Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Πόσο να κρατήσει ο Αύγουστος;
Πέμπτη, 08/08/2019

Τόσο πριν όσο και μετά την εκλογή της η νέα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φρόντισε να έχει συναντήσεις με τα «άτακτα» παιδιά της ΕΕ. Την περασμένη εβδομάδα είδε τους πρωθυπουργούς όλων των χωρών του Βίζεγκραντ (πλην Σλοβακίας) αλλά και της Κροατίας και της Ιταλίας. Ηταν ακριβώς αυτές οι χώρες, που αποδείχτηκαν καθοριστικές για την εκλογή της, αφού προηγουμένως είχαν απορρίψει κατηγορηματικά τους τρεις αρχικούς υποψήφιους Βέμπερ, Τίμερμανς και Βεστέγκερ. 
Το ερώτημα είναι βεβαίως τι μπορεί να υποσχέθηκε σε αυτές τις άτυπες συναντήσεις η πρώην υπουργός Αμυνας της Γερμανίας. Γιατί όπως όλοι καλά γνωρίζουν στις Βρυξέλλες, τίποτα δεν χαρίζεται και τίποτα δεν ξεχνιέται.

Ενα ερώτημα για τα «ανταλλάγματα» προέκυψε λοιπόν, το οποίο φυσικά δεν απαντήθηκε μέχρι τώρα. Ο σεβασμός στις «εθνικές ευαισθησίες» κάποιων κρατών, τα οποία ανοικτά τάχθηκαν κατά της «αλληλεγγύης» εντός της ΕΕ, κατά τη διάρκεια τόσο της μεγάλης χρηματοπιστωτικής-τραπεζικής όσο και της προσφυγικής κρίσης, ήταν μια φράση που διέρρευσε από το περιβάλλον της νέας προέδρου και βοηθά να καταλάβουμε πάνω σε ποιά βάση συμφωνήθηκε αυτή η στήριξη.

Αυτές τις ημέρες ο μηχανισμός των Βρυξελλών λειτουργεί με «προσωπικό ασφαλείας». Αλλά πόσο να κρατήσει ο Αύγουστος με την παραδοσιακή χαλαρότητά του; Από τις αρχές του επόμενου μήνα η ΕΕ θα βρεθεί μπροστά σε τεράστιες προκλήσεις, που σηματοδοτούν ο κίνδυνος ενός άτακτου Brexit, η πολιτική αναστάτωση, που προβλέπεται να κυριαρχήσει στην Ιταλία το φθινόπωρο με το λαϊκισμό να ετοιμάζεται για ένα νέο θρίαμβο, η προσπάθεια να σχηματιστεί μια Κομισιόν που θα κρατήσει ισορροπίες και δεν θα ανοίξει νέα μέτωπα, δίνοντας όμως και την εντύπωση -έστω επικοινωνιακά- ότι η θεσμική Ευρώπη προσαρμόζει την ατζέντα της στα δεδομένα των καιρών.

Σε αντίθεση με ότι συνέβαινε παλιότερα στο τιμόνι της Κομισιόν δεν θα βρεθεί ένας πρώην πρωθυπουργός, με ότι μπορεί αυτό να συνεπάγεται και για τη στελέχωση των υπόλοιπων χαρτοφυλακιών, αλλά και για το ειδικό βάρος και το εκτόπισμα, που θα έχει αυτή η επιτροπή απέναντι σε κυβερνήσεις, που σκέφτονται και λειτουργούν τα τελευταία χρόνια ολοένα και πιο «εθνοκεντρικά» και συχνά πολύ κοντόφθαλμα. 

Είναι προφανές ότι η επιλογή φον ντερ Λάιεν κινείται ακριβώς στη λογική μιας πολιτικά αδύναμης Κομισιόν, που ήθελαν έτσι κι αλλιώς οι μεγάλες χώρες της ΕΕ, η κάθε μια για τους δικούς της λόγους. Αυτό το διακυβερνητικό μοντέλο όμως ήταν που κυριάρχησε την τελευταία δεκαετία σε μεγάλο βαθμό, όταν χρειάστηκε να παρθούν σημαντικές αποφάσεις. Το μοντέλο αυτό δεν έλυσε προβλήματα. Συχνά τα «σκέπασε» ή τα μετέθεσε για το μέλλον. Και σε κάθε περίπτωση δεν ενίσχυσε την αξιοπιστία των θεσμών της Ενωσης, όπως έδειξε η ανοδική πορεία εθνικιστικών και αντιευρωπαϊκών δυνάμεων, που κάποιοι προσπαθούν να πειστούν ότι σταμάτησε οριστικά στις ευρωεκλογές. Ισως κάπου εκεί κοντά στο τέλος του χρόνου αυτό το κυρίαρχο αφήγημα να αποδειχτεί μια ακόμα επικοινωνιακή φούσκα.