Οι φιλόδοξοι στόχοι της Κομισιόν για το Κλίμα θα μπορούσαν να ενώνουν…όμως πολλές φορές διχάζουν, όχι τόσο γιατί οι χώρες-μέλη διαφωνούν με τον τελικό σκοπό, - και ποιος δεν θέλει μία Ευρώπη απαλλαγμένη από τους ρύπους-, όσο γιατί ανησυχούν για το κόστος της μετάβασης, που για κάποιες χώρες, ίσως και τη δική μας, μοιάζει εξαντλητικό.
Πρόσφατα 8 κράτη- μέλη, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία, η Ισπανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Πορτογαλία συνυπέγραψαν μία κοινή διακήρυξη για την επιτάχυνση της μετάβασης στην Ευρώπη των μηδενικών εκπομπών CO 2, πράγμα που σημαίνει τη θέσπιση ακόμα πιο αυστηρών και κοστοβόρων μέτρων τα αμέσως επόμενα χρόνια. Με τους οκτώ φάνηκαν να συντάσσονται επί της αρχής τουλάχιστον, τρεις ακόμα χώρες, η Φινλανδία, η Σλοβενία και η Λετονία.
Ηχηρές όμως ήταν και οι απουσίες. Όπως για παράδειγμα της Γερμανίας, που κάποτε πρωτοστατούσε σε ανάλογες πρωτοβουλίες,, της Ιταλίας, της Πολωνίας και άλλων χωρών-μελών. Το γιατί είναι προφανές. To κόστος της μετάβασης, ειδικά για τις οικονομίες και τις κοινωνίες που είναι εξαρτημένες από τον άνθρακα, τον λιγνίτη στη δική μας περίπτωση, είναι ένα ζήτημα που δεν έχει λυθεί.
Οι Βρυξέλλες δεν έχουν παρουσιάσει ακόμα ένα πειστικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των πολύ σοβαρών προβλημάτων, που θα ανακύψουν όταν θα κλείσουν τα υφιστάμενα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και τα ορυχεία, αφήνοντας πίσω τους ολόκληρες πόλεις ανέργων, με αμφιλεγόμενες προοπτικές. Τα μέτρα στήριξης που μέχρι στιγμής έχουν εξαγγελθεί δεν δείχνουν επαρκή.
Επιτακτικά ανακύπτει το θέμα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ειδικά των ενεργοβόρων μονάδων, που χάνουν συνεχώς μερίδιο στην παγκόσμια αγορά. Μία από τις βασικές αιτίες, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις, είναι το υψηλό κόστος του ρεύματος, το οποίο έχει επιβαρυνθεί σημαντικά από τις δαπάνες για τους ρύπους. Δεν είναι τυχαίο, που ολόκληροι κλάδοι, όπως πχ του χάλυβα, μέσω της Eurofer, ζητούν 100% αντιστάθμιση του κόστους, διαβλέποντας ότι σε διαφορετική περίπτωση πολλές μονάδες θα μετεγκατασταθούν σε τρίτες χώρες. Πρόσφατα ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος του φερώνυμου ομίλου, έθεσε δημόσια το αίτημα της αντιστάθμισης τουλάχιστον στο 90%.
Εξ΄ίσου σημαντικό είναι το ζήτημα και για τους καταναλωτές. Ας μη ξεχνάμε τα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία, που ξεπήδησαν με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης Μακρόν να επιβάλει φόρο στα καύσιμα ή τις μεγάλες διαδηλώσεις στη Βουλγαρία, πριν λίγα χρόνια, για τις τιμές του ηλεκτρισμού.
Η Ευρώπη αν θέλει να πετύχει τους στόχους της θα πρέπει να επιδιώξει όχι απλώς τη μετάβαση αλλά τη δίκαιη μετάβαση στην οικονομία των μηδενικών ρύπων, αντιμετωπίζοντας έμπρακτα το έξτρα κόστος και στηρίζοντας αποτελεσματικά όσους πλήττονται.
