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου».
Αυτές οι ατάκες σε διάφορες παραλλαγές είναι η άλλη όψη του παραμθιού των αρίστων που είχαν συνηθίσει να βλέπουν ως «αριστεία» το σωστό κομματικό χρώμα. Η ένταση αυτής της προπαγάνδας κατά των ανθρώπων, που χρήζουν κάποιας υποστήριξης είναι τόσο μεγάλη που πραγματικά αποκτά χαρακτηριστικά συκοφαντίας. Στις χώρες μάλιστα που ο νεοφιλελευθερισμός έχει ανέβει επίπεδο, η συκοφαντία έχει εργαλειοποιηθεί και έχει γίνει τιμωρία. Στη Μεγάλη Βρετανία για παράδειγμα οι κοινωνικές υπηρεσίες μοιάζουν συχνά να έχουν στόχο όχι να βοηθήσουν πολίτες σε ανέχεια, αλλά να αποκαλύψουν αυτούς που παραβαίνουν τις δρακόντειες προϋποθέσεις και να τους τιμωρήσουν κόβοντας τους παροχές. Το πρότυπο αυτό ζήλεψαν στο μεταξύ και άλλες χώρες. Στη Γαλλία του Μακρόν που κι αυτός θεωρεί αποτυχημένους τους φτωχούς, αλλά και στη Γερμανία του Σρέντερ παλιότερα, όπου συχνά ένα στοιχειώδες κοινωνικό βοήθημα προϋπέθετε την εκπλήρωση κάποιων όρων, που προσέβαλαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια για μην πούμε ότι ήταν και εντελώς εξευτελιστικοί. Υπάρχουν βέβαια και τα ακόμα πιο προχωρημένα μέτρα του Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία, ο οποίος αποφάσισε ότι οι άστεγοι είναι οι σύγχρονοι εγκληματίες και πρέπει να φυλακίζονται.
Το αφήγημα περί ρέμπελων, που πρέπει να τιμωρούνται επειδή ζουν σε βάρος των υπολοίπων έχει λοιπόν και βαθιές ρίζες, αλλά και πλούσιο ρεπερτόριο, όταν ξεδιπλώνεται σε κάποια πολιτικά προγράμματα ή σε φτηνές τηλερητορικές ερμηνείες.
Ανασύρεται πάντα από το συρτάρι των νεοσυντηρητικών επειδή ανήκει στην κατηγορία «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση». Σε μια περίοδο που σε ολόκληρη την Ευρώπη οι ανισότητες μεγαλώνουν και οι άνθρωποι αναρωτιούνται τι συμβαίνει, γιατί δε μπορούν πια να ονειρεύονται ως ευτυχείς έστω και καταχρεωμένοι καταναλωτές, ο νεοφιλελευθερισμός δεν έχει άλλη λύση από το να περάσει σε μια τέτοια αντεπίθεση, να φορτώσει όλα τα προβλήματα της οικονομίας στο κοινωνικό κράτος και τις «πληγές» του, να το απαξιώσει και να το αποψιλώσει ακόμα περισσότερο, παρουσιάζοντας το τελικά το ίδιο ως «πληγή» ή πηγή όλων μας των προβλημάτων. Πρέπει να συρρικνωθεί και γιατί όχι και να εξαφανιστεί. Οι άριστοι δεν το χρειάζονται. Είναι πλύση εγκεφάλου και αποποίηση ευθύνης μαζί.
Πρώτα χρησιμοποιούν την συκοφαντία και μετά κραδαίνουν την τιμωρία. Το σύστημα αυτό έχει φυσικά και πρόθυμους συνεταίρους στο πρόσωπο εκείνων των ΜΜΕ, που είναι έτοιμα να κάνουν «πρώτο θέμα» ανάπηρους με πέντε πόδια, τυφλούς με τρία μάτια, έφηβους συνταξιούχους, επιδοτούμενους με offshore και καθαρίστριες με εκατομμύρια στο στρώμα... Αλλά τώρα τους δίνω ιδέες για «πρωτοσέλιδα». Ας σταματήσω καλύτερα εδώ.
